8 MİLYON DOLARLIK GÜVENLİK FİLMLERİ!
Türk Hava Yolları, 2018 yılının Ağustos ayında, uçuş öncesi yayınladığı emniyet videosunda değişikliğe gitmiş ve dünyaca ünlü Lego karakterlerinin rol aldığı animasyon film hazırlatmıştı. Warner Bros. ve Lego iş birliği ile yapılan, LEGO Movie 2’nin montaj ekibi tarafından hazırlanan emniyet videosunda yolcuların uymaları gereken emniyet prosedürleri unutulmaz şarkılar ve danslar eşliğinde eğlenceli ve esprili bir dille anlatılıyordu.
LEGO filminden esinlenen emniyet filminin hayata geçirilmesinde 2 konsept artist, 3 layout artist, 7 animatör ve 4 ışık teknisyeninden oluşan 16 kişilik bir prodüksiyon ekibi görev almış, 950 günden uzun süren çalışmalarda uzmanlar sahneleri hayata geçirebilmek için yaklaşık 3 milyon adet LEGO parçası kullanmıştı. Animasyonun üretilen 973 farklı versiyonu toplamda yaklaşık 10 milyon işlemci saati gerektirmiş; THY filosunda yer alan 15 farklı uçak modelinin belirgin emniyet özellikleri için, filmin hem İngilizce hem Türkçe olarak 30 farklı versiyonu üretilmişti.
Şubat 2019’da ise Legolarla çekilen uçuş emniyet videosunun ikincisi hazırlanıp uçuşlarda gösterilmeye başlanmıştı. Türkiye, ABD, İngiltere, Kanada ve Avustralya’da yaklaşık 4 ayda çekilen LEGO Movie 2 emniyet filminde 400’den fazla kişi kreatif süreçlerde görev alırken, filmin sonundaki gerçek görüntülerde ise 6 oyuncu görev almıştı. Gerçek görüntülerin çekiminde görev alan 80 kişilik ekibe ek olarak, animasyonun oluşturulma aşamasında da 70 kişi çalışmıştı. Legolu ikinci emniyet filminde 24 bin LEGO mini figürü, videoda yer alan destinasyonların yapımında ise ilk videodan 10 kat daha fazla yani tam 20 milyon 330 bin 795 LEGO parçası kullanılmıştı.
THY’ye ilki 3 milyon dolar, ikincisi de 5 milyon dolara mal olan Legolu uçuş emniyet videoları geçtiğimiz hafta uçuşlardan kaldırıldı. Onun yerine THY uçaklarında çizgi karakterlerden oluşan, uçuş ekiplerinin yeni üniformaları ile gözüktüğü çizgi film temalı yeni uçuş emniyet videosu yayınlanmaya başladı.
Yeni uçuş emniyet videosunun daha yalın ve anlaşılabilir olduğu gözlerden kaçmazken; 1 yıl içinde şirkete 8 milyon dolara mal olan legolu uçuş emniyet filmlerinin akıbeti ise herkesin merak konusu oldu!
TÜRKİYE F-35 YERİNE SU-57 ALACAK MI?
Rusya’nın başkenti Moskova, Uluslararası Havacılık Fuarı MAKS-2019’a 14’üncü kez ev sahipliği yaptı. Fuar bu yıl ilk kez bir partner ülke ile düzenlendi Fuarın partner ülkesi Çin 20 şirketiyle fuara katıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in açılışıyla başlayan fuarda, Rusların en yeni yolcu uçağı MC-21 ilk kez kamuoyu önünde uçuş performansı yaptı.
İlki 1992 yılında ‘Mosaeroshow’ adıyla düzenlenen fuara bu sene 33 ülkeden 184’ü yabancı olmak üzere toplam 827 şirket katıldı. İlk kez İHA’lar için ayrı bir alanın kurulduğu fuarda, 80 farklı konferans düzenlendi, sivil ve askeri toplam 210 hava aracı sergilendi.
MC-21 GÖRÜCÜYE ÇIKTI!
Sovyetler Birliği sonrasında sıfırdan geliştirilen ilk Rus yolcu uçağı olan MC-21 için çalışmalar 2008 yılında başlamış olsa da uçağın piyasaya sürülmesi, ABD yapımı kompozitlerden üretilen kanatlar ve Pratt & Whitney motorlarının ABD’nin yaptırımlarına takılıyor olması nedeniyle pek çok kez ertelendi. Uçak 2016’da hangardan resmi olarak çıktı ve ilk uçuşunu 2017’de yaptı. Bu yıl fuarda MC-21-300 uçağının üç farklı prototipi görücüye çıktı. Uçaklardan biri uçuş programlarında, biri sivil havacılık bölümünde, yolcu kabinine sahip olan diğeri ise statik alanda ayrı sergilendi. Fuarda sergilenen üç uçak da Pratt & Whitney’in motorlarına sahip olsa da seri imalattan çıkacak MC-21 uçaklarında, Rus motor üreticisi Aviadvigatel tarafından üretilen PD-14 motorları bulunacak. MC-21 için henüz sertifikasyon testleri sürüyor. Başka herhangi bir gecikme olmazsa, 2021’in ikinci yarısından itibaren Aeroflot renkleriyle uçan ilk MC-21-300’ler gökyüzüyle buluşacak.
İmalatçı Irkut başta Rusların milli havayolu Aeroflot olmak üzere çok sayıda Rus havayolu ve kiralama şirketinden toplam 175 sipariş aldı. Irkut, MC-21’in pazardaki rakipleri A320neo ve 737 MAX modellerinden çok daha ucuz olacağını duyurdu. MC-21, maksimum 211 yolcu kapasitesine sahip olacak şekilde tasarlandı. Menzili 6000 km olan uçak böylece Moskova’dan Avrupa’nın herhangi bir destinasyonuna uçabilecek.
Uçağın imalatçısı Irkut, 2025 yılına kadar yılda 72 tane MC-21 üretmeyi planlıyor. Şirket, önümüzdeki 20 yıl için pazardaki MC-21 uçaklarına talebin bin civarında olmasını bekliyor.
CR929 MOCK UP’I FUARDA!
Fuarda CR929 yolcu uçağının gerçek ölçülerde bir maketi de ilk kez sergilendi. Yeni nesil geniş gövdeli ve uzun menzilli bir yolcu uçağı olan CR929 Rusya Çin ortak yapımı. Haziran 2018’de uçağın temel geometrik özellikleri konusunda anlaşan imalatçı şirketler, bu kapsamda uçağın genişliği, kanat ve kuyruğunun şekli, gövde uzunluğu, motorların konumu, iniş takımları ve kapılarının nasıl olacağında karar kılmıştı. Uçağın kabini ve kokpiti, Kasım 2018’de Zhuhai’de düzenlenen Airshow China’da sergilenmişti
PUTİN İLE ERDOĞAN SU-57’Yİ İNCELEDİ!
Rusya Birleşik Uçak Şirketi’ne (UAC) göre, beşinci nesil Su-57 uçağı ilk kez MAKS-2019 fuarının sabit bir bölümünde sergilendi. Rus devlet savunma sanayi şirketi Rostec, söz konusu uçağın yabancı piyasalara sürülecek versiyonu olan Su-57E uçağını üreteceklerini de açıkladı, ancak uçak hakkında detaylı bilgi verilmedi. Ancak genel olarak yabancı piyasalara sürülmek üzere tasarlanan yüksek teknolojili teçhizatların, Rusyordusunun kullandıklarına nazaran daha sınırlı kapasitelere sahip olduğu biliniyor.
Rus lider Putin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Su-57’yi yakından inceledi. Eski adı T-50 olan, Rusya’nın beşinci nesil çok amaçlı savaş uçağı için Putin, 76 adet tedarik etmeyi umduklarını açıklamış, Haziran 2019’da düzenlenen Uluslararası Ordu Oyunları’nda imzalar atılmıştı. Geçtiğimiz ay seri imalatına başlanan Su-57 uçakları, 12 ayrı prototip ile Suriye’de test edildi. Testler sırasında savaş uçaklarının kruz füzelerini de kullanıldığı biliniyor.Plana göre bu yıl iki uçağın imalat hattından çıkıp Rus ordusuna teslim edilmesi hedefleniyor. Rusya üretim hızını iki yıl içinde yükselterek, 76 uçaklık paketin teslimatını 2028’e kadar tamamlamanın hesaplarını yapıyor.
TÜRKİYE SU-57 ALACAK MI?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Su 57’ler, F-35’lerin yerine düşünülebilir mi sorusuna: F-35’ler için Türkiye’nin pazar değil üretici olduğunu; ABD’nin F-35 projesinden Türkiye’yi çıkarması durumunda, projedeki diğer ülkelerin her birine uçak başına 8-9 milyon dolar maliyet bineceğini söyledi. Konuyla ilgili Türkiye’nin şuan beklemede olduğunu söyleyen Erdoğan, konunun birkaç gün içinde ABD Başkanı Trump ile yapacağı telefon görüşmesiyle netlik kazanacağını açıkladı. Buraya boşuna gelmedik diyen cumhurbaşkanı Su-57’lerin bir alternatif olabileceğinin altını çizdi.
RUSLARIN YENİ TANKER UÇAĞI: IL-78M-90A
Rusya’nın yeni tanker uçağı IL-78M-90A da ilk kez görücüye çıktı. Sovyet sonrası dönemde Rusya’nın ürettiği ilk tanker uçağı, IL-76MD-90A’nın da bir benzeri. Her iki tanker uçağı da 1970’li yıllardan bu yana hizmet veren IL-76’nın yoğun modernizasyonlarının ürünü. IL-78M-90A tanker uçağının test uçuşları, geçen yıl aralık ayında başladı. Söz konusu uçak, karada aynı anda dört farklı uçağa yakıt ikmali yapabiliyor.
RUS HELİKOPTERİ KA-62 FUARDA!
İlk olarak 2013 Paris Air Show sergilenen, Kazan Helikopter Fabrikası’nda üretilen orta ölçekli ve çok amaçlı Ka-62 helikopteri de fuarda ilk kez görücüye çıktı ve fuar boyunca gösteri uçuşları yaptı. Kuyruğunun içine konuşlandırılmış tek dönüşlü rotor sayesinde rotorun dönüşü daha güvenli hale getirilirken daha yüksek hızlara ulaşılmak ve istenmeyen titreşimlerin önüne geçmek mümkün hale geldi.
MIG-35 FUARDA UÇTU!
Görünümü yenilenen Rus yapımı MiG-35 avcı uçağı da ilk kez MAKS-2019 gösterileri sırasında görücüye çıktı. MiG-29’un varisi olan uçağın seri üretimi tüm hızıyla sürerken, üretilen 2 uçak, kısa süre önce Rus ordusuna teslim edildi.
MiG-35, donanmanın bir üyesi olarak uçak gemilerinde kullanılmak üzere üretilen MiG-29 avcı uçağının geliştirilmiş bir versiyonu. Bu iki uçak dışarıdan bakıldığında birbirlerine oldukça benziyor gibi görünse de, MiG-35 avcı uçağı çok daha düşük bir maliyetle üretiliyor olmasına rağmen beşinci nesil avcı uçaklarıyla aynı özelliklere sahip.
UGANDA HAVAYOLLARI HİTİT YAZILIM’I SEÇTİ!
Uçuş operasyonlarına finansal problemler nedeniyle Mayıs 2001’de son veren Uganda Havayolları 18 yıl aradan sonra hafta içinde ilk tarifeli uçuşunu yaptı. Kısa süre önce filoya katılan Bombardier CRJ900, Uganda’nın başkenti Entebbe’den Kenya’nın başkenti Nairobi’ye yaptığı ilk uçuşu gerçekleştirdi.
Uganda hükümetinin ekonomi ve turizmi canlandırmak için ülkenin ulusal taşıyıcısının operasyonlarına yeniden başlamasına karar vermesinin ardından, havayolunun filosuna dört ay önce iki tane CRJ900 katıldı. Tanzanya’da Dar-es-Salaam, Somali’de Mogadişu ve Güney Sudan’da Juba seferleri ile başlayacak olan tarifeli uçuşlar bu iki uçakla icra edilecek. Diğer Afrika ülkelerindeki yeni destinasyonlara ise sonbaharda uçuşlar başlayacak.
Filodaki iki Bombardier CRJ900’e ek olarak, havayolun aynı uçaktan iki tane daha teslim almayı bekliyor. Uganda Havayolları ayrıca Airbus’a 2 adet A330-800 siparişi verdi. A330-800 uçakları, gelecek yıl başlatılması planlana uzun menzilli uçuşlarda kullanılacak.
18 ülkede 25 havayoluna teknolojik altyapı hizmeti sunan Türk bilişim şirketi Hitit’in yeni iş ortağı da Uganda Havayolları oldu. Havayolu, teknolojik altyapısı için Yolcu Hizmetleri Sistemi, İnternet Rezervasyon Motoru, Kalkış Kontrol Sistemi ve Mobile Aplikasyon çözümleri için Hitit ile çalışmayı tercih etti. Uganda Havayolları’nın yolcuları Hitit’in sunduğu teknoloji sayesinde zaman ve mekan sınırlaması olmadan, dünyanın her yerinden ve istedikleri zaman yolculuklarını planlayıp biletlerini alabilecek. Bu yıl 25’inci kuruluş yılını kutlayan Hitit, Afrika’da 8 ülkedeki 10 havayoluna teknoloji altyapısı sağlıyor.
TEK MOTORLA 2 SAATTEN FAZLA UÇTU!
Çekya merkezli Smartwings Havayolu’na ait Boeing 737-800’ün 170 yolcu ve mürettebat ile gerçekleştirdiği Samos-Prag seferinde, 36 bin feet irtifadayken motorlardan biri arızalandı. Kokpit ekibi ilgili cheklisti uygulayıp birkaç defa motoru tekrar çalıştırmayı denedi ancak başarılı olamadı. Motor yeniden çalışmadığı için kokpit ekibi 24 bin feet irtifaya alçalıp normal rotalarında yaklaşık 2 saat 20 dakika boyunca tek motorla uçtu ve Prag’a güvenli şekilde uçağı indirmeyi başardı.
Uçak inişin ardından bakıma alındı. CFM56 serisi motora yakıt akışını sağlayan valfin kapalı pozisyon aldığı belirlendi. Sistem yenisi ile değiştirildikten sonra motor çalıştı. Testlerin ardından uçak 17 saat sonra yeniden operasyonlarına devam etti. Havacılıkta çift motorlu uçakların herhangi bir arıza nedeniyle tek motora düşmesi ve operasyonlarını sürdürmesi ETOPS olarak adlandırılıyor. Boeing 737 uçaklarının Next Generation serileri, böylesi bir durumda 180 dakika boyunca tek motorla uçabiliyor.
PİLOT HAVADA BAYILDI!
İngiltere’nin Manchester şehrinden, Portekiz’in özerk bölgesi Madeira Adası’na sefer yapan, İngiliz merkezli Jet2 Havayolu’na ait Boeing 757-200’ün kaptan pilotu, 36 bin feet irtifada seyir esnasında fenalaşarak bayıldı. Yan koltuğa alınan kaptan pilota oksijen maskesi ile müdahale edilirken; uçağın kontrolünü yardımcı pilot aldı. Havayolunun o sırada yolcu olarak tatile giden başka bir pilotu da kokpite gelerek bu zorlu inişe destek verdi. Uçak kaptan pilot bayıldıktan 26 dakika sonra Portekiz’in Porto şehrine güvenli bir şekilde indirildi.
Rahatsızlanan kaptan pilot oksijen maskesi takılı şekilde, tekerlekli sandalyeyle uçaktan indirilirken; yolcular bekleme salonuna alındı. İngiltere’den yedek uçuş ekibinin Porto’ya ulaşmasının ardından yolcular; aynı uçakla Madeira Adası’na 11,5 saatlik bir rötarla ulaştırılabildi.
