Uçak Ne Kadar Hızlı Uçabilir?

15 Ocak 2018 pazartesi günü Norveç’in düşük maliyetli (low cost) havayolu Norwegian’ın Boeing 787 Dreamliner ile gerçekleştirdiği DY7014 sefer sayılı uçuşu bir rekoru da beraberinde getirdi.

Kaptan Pilot Harold van Dam yönetimindeki uçuş, New York JFK Havalimanı’ndan yerel saatle 11.44’te başladı. Dreamliner, GMT zaman dilimine göre Londra’ya yerel saatle 9.57’de teker koydu. 5552 kilometrelik mesafenin 5 saat 13 dakika içinde kat edilmesi, bugüne kadar gerçekleşen en hızlı transatlantik sefer olarak tarihte yerini aldı. Bundan önce rekor Ocak 2015’te British Airways’ın Boeing 777 uçağıyla 5 saat 16 dakika süren seferindeydi. Norwegian’ın uçuşunun, New York-Londra hattında uçan tüm havayollarının uçuşları incelendiğinde bu hattın ortalama süresinin 30 dakika altında olduğunu görüyoruz.

Norwegian pilotları, havayolunun tarifesinde 6,5 saat olarak planlanan bu uçuşu yaklaşık 1 saat önce başarıyla tamamlayabilmelerinin temel sebebi jet stream akımları. Günümüz ticari yolcu uçakları ile ses altı (subsonik) hızlarda seyahat ediyoruz. Yolculuklarımızın süresi üzerinde de jet stream adı verilen güçlü rüzgar akımları etkili oluyor. Pilotlar, jet stream akımlarını, uçağın arkasına alabilirse, yolculuklarımızın süresi kısalıyor; eğer bu güçlü akımlara karşı uçuyorsak da yolculuklarımız daha uzun sürüyor. Bu sebeple doğu-batı eksenli yaptığımız uzun menzilli uçuşlarda, gidiş ve dönüş uçuşlarımızın süresinde farklılıklar yaşıyoruz. Yani İstanbul’dan New York’a 11 saate giderken 9,5 saatte geri dönebiliyoruz.

Rekor uçuşta Dreamliner, saatte 776 mil (1248 km) hıza ulaştı. Uçuş esnasında uçağın faydalandığı rüzgarın hızı ise saatte 202 mil (325 km) olarak ölçüldü. New York ile Londra arasında her gün düzenli olarak sefer düzenleyen Norwegian’ın bir önceki gün yaptığı seferinde ise saatte  779 mil (1246 km) hızla ulaşılmasına rağmen, uçuş  5 saat 20 dakika sürdü.

En Hızlı Uçaklar

Değerler Ses Hızı (Mach) üzerinden gösteriliyor

Uçuş rotalarında yolculuk sürelerini kısaltan ve yakıt tasarrufu sağlayan, jet stream akımlarından olumlu şekilde faydalanabilmek için beceri, planlama ve biraz da şans gerekiyor.

Ekim 2016’da ise Hindistanlı havayolu Air India, Delhi’den San Francisco’ya uçtuğu Pasifik rotasında saatte yaklaşık 1400 km gibi rekor bir hıza ulaşarak uçuşu normal süresine göre 2 saat erken bitirmeyi başardı. Uçuşta pilotlara en büyük yardımı saatteki hızı yaklaşık 140 kilometreyi bulan kuyruk rüzgarı yaptı.

Bugüne kadar en hızlı transatlantik uçuş rekoru; British Airways filosundaki Concord uçağı ile 7 Şubat 1996 günü New York’tan Londra’ya 2 saat 52 dakika 59 saniye süren uçuşta. Süpersonik yani ses hızını aşan Concorde, o gün saatte yaklaşık 2160 km hıza ulaşmıştı.

Ses hızı yani Mach, deniz seviyesinde yaklaşık saatte 1227 km olarak ölçülüyor. Bugün bizim kullandığımız yolcu uçakları, genelde ortalama ses hızının 0.8 katında (0.8 Mach) hızında uçabiliyor.

Muhammed YILMAZ

adbanner