Havacılık Bülteni-151

THY UÇAĞI NEDEN NİJERYA’DA PİSTTEN ÇIKTI?

Türk Hava Yolları’nın 31 Aralık 2019 tarihinde 11 mürettebat ve 285 yolcusu ile İstanbul’dan Nijerya’nın Port Harcourt şehrine yaptığı uçuşta, TC-LOL tescilli Airbus A330, inişin ardından pistten çıkmıştı. Olayla ilgili Nijerya Kaza Araştırma Bürosu tarafından yürütülen soruşturma sonucunda THY’nin kaptan pilotu hatalı bulundu.

Olaya ilişkin hazırlanan nihai rapora göre, iniş için alçalmaya başlayan kaptan pilotun son 100 feet yani 300 metre kala yaptığı hatalar, uçağın pistten çıkmasına neden oldu.

İnişe 400 feet kala otomatik pilotu devre dışı bırakan kaptan pilot, kararlı şekilde piste yaklaşmaya başladı. Otomatik pilot bağlantısının kesilmesinden sonra, eğim açısı kademeli olarak +5 dereceden +6.5 dereceye yükseltildi ve alçalma oranının dakikada 800 ft’den 500 ft’e düşmesine yol açan birkaç hafif burun yukarı hamle yapıldı.

Özellikle yere 45 feet kala kaptan pilotun ekstra sağ eleron kumandası vermesiyle uçağın kontrolünü kaybetmesinin, uçağın pistten çıkmasının ana nedeni olduğu ortaya çıktı. Uçağın sağa doğru yaptığı yanal sapmayı engellemek için sol eleron kumandası vermek yerine rudder ile sol kumanda veren pilotun bu hamlesi, yanal sapmayı durdursa da uçağın doğrultusunu değiştirmek için yeterli olmadı.

Uçak, pist merkezinin sağ bölümüne 612 metrede teker koydu ve sadece 27 metre sonra sağ ana iniş takımı, pistin sınır çizgisinin dışına taşarak 3 pist ışığının üstünden geçti. Pistin 1037’nci metresinde uçağı tekrar piste sokan kaptan pilot 1478 metrede uçağı pistin merkezine konumlandırabildi.

Uçak, taksiyi tamamladıktan sonra kokpit ekibi, kuleye ana iniş takımı lastiğinin patladığını söyledi ve pistin incelenmesini istedi. Kule, mürettebata, 3 pist ışığının zarar gördüğünü kaydetti.

Yaşanan olayda kimse yaralanmazken, uçağın Rolls-Royce Trent 700 sağ motorunun bazı iç parçalarında ezik ve hasar oluştu. İniş takımlarında 3 ve 7 numaralı tekerlek hasar alırken, 8 numaralı tekerleğin 3 pist ışığının üzerinden geçmesi sonucu patladığı ve pist ışıklarının kullanılamaz hale geldiği kaydedildi.

Raporda, 43 yaşındaki kaptan pilotun toplam uçuş saati 11 bin 538 saat; A330’daki uçuş saatinin 694 olduğu bilgisi yer aldı. İkinci pilotun ise toplam 2 bin 726 saat; A330’da ise 1752 saat uçuş tecrübesi olduğu bilgisi yer aldı.

Rapora göre uçaktaki iki pilotun da uçuşu gerçekleştirebilmek için yeterli tecrübeye sahip olduğu ancak kaptan pilotun yaptığı hataların, yaşanan olayın ana faktörü olduğu ifadesi yer aldı. Ayrıca pilotun, THY’nin “Uçuş Ekibi Teknikleri Kılavuzu” El Kitabında yer alan Standart Operasyon Prosedürleri hükümlerine de uymadığı belirtildi.

AIRBUS VE BOEING’İN HAZİRAN 2021 KARNESİ!

ABD’li imalatçı Boeing, Haziran ayında 45 uçağı müşterilerine teslim ederek, Mayıs ayındaki 17 uçaklık teslimat performansının iki katını aştı. Ayrıca, ikinci 737 MAX kazasının meydana geldiği Mart 2019’dan bu yana Boeing’in en çok teslimat yaptığı ay oldu.

Haziran’da gerçekleştirilen 45 teslimatın 33’ü, 737 MAX olurken, 10 adet geniş gövde uçak teslim edildi. Ay boyunca aralarında THY’nin de yer aldığı 18 farklı havayoluna teslimat yapıldı.

Boeing’in 2021 yılının ilk 6 aylık toplam teslimat sayısı ise 156’ya yükseldi. ABD’li şirket 2020 yılının tamamında 157 uçak teslim edebilmişti. Böylece geçtiğimiz yıl yapılan toplam teslimat sayısına bu yılın daha ilk yarısında ulaşılmış oldu.

Boeing’in iptal ve dönüşümler de dahil olmak üzere Haziran ayındaki net sipariş sayısı ise 146 oldu. Ay boyunca 71 adet 737 MAX siparişi iptal edildi. Boeing’in toplam birikmiş sipariş sayısı Haziran sonunda 4,121’den 4,166 uçağa yükseldi.

Avrupalı imalatçı Airbus ise Haziran ayında 44 müşterisine 77 adet uçak teslim etti. Uçakların 30 adedi A320neo, 26’sı A321neo ve 11’i A350 oldu. Ayrıca 5 adet A220, 3 adet A330, 1 adet A321 ve 1 adet A380 de Haziran’da müşterilerin filolarına katıldı. Şirket bir önceki ay 50 adet teslimat yapabilmişti.

Airbus Haziran ayı boyunca 73 adet yeni sipariş aldı. Bu siparişlerin 70 adeti United Airlines’tan geldi. 2021 yılının 6 aylık sürecinde ise toplamda 67 müşteriye 297 adet uçak teslim edildi.

Öte yandan ABD Federal Havacılık İdaresi FAA, hafta içinde Boeing 787’nin gövde üretim süreçlerinde yeni bir kusur daha tespit etti. Mayıs ayında teslimatı durdurulan 787 Dreamliner’da teslimatların yeniden başlaması, yeni bulunan kusurla birlikte 3 hafta daha ertelendi. Boeing’in, bu yıl stoktaki 787 siparişlerinin yarısından daha azını teslim edebilmesi bekleniyor.

Flydubai de hafta içinde yaptığı açıklama ile Boeing’e verdiği 251 adet 737 MAX siparişini 65’e düşürmek için anlaştıklarını açıkladı. Havayolu, şu ana kadar 16 uçak teslim aldı.

Airbus CEO’su Faury ise yaptığı açıklama ile Airbus A320 ve Boeing 737 gibi dar gövdeli uçakların, endüstrinin toparlanmasına öncülük edeceği fikrinin arkasında olduğunu duyurdu. Talep eksikliği ve artan işletme maliyetleri nedeniyle geniş gövde uçakların, havayollarının gözünden düşmeye devam etmesinin muhtemel olduğunu vurguladı. İki ölümcül 737 MAX kazasının ardından, Airbus’ın dar gövde uçak pazarının yüzde 68’ini ele geçirdiği vurgulandı.

İTALYA’NIN YENİ ULUSAL HAVAYOLU NE ZAMAN UÇACAK?

İtalyan Hükümeti ve Avrupa Komisyonu, iflas eden Alitalia’nın yerine, İtalya’nın bayrak taşıyıcısı olarak, Italia Transporto Aereo isimli şirketin, 15 Ekim’de operasyonlara başlayacağını resmen duyurdu.

Yapılan anlaşma ile ITA, selefinin yükümlülüklerini üstlenmekten kaçınacak ve tamamen yeni bir varlık olarak tanınacak. Devlete ait Alitalia, 2017’den iflas ettikten sonra yalnızca devlet kredileriyle ayakta kaldı.

Yeni kurulan ve devlete ait bir havayolu olan ITA’nın, 2025 yılına kadar 3,3 milyar Euro’nun üzerinde gelir elde etmesi ve 2023’ün sonunda başa baş noktasına gelerek faiz ve vergi hariç 209 milyar Euro’luk bir değere ulaşması bekleniyor.

İtalyan hükümeti, uzun süredir Avrupa Komisyonu ile yaptığı görüşmelerde, Avrupa kuralları açısından gerekli garantileri sağladı. Yapıcı ve dengeli bir çözüme ulaşılabildi. Böylece ITA’nın operasyonlarını hızlandırarak yaklaşık 5.000 çalışanı ile operasyonlara başlamasının önünde herhangi bir engel kalmadı.

Anlaşma kapsamında izin verilen maksimum limit uyarınca, Alitalia bünyesinde görev yapan yaklaşık 11.000 personelin 3000’e yakını ITA’ya transfer olacak. Bu kişiler, sektördeki diğer operatörlere kıyasla daha fazla rekabet gücü ve esneklik sağlayan yeni bir iş sözleşmesi ile işe alınacak.

Ülkedeki dört ulusal sendika, ITA’nın planını başından beri reddediyor ve işe alım sürecini kabul edilemez buluyor. Ancak bakanlık, toplumsal yansımaların sorumluluğunun üstleneceğini ve yeni şirkette yer bulamayan çalışanların desteklenmesi için gerekli güvencelerin verileceğini belirtiyor.

Yeni şirket ITA, Milano Linate Havalimanı’ndaki Alitalia slotlarının yüzde 85’ini ve Roma Fiumicino’daki slotların yüzde 43’ünü üstleneceği için şirketin uçuş ağında önemli değişimler yaşanması bekleniyor. Her iki havaalanından Paris, Londra, Amsterdam, Brüksel ve Cenevre gibi uçuşlar bu kapsama dahil:.

ITA ayrıca Roma ve Milano’dan New York’a ve Roma’dan Tokyo, Boston ve Miami’ye uçuşlar düzenlemeyi planlıyor. Şirket, başlangıçta yedi geniş gövdeli ve 45 dar gövdeli uçaktan oluşan bir filo işletecek. Bu yıl içinde 26 uçak daha satın alınacak. 2025 yılına kadar şirket filosunun 105 uçağa çıkarılması hedefleniyor.

Alitalia’nın kalan varlıkları ihale ile satılacak ve ITA’nın sermayesi 700 milyon €’ya kadar artırılarak, Alitalia’nın varlıklarını satın almak için teklif verilmesi planlanıyor.

UNITED 100 ADET ELEKTRİKLİ UÇAK ALIYOR!

ABD’li United, kısa mesafeli uçuşlarda kullanmak üzere, 100 adet elektrikli ES-19 uçağı satın almak için İsveçli Heart Aerospace ile bir anlaşma imzaladı. Menzili 400 km olan, 19 koltuklu uçağın 2026 yılına kadar hizmete başlaması bekleniyor.

Elektrikli uçaklar ile havacılıktaki karbon emisyonu sorunlarının önüne geçeceğine inanan United, bölgesel uçuşların düşük maliyetli ve temiz bir şekilde gerçekleştirilmesi için ES-19’un iyi bir fırsat olduğunu düşünüyor.

Kısa mesafeli bölgesel hava yolculuğu pazarının elektrikli uçakların evriminde kilit bir rol oynaması beklenirken, batarya teknolojisi geliştikçe, daha büyük ölçekli uçaklar için de elektrikli modellerin uygulanabilir hale getirilmesi hedefleniyor.

Heart Aerospace, 2018’de, İsveç’in Göteborg şehrinde kuruldu. Mart ayında Finnair, kısa rotalarda kullanmak üzere 20 adet ES-19 satın alacağını duyurmuştu.

United, geçen ay, 200 adet Boeing 737 MAX ve 70 adet Airbus A321neo siparişi vermişti. United ayrıca Haziran ayının başında Denver merkezli Boom Supersonic ile 3 milyar Dolar değerinde 15’i kesin 35’i opsiyonlu toplam 50 adet süpersonik ticari yolcu uçağı Overture satın almak için bir anlaşma yapmıştı.

UZAY’A GİDEN İLK MİLYARDER KİM OLDU?

Sir Richard Branson, 11 Temmuz Pazar günü, kendi şirketi Virgin Galactic tarafından üretilen VSS Unity isimli uzay aracı ile gerçekleştirilen uçuşta, iki pilot ve üç uzmandan oluşan mürettebat ekibine dahil oldu. Böylece uzaya ulaşan ilk milyarder ünvanını resmi olarak elde etti. Branson, en büyük rakibi Jeff Bezos’tan tam dokuz gün önce uzaya çıkmayı başardı.

Virgin Galactic’in 22. başarılı uzay uçuşu ve dördüncü mürettebatlı uzay uçuşunda yer alan Sir Richard Branson, New Mexico’daki Spaceport America İstasyonu’ndan havalandı. Branson’ın annesinin adını taşıyan VSS Unity, kendisini taşıyan WhiteKnightTwo uçağından, yaklaşık 43.000 feet irtifada serbest bırakıldıktan sonra, 3 Mach yani ses hızının 3 katı hıza ulaştı.

Fırlatmanın ardından VSS Unity, Dünya’nın yaklaşık 86 kilometre üzerine yani uzay sınırına çıktı. Bu esnada, uzay aracındaki mürettebat, birkaç dakika boyunca, sıfır yerçekimi deneyimini yaşadı. Yaklaşık bir saat süren uçuşun ardından başlangıç noktasına sorunsuz bir şekilde inildi.

70 yaşındaki Branson, uçuşla ilgili olarak “Her şey, sadece büyülüydü” derken, “Bir zamanlar ben de hayalleri olan bir çocuktum, yıldızlara bakıyordum. Şimdi uzay gemisinde bir yetişkinim. Biz bunu yapabildiysek, siz neler yapabileceğinizi hayal edin.” Diyerek tüm Dünya çocuklarına bir mesaj vermeyi ihmal etmedi. Uzay çalışmalarının kararlılıkla süreceğini açıkladı. Virgin Galactic, 2022’nin başında ücretli uzay turlarına başlamadan önce, bir test uçuşu daha yapmayı planlıyor.

Sir Richard’ın yörünge altı uzaya çıkan ilk milyarder olmak için yarıştığı Jeff Bezos, Instagram hesabı üzerinden bir tebrik mesajı paylaşarak, ‘’kulübe katılmak için sabırsızlanıyorum!” dedi.

Hem Branson’un Virgin Galactic şirketi hem de Bezos’un Blue Origin isimli girişimleri, özel olarak geliştirilen “uzay uçaklarının” Dünya atmosferinin hemen üzerinde, yörünge altı uzayda kısa gezintiler yaptığı yeni bir “uzay turizmi” trendi yaratmak için ciddi şekilde çalışıyor.

Virgin Galactic, yaklaşık 600 kişinin uzay uçuşu için bilet satın aldığını ve her birinin bu özel uçuş için yaklaşık 250.000 Dolar ödediğini duyurdu.

adbanner