Boeing ile Arizona Üniversitesi, uçakta COVID-19 virüsünü yok etmek için hangi ürünlerin, yöntemlerin ve teknolojilerin en iyi sonucu verdiğini test etmek için uzun süredir iş birliği içinde. Amerikalı imalatçının Güvenli Seyahat Girişimi’nin bir parçası olarak devam eden çalışmalar, somut sonuçlar vermeye başladı. Eski usul bir teknik olan termal dezenfeksiyonun, kokpitte COVID-19 ile mücadelede oldukça etkili olduğu ortaya konuldu.
Kokpit ekipmanları ve yüzeylerinin temizlenmesi genellikle zordur. Geleneksel kimyasal dezenfektanlar hassas elektronik ekipmanları etkileyebilir. Ancak Boeing, ısının kimyasal temizleyicilerin olumsuz etkileri olmadan kokpiti dezenfekte edebileceğine artık emin.
Boeing Güvenli Seyahat Girişimi ekibini yöneten Michael Delaney, “Termal dezenfeksiyon, pilotları koruyan, hassas ve ulaşılması zor bileşenlerde COVID-19’u yok etmek için değerli yöntem olabilir” açıklamasıyla konuya açıklık getiriyor.
İlgili Haber | Uçakta Virüs Bulaşır mı?
Arizona Üniversitesi ve Boeing tarafından yürütülen araştırma, virüsün 50°C sıcaklığa maruz kaldıktan sonra % 99,99’dan fazlasının ve 40°C sıcaklıkta % 99,9’unun yok edildiğini gösteriyor.
Boeing, kokpitin 70°C’ye kadar sıcaklıklara dayanacak şekilde tasarlandığını ve bu durumun termal dezenfeksiyonu güvenli, pratik ve etkili bir dezenfeksiyon yöntemi haline getirdiğini söylüyor.
Arizona Üniversitesi’nden mikrobiyolog ve bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Charles Gerba, “Aslında yaptığımız şey temelde virüsü pişirmek” açıklamasına ek olarak, termal dezenfeksiyonun, hastalığa neden olan mikroorganizmaları öldürmenin en eski yollarından biri olduğunu söylüyor.
Ultraviyole Işınlar da Virüsü Öldürüyor!
Bir uçağın kokpitini güvenli bir şekilde sterilize etmenin tek yolu termal dezenfeksiyon değil. Kokpitler de dahil olmak üzere uçağın kabinini virüsten arındırmak için ultraviyole ışınların kullanımının etkili olduğuna yönelik çok sayıda çalışma da bulunuyor. Doğru kullanıldığında ultraviyole ışınlar, bir organizma içindeki nükleik asitlere zarar vererek çoğalmalarını engelliyor. Testler, ultraviyole ışınların, koronavirüsün % 99,9’unu 30 saniye içinde sterilize edebildiğini gösteriyor.
Geleneksel Temizleme Yöntemlerinin Sorunları
Çoğunlukla, uçakta temizlik, sprey ve silme tipi işlemlerle gerçekleştiriliyor. İki standart teknik, temiz kuru bir bez veya çeşitli deterjanlar veya sprey uygulanmış bezler ile silerek uygulanıyor. Bir yüzeyi antiseptik olmayan bir deterjan veya sprey ile temizlemek ve kurumaya bırakmak, bazı patojenlere karşı iyi sonuçlar verse de tamamını kesinlikle temizlemiyor. Birçok patojen, bu kimyasallara karşı dayanıklı olması nedeniyle temizlik sonrası yaşamına devam ederken; asıl sorun, mikrop öldürücü olmayan bu sprey ve deterjanların patojenleri kontamine noktalardan temiz noktalara yayabiliyor olması. Yani bir servis masasının köşesindeki virüsü, bu silme yöntemi ile servis masasının tamamına yaymak mümkün.
İlgili Haber | Uçaklarda Coronavirus Savaşı: Elektrostatik Püskürtme
Kimyasal dezenfektanlarla püskürtme ve silme, nemin elektronik sistemlerini etkilemeyeceği uçağın iç kısımlarında işe yarayabilir. Ancak sorun, kullanılan dezenfektanın talimatlara göre uygulanması gerekliliğinde yatıyor. Çoğu zaman, dezenfektanın etkili olabilmesi için bir yüzeyde 10-15 dakika bırakması ve daha sonra silinmesi gerekiyor. Ancak özellikle zamanın aşırı kısıtlı olduğu iki uçuş arasındaki periyotlarda bu kuralı uygulamak imkansız.
Yeni Yöntemlerin Özelliği Hız
Ultraviyole ışınlar ve termal dezenfeksiyonun avantajı hızlı olması. Bir yüzeyi temizlemek için termal dezenfeksiyon saniyeler sürebiliyor. Yüksek kaliteli, sıcak doymuş buhar, yüksek oranda antiseptik özelliğe kavuşuyor. Termal dezenfeksiyon ayrıca kimyasal içermiyor. Bu yüzden hastaneler ve laboratuvarlar gibi kontaminasyona duyarlı ortamlarda onlarca yıldır bu eski usul teknik kullanılıyor.
Şimdi yolcu ve mürettebatın güvenliği ve sağlığının en önemli öncelik olduğu bilincinden hareketle Boeing ve Arizona Üniversitesi, tekniğin kokpit ve uçağın geri kalan kısımlarında termal dezenfeksiyonu hayata geçirmenin yollarını düşünüyor.
