Avrupalı imalatçı Airbus, Boeing’in B737 Max modeli ile yaşadığı talihsizliklerden sonra, tek koridorlu, dar gövde yolcu uçakları pazarında liderliği ele geçirmişti. Oysa, pandemi nedeni ile daha cazip hale gelen kargo uçağı piyasasında durum çok farklı. Sitemizin yazarlarından Ersan Yüksel, iki dev imalatçı arasındaki kargo rekabetini analiz ediyor.
Aşağıdaki grafikte, Airbus’ın kargo uçağı, A330-200F nin piyasaya girdiği 2010 yılından, bugüne kadar olan satışları, Boeing’in ürettiği kargo uçaklarının aynı tarihten bugüne kadar olan satışları ile karşılaştırılmış. Grafiğe göre, Airbus A330-200F uçağından, 2010 yılından bu yana 38 adet teslim edilmişken, aynı sürede Boeing 747-8F uçağından 97 adet, Boeing 767F uçağından 141 adet, Boeing 777F uçağından ise, 189 adet teslim edilmiş.
Tabloya bakıldığında, orta büyüklükte kargo uçağı kategorisindeki A330-200F’in, Boeing’in iddialı dev kargo uçakları ile yeterince rekabet edemediği görülüyor. Airbus’ın, aralarında ABD’li kargo havayolları FedEx ve DHL’in de bulunduğu 12 havayolu firması ile A350 uçağının kargo versiyonunun imal edildiği takdirde, müşterisi olup olmayacakları konusunda görüşmeler yaptığı ifade ediliyor. Söz konusu kargo uçağının, A350-900 uçağını platform olarak kullanacağı ve Airbus’ın bu uçağı imal etmeyi kararlaştırması durumunda, ilk uçağı müşteriye teslim etmesinin, otorite onayları nedeni ile 4-5 yıl sürebileceği konuşuluyor.
Eski yolcu uçaklarından kargoya çevrilmiş uçaklar, çok sayıda kargo firması tarafından kullanılırken; Turkish Cargo, FedEx ve DHL gibi firmalar fabrika çıkışı kargo uçakları ile operasyonu tercih ediyor.
Boeing, kargo uçakları piyasası ile ilgili, son yaptığı araştırmada, önümüzdeki 20 senede, 2430 adet kargo uçağı talebinin oluşacağını ve bunların 930 adetinin fabrika çıkışlı, kalanının ise yolcu uçağından dönüştürme olacağı öngörüsünde bulunmuştu. Airbus, eğer A350 uçağının kargo versiyonunu üretmeye karar verirse, karşısında Boeing’in yeni 777X uçağının kargo modelini bulabilir.
THY, her ne kadar şu an, fabrika çıkışı kargo uçakları ile operasyon yapıyor olsa da önceki senelerde, yolcu uçağından dönüştürülmüş B727 ve A310 uçaklarını kargo taşımacılığında kullanmıştı. Bugünkü filoda yer alan A330-200F uçakları ve B777F uçakları ile aynı uçak tiplerinin çok sayıda yolcu uçağı da THY filosunda bulunduğu için, hem yedek parça, hem mühendislik hem de bakım hizmetleri açısından, yüksek standartlarda operasyon yapılabiliyor.
Kanaatimce, “aynı tip uçakları, yolcu uçağı filosunda ve kargo uçağı filosunda bulundurmak” bu tip avantajları ortaya çıkaran, çok isabetli bir karardır.
