Ukrayna’daki savaş ikinci yılına girerken, batılı ülkelerin, Ukrayna’ya desteği sürüyor. Ukrayna Başbakanı Denys Shmyhal yaptığı açıklamada, 2022 yılının Şubat ayından bu yana, Kanada’nın Toronto şehrinde mahsur durumda bulunan ve yüzbinlerce Dolar park ücreti biriken, Rus kargo şirketi Volga-Dnepr’e ait Antonov An-124’e, Kanadalılar tarafından el konulduğu ve uçağın Ukrayna’ya verilmesinin kabul edildiğini söyledi. Uçak, ele geçirilen daha fazla Rus varlığının, işgale karşı direnişi desteklemek için, Ukrayna’ya gönderilecek yeni bir yardım paketinin parçası olacak.
Bu ilginç hikaye, Volga-Dnepr Havayolları’na ait RA-82078 tescilli Antonov An-124 kargo uçağının, 27 Şubat’ta Kanada’nın hava sahasını Rus uçaklarına kapatma kararı almasının ardından, Toronto Pearson Uluslararası Havalimanı’nda (YYZ) mahsur kalması ile başladı. Uçak, ABD’nin Alaska Eyaleti’ndeki Anchorage Uluslararası Havalimanı’ndan (ANC) Toronto’ya gelmişti.
Hava sahası yasağı başlamadan önce Kanada’yı terk edemeyen uçak için, günlük 1.650 $ park ücreti tahakkuk etmeye başladı. Bu da şimdiye kadar yaklaşık 683.000 Dolar park borcu biriktiği anlamına geliyor. Uçağa, Rusların işgal hareketine tepki olarak ve biriken borçlarına istinaden, Kanadalı yetkililer tarafından resmen el konuldu.
Ruslar, uçak Ukraynalılara verilecek olsa bile, şu ana kadar biriken park ücretinden sorumlu olmaya devam edecek.
Uçağın Ukrayna’ya Verilmesi Kararı Nasıl Alındı?
Ukrayna Başbakanı Denys Shmyhal, 11 Nisan 2023’ten bu yana Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Kanada dahil olmak üzere Kuzey Amerika’da sıcak temaslarda bulunuyor.
Başbakan Shmyhal, Kanadalı mevkidaşı Justin Trudeau ve Kanada Başbakan Yardımcısı Christie Freeland ile y geçtiğimiz hafta Toronto’da yapılan görüşmelerin ardından, Ukrayna yapımı An-124 uçağı ile birlikte yaptırım uygulanan Rus kuruluşlarından alınan diğer varlıkların, Ukrayna’ya transferini içeren yeni bir yardım paketi üzerinde anlaştı. Bu karar, bir serbest ticaret anlaşması da dahil olmak üzere çok daha daha geniş kapsamlı bir iş birliğinin parçası olarak alındı.
Russian registered Antonov An124 is now parked on Taxiway N in Toronto. It will sit here indefinitely. They planned a departure this morning,since cancelled.Arrived on Sunday from China via Russia & Anchorage. Russian aircraft are banned in Canadian airspace.
Volga-Dnepr RA-82078 https://t.co/OGXNFInAQU pic.twitter.com/3rfxhRDUs5— Tom Podolec Aviation (@TomPodolec) February 28, 2022
Bir zamanlar büyük bir kargo operatörü olan Volga-Dnepr, yaptırım uygulanan Rus firmaları listesinde yer alıyor. Bu da şirkete ait uçağın Ukrayna’ya teslim edilmesi sonucunu doğuruyor. Şirket kısa süre öncesine kadar, formaliteleri tamamlamayı ve mahsur kalan kargo uçağını eve getirmeyi planlarken, şimdi kendisine ait An-124 uçağının, Ukrayna’da savaşa karşı çabaları desteklemek için kullanıldığını görmek zorunda kalacak.
Volga-Dnepr Havayolları’nın filosundaki 10 adet Antonov An-124 uçağının dördü, uluslararası havalimanlarında mahsur kaldı. Toronto’da kalan uçak hariç, diğer üç An-124 Ruslan, Almanya’nın Leipzig/Halle Havalimanı’nda (LEJ) mahsur kaldı.
Yaptırımlar Rus Havayollarını Çok Zorluyor
Batılı ülkelerin hayata geçirdiği yaptırımlar, Rus havayolları, özellikle de kargo taşıyıcıları için korkunç bir tablo ortaya çıkardı. Volga-Dnepr ve yan kuruluşu AirBridgeCargo, iptal edilen kiralama anlaşmaları nedeniyle, batılı ülkelerdeki operasyonlarını durdurmak ve uçaklarını sahiplerine iade etmek zorunda kaldı. Firma, uçuş ağının çok büyük bir kısmını bir anda kaybetmesi nedeniyle 200 pilotun da işine son verdi. Kısa süre önce şirket, Rusya’da mahsur kalan üç Boeing 747-8 uçağı için, kiralama şirketi BOC Aviation’a 406 milyon Dolar ödemeye mahkum edilmişti.
BOC Aviation, bir adet 747-8F uçağını kurtarmayı başarırken, iki uçağı, şu anda Rusya’da Moskova Sheremetyevo Uluslararası Havalimanı’nda (SVO) park halinde bekliyor.
Rus havayollarının filosunda uçmaya devam eden uçaklar, eksik sigorta evrakları nedeniyle yedek parça ve iniş izni bulmakta zorlanıyor. Ticari açıdan, Rus hükümeti Avrupalı kiralama şirketlerinden 4 milyar Dolar’a kadar uçak satın almak için talepte bulunuyor. Ancak, bu talepleri yanıtsız kalıyor. Rus şirketlerin filosunda kalan uçaklarını geri almaya çalışan kiralama şirketleri, dava açmaya devam ediyor. AB’nin, kiralama şirketlerinin uçaklarını piyasa fiyatlarının altında satmaları konusunda bir muafiyet kararı alması da olası gözükmüyor.
Şimdilik, diğer birçok ülkenin, Rus havayollarından ele geçirdikleri uçakları Ukrayna’ya göndermeleri söz konusu değil. Çünkü daha fazla uçağa yalnızca kiralama şirketlerinin yasal hakları üzerinden el konulabiliyor. Ancak gelecekte, Kanada’da mahsur kalan An-124’ün durumuna benzer şekilde bir durum oluşursa, Kanada hükümetinin aldığı karar bir emsal teşkil edebilir.
