Havacılık Bülteni-132

DEVLET ONUR AIR’E ORTAK MI OLUYOR?

Pandemi ile birlikte tarihinin en türbülanslı dönemine giren havacılık sektöründe, krizden çıkmanın yolları aranıyor. Başta Almanya ve İngiltere olmak üzere birçok ülkede hükümetler önce bayrak taşıyıcılardan başlayarak ülke için kritik gördükleri havayollarını kurtarma paketleri sunuyor. Almanya’da hükümet, Lufthansa’nın iflasını önlemek için dokuz milyar Euro’luk paketle, şirketin yüzde 20’sine ortak oldu. Benzer durum İtalya ve İspanya’da da yaşandı.

Dünya Gazetesi’nden Fehmi Köfteoğlu’nun haberine göre Türkiye’de pandemiden en çok etkilenen şirketlerin başında gelen ve aylardır tek bir uçuş bile yapmayan Onur Air’in sahibi Cankut Bagana, yabancı ülkelerde yardımların genelde nakit olarak değil hisse alınarak yapıldığını, Türkiye’de de devletin Onur Air’den hisse alarak şirketin ayakta kalmasına yardımcı olmasını istedi. Henüz devlet tarafından konuya bir açıklama gelmedi.

Kamudan gelen destek haberlerine rağmen dünyanın her yerinde havayollarından peş peşe iflas haberleri gelmeye devam ediyor.

Seyahat veri şirketi Cirium’a göre, 2020’de 42 ticari havayolu, operasyonlarını tamamen durdurdu veya iflas etti. Bir yandan da krizi fırsata çevirmek isteyen girişimciler, dünyanın farklı bölgelerinde 30 yeni havayolu kurmak için çalışmalarını sürdürüyor. Yeni kurulan şirketlerin öncelikle kısa ve orta mesafeli güzergahlara yoğunlaşması bekleniyor.

Cirium verilerine göre, 2019’da iflas eden 56 havayolundan 12’si, 2018’de iflas eden 46 havayolundan 10’unun filosunda en az 10 uçak vardı. 2020’de iflas eden 42 havayolunun filosunda 20 ve üzerinde uçak bulunuyor.

2018’de iflas eden havayollarının filolarında toplam 406, 2019’da 431 uçağı varken 2020’de iflas eden 42 havayolunun filosunda toplam 485 uçak vardı. 2020 yılı içinde havayolu şirketleri 2000’in üzerinde uçağını da leasing şirketlerine iade etti.

2020’de yaşanan havayolu iflaslarının ülkelere göre dağılımında ABD dokuz şirket ile ilk sırada. Almanya ve G.Afrika’da üçer şirket iflas ederken; listede Türkiye, coronavirüs öncesi iflas eden Atlas Global ile yer aldı.

Koronavirüs salgını sadece havayollarını değil havalimanlarını da iflasa sürüklüyor. Uluslararası Havaalanları Konseyi (ACI) Avrupa’daki 193 havaalanı işletmesinin iflas edebileceği uyarısında bulundu. 2019’da 2.4 milyar yolcuya hizmet veren Avrupa’daki havalimanları, 2020’de sadece 728 milyon yolcuyu ağırladı. Avrupa’daki havalimanları, 2020 yılında, 1995’teki trafik düzeyine döndü. Endüstrinin böyle bir şoka dayanmasının mümkün olmayacağı ve toparlanmanın gerçekleşmediği her gün, tablonun giderek daha karanlık hale geleceği sanılıyor.

TÜRK ŞİRKETLERDEN REKOR ZARAR!

Türk havacılığında faaliyet gösteren şirketler, 2020’de ciddi zararlar açıkladı. Covid-19’un havacılık sektörü üzerindeki etkisi, yapılan açıklamalarla net bir şekilde ortaya çıktı.

Türk Hava Yolları’nın 2020 yılındaki faaliyet karı 26,9 milyar TL olsa da; 41,1 milyar TL kambiyo zararları ve 2,8 milyar TL finansman giderleriyle birlikte şirket 2020 yılında 17,3 milyar TL net zarar açıkladı.

2020’de net satışlarından 6 milyar 28 milyon gelir elde eden Pegasus’un, yıl boyunca satış maliyeti 5 milyar 723 milyon Lira olurken, şirketin kambiyo zararı ise 5 milyar 332 milyon Lira oldu. Böylece Pegasus 2020 yılını 3 milyar 247 milyon Lira zararla kapattı.

TAV Havalimanları Holding’in cirosu, Euro bazında yüzde 60 düşerek 301 milyon Euro olarak gerçekleşti. TAV, 2020’yi 2 milyar 283 milyon Lira zararla kapattığını duyurdu.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yapılan bir açıklama ile sektöre destek verileceği duyuruldu. Açıklama ile Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğünce işletilen havalimanlarında faaliyet gösteren havayolları, yer hizmet kuruluşları ve ticari işletmelerin, 2020 yılı içinde düzenlenen ve vadesi 31 Ocak’a ötelenen kira faturalarına ait tutarların iptal edileceği duyuruldu.

Açıklamada ayrıca, 2021-2022 dönemine ait kira bedellerinin de 2 yıl boyunca yüzde 50 indirimli uygulanacağı ifade edildi.

TÜM UÇUCU EKİBE AŞI YAPTIRAN İLK HAVAYOLU

Geçtiğimiz yıl, tüm yolcular ve mürettebat için uçuş öncesi COVID-19 testi yaptırmayı bir zorunluluk haline getiren ilk havayolu olan Birleşik Arap Emirlikleri’nin milli havayolu Etihad, şimdi de tüm kokpit ve kabin personeli Covid-19 aşısı olan ilk havayolu oldu. Şirket, 2020 yılının Aralık ayı itibariyle aşılama çalışmalarına başlamıştı.

Etihad Grubu CEO’su Tony Douglas, aşıyı, yalnızca COVID-19’un olumsuz etkileriyle mücadeleye yardımcı olmak için değil, aynı zamanda kendileriyle seyahat eden yolcularının, daha güvende hissetmelerini sağlamak için yaptırdıklarını söyledi.

Etihad’ın aşılama projesi, çalışanların ve ailelerinin Covid-19 aşısını temin etmesini sağlayan “Protected Together – Birlikte Korunuyoruz” girişimi ile mümkün oldu. Abu Dabi yönetiminin uygulamaya aldığı aşılama programında, Etihad yönetimi, çalışanlarının ön sıralarda yer almasını sağladı. Ayrıca Etihad Havayolları Tıp Merkezi, akredite COVID-19 aşılama merkezlerinden biri haline getirildi.

Etihad yönetimi, Havayolu ayrıca, yolcuların aşı ve test kayıtları da dahil olmak üzere tüm COVID-19 sağlık bilgilerini takip etmelerine yardımcı olmak için bu yıl IATA’nın dijital seyahat pasaportu Travel Pass sisteminin de uygulamaya alınacağını duyurmuştu.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde, Mart 2021’in sonuna kadar nüfusun yarısının aşılanması hedefleniyor. Ülkenin şu anda nüfusunun yaklaşık yüzde 44’ü aşılandı. Bu da Birleşik Arap Emirlikleri’ni, İsrail’den sonra dünyadaki en yüksek ikinci aşılama oranına sahip ülke haline getiriyor. Etihad ise toplam işgücünün yüzde 75’inden fazlası en az bir doz aşı almış olduğu için, ülkedeki aşılama programının ilerisinde.

Etihad’ın açıklamasının ardından, Singapur Havayolları Grubu da Singapur Havayolları (SIA) ve alt markaları SilkAir ve Scoot bünyesinde yer alan uçucu ekiplerin aşılandığını duyurdu.

BOEING 787 DREAMLINER SORUNLARI ARTIYOR

ABD’li imalatçı Boeing, 787 Dreamliner uçaklarının, yolcu kabini ile altındaki kargo kompartmanını ayıran panelde bir basınç kaybı problemi tespit etti. Bu gelişme üzerine ABD Federal Havacılık İdaresi, tüm Dreamliner operatörlerinin uçaklarını kontrol etmesini gerektiren bir uçuşa elverişlilik direktifi yayınladı. Bu sorundan, 222 Dreamliner uçağının etkilenmiş olduğu tahmin ediliyor.

Bu kusur, Boeing’i uçaklar üzerinde ek kalite denetimleri yapmaya zorlayan ve 3 aydan uzun süredir Dreamliner teslimatı gerçekleştirilememesine neden olan uzun bir sorun listesinin en yeni kalemi oldu.

Son 1 yılda 787 uçaklarında çok sayıda hata tespit edildi. Bunlar arasında en öne çıkanları gövde birleşim noktalarındaki sorunlar, uçağın yatay stabilizerindeki arızalar ve dikey kuyruktaki problemlerdi. Ayrıca Ağustos ayında, uçağın gövdesini etkileyen “iki farklı üretim sorunu” tespit edildiği için 8 adet Boeing 787 acil koduyla yere indirilmişti. Boeing’in stoklarında şu anda 80’den fazla teslim edilmeyi bekleyen 787 Dreamliner bulunuyor.

MAX krizinin bitmeden, Dreamliner uçakları için krizin her gün derinleşmesiyle, Boeing yönetiminde önemli değişiklikler yaşanması bekleniyor. 2019 yılının Aralık ayında şirketin CEO’su Muilenburg, görevi Calhoun’a devretmişti. Mart 2020’de, ABD’nin Birleşmiş Milletler eski büyükelçisi Nikki Haley, salgın sürecinde devlet yardımı talep edilmesi kararının ardından yönetim kurulundan istifa etmişti. İki kıdemli Boeing yönetim kurulu üyesi Arthur Collins ve Susan Schwab’ın de kısa süre içinde emekliliklerini açıklamaları beklenirken, MAX krizinin ardından yönetim kurulu düzeyinde bir dizi yüksek profilli değişikliğin bu emeklilik haberlerini izlemesi bekleniyor.

Öte yandan Birleşik Arap Emirlikleri sivil havacılık otoritesi, FAA’nin kararından üç ay sonra 737 MAX’in yeniden gökyüzü ile buluşması için hafta içinde onay verdi. Çin tarafında ise konuyla ilgili henüz bir gelişme yok. Avrupa Birliği Havacılık Güvenliği Ajansı EASA’nın, Ocak ayında MAX’lere uçuş izni vermesinin ardından, Avrupa hava sahasında ilk kez bir 737 MAX hafta içinde uçtu.

Belçikalı TUI Havayolları, Brüksel’den Malaga’ya yaptığı uçuşunu 3 yaşındaki bir 737 MAX-8 ile icra etti. 2 saat 31 dakika süren uçuşta, Belçika, Fransa ve İspanya hava sahalarında 39000 feet irtifaya tırmanıldı.

Avrupa’da Boeing 737 MAX uçuşlarına devam edecek bir sonraki havayolu Smartwings olacak. Çek havayolu 25 Şubat’ta Prag’dan Mallorca’ya MAX ile uçmaya hazırlanıyor. Norwegian ise 1 Mart’ta Oslo’dan Stockholm ve Hamburg’a 737 MAX ile uçuşlar planlıyor.

AIRBUS YAKIN GELECEKTE TOPARLANMA BEKLEMİYOR!

COVID-19 virüsünün varyantları Avrupa’da yayılmaya devam ediyor, ülkeler sınırlarını birbiri ardına kapatıp, tam karantina koşullarını sürdürüyor. Avrupalı ​​imalatçı Airbus, bu gelişmeler ışığında havacılık sektöründe kısa vadede anlamlı bir iyileşme gerçekleşmesi umudunu kaybetmiş durumda.

Airbus, 2020 yılında 600 milyon Doları zarar açıkladı. Şirketin ticari uçak bölümü, bir önceki yıla göre gelirlerinde yüzde 37’lik bir düşüş yaşadı ve 41,5 milyar Dolar gelir elde edebildi.

CEO Guillaume Faury, şirketin bu yıl içinde olumsuz tablonun değişmesini umduklarını belirtirken; 2021’de yapacakları uçak teslimatlarının “en azından” 2020’deki sonuçlarla aynı seviyede kalmasını beklediklerini açıkladı. Faury, havacılıkta hızlı bir toparlanmaya neden olacak küresel aşı uygulamasının “bekledikleri gibi gitmediğini” de söyledi.

Havacılık endüstrisindeki toparlanmanın ne zaman başlayacağının şimdilik belirsiz olduğunu ve 2022 yılına kadar yeni uçak talebinin büyük ölçüde azalacağını tahmin ettiklerini söyleyen Faury, “2022’de bile taleplerin kısıtlı olmasının muhtemel olduğunu belirtti.

Bu arada Airbus, mevcut siparişlerinin değerini yüzde 20 düşürerek, toplam tutarı 451 milyar Dolar’a düşürdü. Bu kesintinin nedeni olarak havayollarının, seyahat talebinde devam eden düşüşün yanı sıra düşük siparişler ve zayıflayan Dolar nedeniyle anlaşmalarını yerine getirme kabiliyetine ilişkin şüpheler gösterildi.

Pandeminin devam eden etkilerinin ışığında, Airbus bu yıl yaklaşık 7.500 kişiyi işten çıkarmayı hedefliyor. Airbus’ın birkaç yıldır satışta olan yapısal işler yapan Setelia ve Premium Aerotec şirketlerinin de satışından vazgeçildiği açıklandı.

AIR FRANCE – KLM GRUBU’NDAN REKOR ZARAR!

Air France-KLM Grubu da 2020’de 8,5 milyar Dolar’lık rekor zarar açıkladı. Havayolu grubu, ekstra devlet yardımı için de harekete geçti. Kurtarma planının yapısı üzerine Fransız ve Hollandalı ile Avrupa Komisyonu yetkilileri uzun zamandır tartışmayı sürdürüyor.

AB, Air France-KLM’nin mali yardım karşılığında Paris Orly ve Amsterdam Schiphol havalimanlarındaki slotlarından vazgeçmesi için baskı yaptığı biliniyor. Air France KLM Grubu ise alınacak devlet yardımı ve karşılığının, Lufthansa’ya uygulanan yöntemle paralel olması için bastırıyor. Lufthansa, geçtiğimiz Temmuz ayında, hükümetten bazı önemli havaalanı slotlarının feda edilmesi de dahil olmak üzere çeşitli şartlarla birlikte gelen 10 milyar Doları tutarında bir kurtarma paketi almıştı.

Geçtiğimiz yıl, Air France-KLM Grubu, Fransa ve Hollanda’dan devlet destekli krediler ve garantiler ile birlikte 13,4 milyar Dolarlık bir desteği zaten almıştı. Ancak bu desteklerden sonra ciddi zarar açıklamaları devam etti.

Air France KLM Grubu yönetimi, 2021’in ilk üç ayının “zorlu” geçeceği ve gelirlerde daha da büyük bir darbe oluşmasını bekliyor. Mevcut tahminler, Avrupa’daki seyahat kısıtlamaları ışığında, Ocak-Mart çeyreğinde salgın öncesi kapasitesinin yalnızca yüzde 40’ında uçulabileceğini gösteriyor.

2020’de personelin yüzde 10’u yani 8.700 tam zamanlı personelin işine son veren grup, önümüzdeki dönemde 6.000 kişinin daha işine son verecek.

UÇUŞA ELVERİŞLİLİK SERFİKASI ALAN İLK UÇAN ARABA

80 günlük uçuş testlerini tamamladı, 150 teknik belgeyi teslim etti ve denetimleri başarıyla geçti. ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), bir uçan otomobile ilk kez uçuşa elverişlilik sertifikası verdi.

Volvo’nun sahibi olduğu Terrafugia şirketinin ‘Transition model aracı, Özel Hafif Spor Uçağı kategorisinde uçuşa elverişlilik sertifikası aldı.

Hibrit bir araç olan Transition “yalnızca uçuşa yönelik” kısmı yani uçak versiyonu için uçuşa elverişlilik sertifikası aldı. Böylece pilotlar ve uçuş okulları tarafından kullanılabilmesinin önünde herhangi bir engel kalmadı. Transition’un bir ticari ürün haline gelip kullanılabilmesi için FAA dışında Ulusal Karayolu ve Trafik Güvenliği İdaresi (NHTSA) tarafından da sertifikalandırılması gerekiyor. Ancak aracın, uçaktan otomobile dönüşüm süreci ile ilgili testlerinin en az bir yıl daha sürmesi ve 2022’de hizmete başlaması hedefleniyor.

Bir dakikadan daha kısa sürede, otomobilden uçağa dönüşebilen Transition, gerekli tüm onayları aldıktan sonra, onu kullanmak isteyenlerin hem ehliyet hem de sportif pilot lisansına ihtiyacı olacak.

İki koltuklu uçan otomobil Transition, bir garaja rahatça park edilebilmesini sağlayan geri çekilebilir kanatlara sahip. Kanat açıklığı ise 27 feet. Yani 8 metrenin üzerinde. Yaklaşık 650 km menzile sahip olan araç, saatte 160 km hıza ulaşabiliyor ve 10.000 feet irtifaya tırmanabiliyor.

Yaklaşık yarım ton ağırlığındaki Terrafugia’nın Transition’ı, premium benzinle veya 100LL uçak yakıtıyla çalışıyor. Otomobil versiyonu ise hibrit-elektrik motorundan güç alıyor.

Şirket, Transition sahiplerinin uçaklarıyla küçük bir havalimanına veya bir otoyola inip, oradan da karayolu ile evlerine devam edeceğini öngörüyor.

Terrafugia şu anda, dikey iniş kalkış yapabilen, yarı otonom dört koltuklu hibrit bir uçan araba modeli TF-X modeli üzerinde de çalışıyor. TF-X’in bilgisayar sistemi, hava trafiğinden, kötü hava koşullarından ve kısıtlı hava sahasından kaçınırken, önceden belirlenmiş bir varış noktasına otomatik olarak gidebilecek.

UÇAĞIN HAVADA KARGO KAPISI AÇILDI!

Kargo devi DHL’e ait Boeing 757-200 kargo uçağı (G-DHKZ), Frankfurt’a gitmek üzere Leipzig Havalimanı’ndan kalkışından kısa bir süre sonra, 5700 feet irtifada ana kargo kapısı açıldı. Tırmanışı kesen kokpit ekibi Leipzig Havalimanı’na yaklaşık 15 dakika sonra geri döndü.

Kapının açılmasının ardından, birkaç parça havalimanının yaklaşık 10 kilometre batısında Schkopau kömür santralinin yakınına düştüğü tespit edildi.

Uçakta kargo kapısının açılmasına neyin sebep olduğu; sorunun mekanik mi yoksa insan hatası mı olduğu henüz belli değil. Olayla ilgili herhangi bir yaralanma bildirilmedi. Alman Federal Uçak Kazası Araştırma Bürosu olayı “ciddi” kategorisinde değerlendirdi soruşturma başlattı.

adbanner