Havacılık Bülteni-76

PEGASUS’UN SORUNLU YOLCUSU UÇAĞI BİRBİRİNE KATTI!

Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan Kıbrıs’a gitmek için kalkış hazırlıklarını yapan ve pist başına doğru ilerleyen Pegasus Havayolları uçağında sorunlu bir yolcu yüzünden gergin anlar yaşandı. Uçakta sigara içip yanında getirdiği tişörtü yakmaya çalışan, yüzü kapalı ve güneş gözlüklü kadın yolcu daha sonra ‘Ben FETÖ’cüyüm ve uçağı patlatacağım’ diye bağırmaya başladı. Diğer yolcuların tepkisi üzerine onlarla sözlü olarak atışmaya başlayan kadına, kabin ekibinin de pet şişede bulunan suyla müdahale etmek istedi. Uçakta yaşanan gerginlik anlarına dair görüntüler, diğer yolcuların cep telefonu kameraları tarafından kayıt altına alındı.

Nikar D. adlı sorunlu yolcu polis eşliğinde uçaktan indirilerek gözaltına alınırken; tüm yolcular uçaktan indirilip terminale alındı. Uçakta ve yolcuların valizlerinde bomba araması yapıldı. Aramaların sonucunda herhangi bir olumsuzluğa rastlanmadı ve uçak rötarlı olarak Kıbrıs’a hareket etti.

Uçakta taşkınlık yaptığı gerekçesiyle göz altına alınan ve havalimanı karakolundaki işlemleri tamamlandıktan sonra, İstanbul Anadolu Adalet Sarayı’na getirilen Nikar D. isimli yolcu, adliyeye girişi sırasında kendisini yere atarak, “Ben bomba değilim” diye bağırmaya başladı. Mahkemenin ardından tutuklama kararı alınan Nikar D. Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevine götürüldü. Ailesinin akli dengesinin yerinde olmadığı gerekçesiyle karara itiraz ettiği ve Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesine sevk edildiği biliniyor. 3 defa Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde tedavi gördüğü iddia edilen Nikar D.’nin son tedavisinin yaklaşık 1 yıl önce yapıldığı ve 21 gün gözetim altında kaldığı iddia ediliyor. Hakkındaki soruşturma hava ulaşım araçlarını kaçırma ya da alıkoyma suçu yönünde devam eden Nikar D.’ye ayrıca FETÖ iddiaları sebebiyle de ayrıca bir dava açıldı. Hastaneden gelecek rapora göre davaların seyri belli olacak.

BOEING 737 MAX’IN ÜRETİMİ DURDURULDU!

Amerikalı imalatçı Boeing tarafından yapılan bir açıklama gündeme bomba gibi düştü. Şirket, 2020 Ocak ayı itibariyle, sorunlu 737 MAX uçaklarının üretimini geçici olarak durduracağını resmi olarak duyurdu. Boeing, uçakların dünya genelinde yere indirilmesiyle aylık 52 olan 737 MAX üretimini 42’ye indirmişti. Uçakların gökyüzü ile buluşmasının gecikmesiyle bu karar alınmak zorunda kalındı.

737 MAX uçaklarının uçuşları, beş ay içinde gerçekleşen ve 346 kişinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan iki ölümlü kazanın ardından Mart 2019’da durdurulmuştu. Dünya genelinde aktif olarak uçan toplam 371 uçak yere indirildi ve yeniden sertifikalandırma süreci başlatıldı. Bu süreci hızlı bir şekilde tamamlamayı hayal eden Boeing, bu esnada üretim hacminde küçük bir revize yaparak 737 MAX uçaklarını üretmeye devam etme kararı almıştı.

Dokuz ayda yaklaşık 400 yeni Boeing 737 MAX uçağı üretildi. Ancak müşterilerine teslim edilmedi. Üretilen uçaklar, imalatçının tesislerinde muhafaza edilmeye başlandı. Uçakların yerde kalış süresi, Boeing’in beklediğinden çok daha uzun sürdü. 103 yıllık mazisi bulunan ve 53 yıldır kesintisiz 737 modelini üreten Boeing’in bugüne kadar yaşadığı en büyük krizin boyutu zirveye ulaştı.

Amerikan Federal Havacılık İdaresi FAA ve diğer otoritelere göre, 737 MAX uçaklarının 2020’nin ilk çeyreğinden daha önce gökyüzü ile buluşması beklenmiyor. Tüm faktörleri göz önünde bulunduran Boeing için, 737 MAX’ın üretiminin geçici olarak askıya alınması kararından başka çare görünmüyordu.

Amerikalı imalatçı tarafından yapılan açıklamada: “Bu karar, sertifikasyon sürecinin 2020’ye uzatılması, uçakların hizmete geri dönüşünün zamanlanması ve koşulları, küresel eğitim onaylarının belirsizliği, depolanan uçakların teslimine öncelik verebilmemizin önemini de içeren bir dizi faktör sebebiyle alınmıştır” denildi.

Amerikalı imalatçının, üretimini tamamlayıp kendi tesislerinde muhafaza ettiği uçakları, müşterilerine teslim etme konusuna odaklanmaya kararlı olduğu düşünülüyor. Operatörlere hali hazırda üretilmiş olan bu 400 uçağın teslimatının en az bir yıl alabileceği konuşuluyor. Boeing, üretilen yeni uçakların park yeri dahi bulunamaz duruma gelmesiyle fiziksel olarak ciddi sorun oluşturduğu biliniyor. Uçakların üretim süreçlerinin devam etmesi, şirket üzerinde finansal ve lojistik açıdan da ciddi bir sorun anlamına da geliyor. Aylık 42 adet üretim, şirket için her ay 1,5 milyar Dolar’lık stok anlamına gelirken; çeyrek başına maliyetin de 4,4 milyar Dolar olduğu düşünülüyor.

Boeing, en son 2008 yılında uçaklarının üretimini kısa bir süreliğine durdurmuştu. Eylül 2008’de başlayan ve yaklaşık 8 hafta süren, 27 bin üyesi bulunan Uluslararası Makinistler Birliği’nin aldığı grev kararı nedeniyle, tüm uçakların üretim programı durdurulmuş ve grev Boeing’e 1.8 milyar Dolar’a mal olmuştu. Ancak, şirket şuan içinde bulunduğuna benzer bir durumla daha önce hiç karşılaşmadı. Yaklaşık 5.000 adet satışını gerçekleştirdiği ve tarihinin en çok ve en hızlı satan modeli olan uçakları yaklaşık 9 aydır yerde.

Boeing’in üretimi ne kadarlık bir süre için durduracağı belirtilmedi. Havacılık uzmanları 737 MAX’in bir daha asla yeniden gökyüzü ile buluşamayacağına dair bazı şüpheleri de dile getirilmeye başlandı. Ayrıca Boeing, üretimin askıya alınması nedeniyle etkilenen yaklaşık 3 bin çalışanın diğer üretim programlarında çalışan ekiplere geçici olarak atanacağını da açıkladı. Bu karardan en çok olumsuz etkilenenlerin ise aralarında Türkiye’den şirketlerin de yer aldığı 737 MAX için çeşitli parçaların imalatını yapan dünya genelindeki yaklaşık 600 tedarikçi şirket olacağı düşünülüyor.

737 NG’NİN ÜRETİMİNE DE SON VERİLDİ!

Bu önemli kararın ardından, Boeing, 737 Next Generation (NG) serisi uçakların üretimine de son verdi. Üretilen son uçak Hollandalı KLM filosuna katıldı. Fabrikadan çıkan son 737NG, 7100 kilometrelik bir uçuşun ardından Amsterdam’a geldi. Önceden siparişi verilmiş 737 NG’ lerin tesliminden sonra üretime son verilecek. Amerikalı imalatçı, bundan sonra uçağın sadece askeri versiyonunu olan P-8’in üretimine devam edecek. Boeing, 737-600, -700, -800, -900 ve askeri serilerinden oluşan toplam 7092 adet 737 NG uçağı sattı.

THY BOEING’E DAVA AÇIYOR!

Öte yandan 737 MAX krizinden en çok etkilenen havayollarından biri olan THY de belirsizliğin sürmesi ve süreç ile ilgili nitelikli açıklamanın yapılmaması nedeniyle Boeing’e dava açmaya hazırlanıyor.

Şuan 12’si İstanbul’da 12’si Seattle’da olmak üzere toplam 24 adet Boeing 737 MAX uçağı yerde olan Türk Hava Yolları’nın toplamda bu uçak için 75 adet siparişi bulunuyor. THY yerde yatan ve kullanamadığı uçakları nedeniyle operasyon stratejisini yeniden planlamak zorunda kaldı. 24 uçağın operasyonlarda kullanılamaması yurt içi uçuş sayılarını ve bilet ücretlerini de olumsuz etkiledi. Yılın ilk 11 ayında geçen seneye göre arz edilen koltuk sayısında yüzde 6,7 azalma yaşandı. Uçak yetersizliğinden dolayı yaşanan bu azalmaya karşın havayolu seyahatine olan talebin artması bilet fiyatlarını geçtiğimiz yıla göre yukarıya çekti. THY yaşadığı ekonomik kaybın giderilmesi için Amerikalı imalatçıya dava açacak.

ATLASGLOBAL UÇUŞLARINA YENİDEN BAŞLIYOR!

26 Kasım’da yaptığı bir yazılı açıklama ile uçuş operasyonlarına 21 Aralık’a kadar ara vereceğini duyuran AtlasGlobal hafta içinde yaptığı yeni bir yazılı açıklama ile 21 Aralık Cumartesi günü seferlerin kaldığı yerden devam edeceğini duyurdu.

Yeni açıklama ile birlikte rezervasyon sistemini tekrar devreye alan havayolu 26 Kasım – 21 Aralık tarihleri arasında yapılamayan uçuşlara ait tüm biletlerin de açığa alındığını duyurdu. Bu seferlerde bileti olan ve biletleri açığa alınan yolcuların değişiklik talepleri için acenteler veya doğrudan mail aracılığıyla havayolunun çağrı merkezi ile irtibata geçmeleri istendi. Yaşanan kriz sonrası kiralık uçaklarını elinden çıkaran ve filosunda kendine ait 2 adet A320 ve 2 adet A330 uçağı kalan Atlasglobal’in uçuş operasyonlarını İstanbul çıkışlı Londra, Amsterdam, Antalya, Tel Aviv ve Tahran şeklinde devam ettirecek.

AIRBUS DOKUNMATİK EKRANLI KOKPİTİ OLAN A350’Yİ TESLİM ETTİ!

Airbus, alanında öncü, yeni dokunmatik ekran kokpit göstergelerine sahip ilk A350 XWB uçaklarının havayollarına teslimatlarına başladı. Çin’in en büyük havayollarından biri olan China Eastern Airlines, kokpitindeki büyük ekranları dokunmatik hale getirilmiş ilk Airbus A350’yi teslim aldı. Geçen yıl Airbus, A350-1000’in kokpitinde dokunmatik ekranları test etti ve Avrupa Havacılık Güvenliği Ajansı EASA sertifikasyon sürecini başlattı. Kasım ayında uçuşa elverişlilik sertifikası alındı.

Aviyonik konusunda çalışmalar yürüten Thales ile birlikte A350 XWB için özel olarak geliştirilen sistem, daha yüksek operasyonel verimlilik, daha fazla ekip etkileşimi, kokpit simetrisi ve daha akıcı bilgi yönetimi sağlayacak. Airbus, A350 için sipariş veren yaklaşık 20 operatörün bu teknoloji ile donatılmış uçaklardan istediğini duyurdu.

Yeni teknoloji ile A350 kokpitindeki altı adet 15.4 inç ekranın üçü dokunmatik şekle uyarlanabiliyor. Bunlar, elektronik uçuş bilgilerini gösteren en dıştaki iki ekran ve alt orta ekran olarak belirlendi. Dokunmatik ekranlar, Elektronik Uçuş Çantası (EFB) uygulamalarını sunarken; her pilotun önündeki geri çekilebilir masaya entegre edilmiş klavye ve orta konsolda bulunan “klavye-imleç kontrol ünitesi” (KCCU) ile bir bütünlük oluşturuyor. Böylece dokunmatik ekranlar mürettebat için üçüncü bir etkileşim yöntemi getirmiş oluyor.

Elektronik uçuş çantasının, çok fonksiyonlu ekranla tek bir düğmeye basılarak değiştirilebileceği sistemde, merkezi dokunmatik ekrandaki uçuş bilgilerine her iki pilot da aynı anda erişebilecek. Bu sistemin pilotları daha verimli hale getireceği düşünülürken; imleç, her zaman dört ekran arasında hareket ettirilmek zorunda kalınmayacak.

Yeni sistem, her iki pilotun elektronik uçuş bilgi ekranı ile etkileşime girmesine izin vermesi ile kokpitteki iş yükünü azaltacak. Kolayca yapılabilen yakınlaştırma, uzaklaştırma ve kaydırma hareketleri, iki pilot arasında daha fazla esneklik ve daha iyi etkileşim sağlayacak.

Yeni sistem kalkıştan önce, kalkış performansını hesaplamak için “FMS” uçuş yönetim sistemine veri girerken; uçuşta seyir esnasında rotadaki navigasyon haritalarına erişirken ve yaklaşmaya hazırlanırken FMS verilerini girmeden önce terminal çizelgelerine bakmak da dahil olmak üzere uçuşun zorlu aşamalarında kokpit yönetimini basitleştirecek.

Türbülans koşullarında, dokunmatik ekran kullanımı zorlaşacak olsa da; sistemin pilotlara alternatifler sunarak diğer ekranlarla etkileşime girme yöntemlerini koruyacağına işaret ediliyor. Türbülans esnasında, klavye imleç kontrol ünitesinin daha kararlı hale gelebileceği de belirtiliyor.

Airbus dokunmatik ekranları şimdilik yalnızca A350’de hizmete sunacak. Kokpitte dokunmatik ekranların tüm uçak tiplerinde standart hale getirilmesi düşünülmüyor. Havayollarına bu özellik opsiyonel olarak sunulmaya devam edilecek.

EMBRAER E175 E2 İLK UÇUŞUNU YAPTI!

Brezilyalı bölgesel uçak imalatçısı Embraer E2 Jet ailesinin üçüncü ve son üyesi olan E175-E2 ilk uçuşunu başarıyla tamamladı. Şirketin São José dos Campos’taki tesislerinden havalanan uçak 2 saat 18 dakika uçtu ve 24 ay sürecek tip sertifikasyon programı resmi olarak başladı.

E175-E2’nin tip sertifikasyon sürecinde üç uçak kullanılacak. İlk iki prototip aerodinamik, performans ve sistem testleri için; üçüncü prototip ise bakım kayıtlarının test edilmesi için değerlendirilecek. Üçüncü prototipte kabin konfigürasyonu da tam olarak uçağa entegre edilecek.

E175-E2, birinci nesil E175’e kıyasla bir ek koltuk sırasına daha sahip. Bu sayede iki sınıfta 80  veya tek sınıfta 90 koltuk kapasitesine ulaşılabiliyor. Uçak, E175’e kıyasla koltuk başına yakıt maliyetinde yüzde 16; bakım maliyetinde ise yüzde 25 tasarruf sağlayacak.

E175-E2 de ailenin diğer üyeleri E190-E2 ve E195-E2’de olduğu gibi, temel kontroller için 10.000 uçuş saati ile tek koridorlu uçaklar arasında en uzun bakım aralığına sahip. Bu özellik sayesinde, mevcut E-Jet ailesi uçaklarına kıyasla on yıllık bir sürede uçakların 15 gün daha fazladan uçurulabilmesi sağlanıyor.

E175-E2 yeni Pratt & Whitney PW1700G motorlara, tamamen yeni tasarlanan kanatlara, fly by wire kontrol sistemine ve yeni iniş takımlarına sahip. Bu özellikleriyle bir önceki nesil E175 ile karşılaştırıldığında tüm sistemlerinin yüzde 75’i yeni.

Brezilyalı imalatçı Embraer, E175-E2’nin teslimatına 2021 yılı sonunda başlamayı planlıyor.

SUNEXPRESS’TEN ÇEVRECİ ADIMLAR!

Türk Hava Yolları ile Lufthansa’nın ortak kuruluşu SunExpress, bu yıl Dünya Çevre Günü’nde başlattığı ve uluslararası uçuşlarında kullanılan plastik ürünleri geri dönüştürülebilir alternatif malzemeler ile değiştirme girişimini Ocak ayı itibariyle tüm uçuşlarında uygulamaya başlıyor.

SunExpress, uçuşlarında kullanılan tüm plastik ürünleri, doğa dostu ahşap ve kağıttan yapılmış ürünlerle değiştirme sürecini 2020 yılının Ocak ayında tamamlayacak. Havayolu, bu girişimi ile 2020 yılında toplamda 10 milyon adet tek kullanımlık plastik ürün yerine dönüştürülebilir çevre dostu alternatif ürün kullanımı sağlamış olacak.

SunExpress, İklim Koruma Örgütü ‘atmosfair’ tarafından dünya çapında yaklaşık 200 havayolu şirketinin çevre duyarlılığı ve karbon emisyonu konusunda değerlendirildiği 2018 Havayolu Endeksi’nde çevre dostu havayolları sıralamasında altıncı sırada yer aldı.

Yenilikçi ve çevre dostu havayolu olarak daha temiz bir gelecek için çevreci ve sürdürülebilir projeler üreten şirket, kurum içinde de farkındalığı arttırarak doğaya katkı sağlamayı amaçlıyor. Bu çerçevede faaliyet gösteren ve gönüllü SunExpress çalışanlarından oluşan ‘Green Alliance’ ekibi, Ağustos ayında İzmir’de meydana gelen orman yangınları nedeniyle zarar gören alanların tekrar ağaçlandırılması için İzmir Orman Bölge Müdürlüğü işbirliği ile kurum içi bağış kampanyası başlattı.

Bu kampanyayı desteklemek ve daha ileriye taşımak amacı ile Ekim ayında Ankara’da SunExpress 30. Yıl Ormanı projesini gerçekleştiren havayolu, önümüzdeki yıl da İzmir’de orman projesini hayata geçirecek.

HAVALI Bİ’ KARİYER HERKESİN HAKKI ÖZYEĞİN’DE!

19 Aralık Perşembe günü, Özyeğin Üniversitesi’nde Havacılık Kulübü’nün düzenlediği, bir etkinlik kapsamında çok özel bir grupla bir araya geldim. Havacılık endüstrisinde en çok konuşulan konuları değerlendirdiğimiz, oldukça verimli ve keyifli geçen söyleşide, sektörün dünü, bugünü ve geleceğini tartışıp; karşılıklı tecrübe ve bilgi aktarımı sağlamaya çalıştık. Siz de okulunuzda/üniversitenizde bu tip etkinlikler düzenlemek ve beni davet etmek isterseniz; yilmazmuh@yilmazmuh.com mail adresi aracılığıyla irtibata geçebilirsiniz.

adbanner