Uçaklar Ne Kadar Hızlı Uçabilir?

İngilizlerin milli havayolu British Airways, en hızlı subsonic (ses hızının altında) uçuş rekoru kırdı. İngiliz havayolunun filosunda yer alana Boeing 747-400, New York-Londra arasındaki uçuşta, saatte 825 mil (1327 km) hıza ulaşarak, bu alanda rekoru eline geçirdi.

Gökyüzünün kraliçesi, İngiltere üzerinde etkili olan Ciara Kasırgası’nın desteğiyle bu rekoru kırarken; havayolunun kendi uçuş sürelerinden elde edilen istatistiki bilgilere göre ortalama 6 saat 13 dakika süren uçuş, 4 saat 56 dakikada tamamlandı. BBC Hava durumu verilerine göre pazar sabahı fırtına ile birlikte uçağa etki eden jet stream akımının hızı saatte 260 mil (418 km) olarak ölçüldü.

Ayrıca Virgin America’nın Airbus A350 ile aynı rotada yaptığı uçuş da British Airways uçuşundan sadece 1 dakika uzun sürdü ve rekoru kıl payı kaçırdı. Bu uçuştan yarım saat sonra inen bir başka Virgin uçağı ise British Airways’ın rekor uçuş süresini sadece 3 dakika aştı.

Her 3 uçuş da; bu rekoru elinde bulunduran Norwegian uçuşunun rekorunun kırıldığı anlamına geliyor. 15 Ocak 2018’de Norveç’in düşük maliyetli (low cost) havayolu Norwegian’ın Boeing 787 Dreamliner ile gerçekleştirdiği DY7014 sefer sayılı uçuşu Londra’dan New York’a 5 saat 13 dakikada tamamlanmıştı.5552 kilometrelik mesafenin 5 saat 13 dakika içinde kat edilmesi, bugüne kadar gerçekleşen en hızlı transatlantik sefer olarak tarihte yerini almıştı. Ondan önce rekor ise Ocak 2015’te British Airways’ın Boeing 777 uçağıyla 5 saat 16 dakika süren seferindeydi.

Norwegian pilotları, havayolunun tarifesinde 6,5 saat olarak planlanan bu uçuşu yaklaşık 1 saat önce başarıyla tamamlayabilmelerinin temel sebebi jet stream akımları. Günümüz ticari yolcu uçakları ile ses altı (subsonik) hızlarda seyahat ediyoruz. Yolculuklarımızın süresi üzerinde de jet stream adı verilen güçlü rüzgar akımları etkili oluyor. Pilotlar, jet stream akımlarını, uçağın arkasına alabilirse, yolculuklarımızın süresi kısalıyor; eğer bu güçlü akımlara karşı uçuyorsak da yolculuklarımız daha uzun sürüyor. Bu sebeple doğu-batı eksenli yaptığımız uzun menzilli uçuşlarda, gidiş ve dönüş uçuşlarımızın süresinde farklılıklar yaşıyoruz. Yani İstanbul’dan New York’a 11 saate giderken 9,5 saatte geri dönebiliyoruz.


Bir Bakışta | Ses Hızı

Havacılıkta hız değeri genellikle Mach yani ses hızı ile karşılaştırmalı olarak belirtiliyor. Ses hızı ise hava sıcaklığına bağlı olarak değişebiliyor. Deniz seviyesinde 1 atmosfer basınç ve 15 Santigrat derece hava sıcaklığı ortamında ses hızı, 1226,5 km/saat ya da 340 metre/saniye olarak kabul ediliyor. Yerden yükseldikçe hava sıcaklığı düştüğü için ses hızı da buna bağlı olarak azalıyor.


Yere göre ses hızından daha hızlı bir uçuş gerçekleştirilmiş olmasına rağmen; rüzgar etkisiyle bu hıza ulaşılmış olması nedeniyle, sonic eşik adı verilen ses hızı limiti aşılmıyor. Zira uçuşta seyir halinde hava hızı 800 milin altında.

En Hızlı Uçaklar

Değerler Ses Hızı (Mach) üzerinden gösteriliyor

Uçuş rotalarında yolculuk sürelerini kısaltan ve yakıt tasarrufu sağlayan, jet stream akımlarından olumlu şekilde faydalanabilmek için beceri, planlama ve biraz da şans gerekiyor.

Ekim 2016’da ise Hindistanlı havayolu Air India, Delhi’den San Francisco’ya uçtuğu Pasifik rotasında saatte yaklaşık 1400 km gibi rekor bir hıza ulaşarak uçuşu normal süresine göre 2 saat erken bitirmeyi başardı. Uçuşta pilotlara en büyük yardımı saatteki hızı yaklaşık 140 kilometreyi bulan kuyruk rüzgarı yaptı.

Bugüne kadar en hızlı transatlantik uçuş rekoru; British Airways filosundaki Concord uçağı ile 7 Şubat 1996 günü New York’tan Londra’ya 2 saat 52 dakika 59 saniye süren uçuşta. Süpersonik yani ses hızını aşan Concorde, o gün saatte yaklaşık 2160 km hıza ulaşmıştı.

Ses hızı yani Mach, deniz seviyesinde yaklaşık saatte 1227 km olarak ölçülüyor. Bugün bizim kullandığımız modern yolcu uçakları, genelde ortalama ses hızının 0.8 katında (0.8 Mach) hızında uçabiliyor.

Muhammed YILMAZ

adbanner