Rusya, sivil havacılık sektöründeki uluslararası yaptırımlara yanıt olarak, devlete ait uçak imalatçısı Irkut’un yeniden markalaşma sürecini başlattı. Buna göre Rus uçak üreticisi Irkut, Sovyet havacılık mühendisi Alexander Yakovlev’e ithafen, bundan böyle Yakovlev ismiyle faaliyetlerini sürdürecek.
Rus havayolu şirketlerinin, Airbus ve Boeing gibi yabancı imalatçılardan uçak satın almasını engelleyen uluslararası yaptırımlar, Rusya’yı önemli bir dönüşüme zorluyor. MC-21, Sukhoi Superjet 100 ve halefi SSJ-New için çalışmalarını sürdüren Rus uçak üreticisi Irkut, tarihi öneme sahip yeni bir kimliğe kavuşturuluyor: Yakovlev.
Ağustos ayının sonunda tamamlanması beklenen yeniden markalaşma süreci, Sovyet havacılık mühendisi Alexander Sergeyevich Yakovlev’e olan saygıyı vurguluyor.
1930’larda kurulan ve 2004’ten bu yana Rostec çatısı altında faaliyet gösteren Yakovlev, Sovyet döneminde faaliyet gösteren, Tupolev ve Ilyushin gibi havacılık endüstrisindeki diğer tanınmış ‘Tasarım Bürolarından’ biriydi.
Yak Tasarım Bürosu, bombardıman ve avcı uçaklarından bölgesel uçaklara kadar farklı uçak tiplerini tasarlama konusunda etkileyici bir mirasa sahip. Yakovlev tarafından geliştirilen uçaklar arasında Yak-28 bombardıman uçağı, Yak-38 dikey kalkış ve iniş yapabilen deniz savaş uçağı, Yak-40 ve Yak-42 gibi üç motorlu yolcu uçakları, eğitim uçakları ve deneysel uçaklar yer alıyor.
Yakovlev Tasarım Bürosu’nun, en son ürünlerinden biri olan, gelişmiş eğitim ve hafif saldırı uçağı Yak-130, günümüze kadar (çoğunlukla askeri) üretilmeye devam etti. 1970’lerin sonlarında piyasaya sürülen, 120’ye kadar yolcu taşıyabilen üç motorlu Yak-42, seri üretilen son Yakovlev uçağıydı.
Irkut, 2004 yılında şu anda UAC’nin bir parçası olan Yakovlev’in mülkiyetini devraldı.
Irkut Genel Direktörü Andrei Boginsky, yeniden markalaşma süreci hakkında yaptığı yorumda, II. Dünya Savaşı sırasında uçak üretim süreçlerini yöneten Alexander Yakovlev’in kritik rolünü vurguladı. Rusya’nın sivil havacılık sektörünün karşı karşıya olduğu mevcut zorluklarla, o dönem arasında paralellik olduğunu belirtti. Bu sebeple Yakovlev isminin, doğru bir markalaşma adımı olduğunu vurguladı.
Bu stratejik markalaşma süreci, sadece sembolik bir anlam taşımıyor. Rusya’nın devlet teknoloji kuruluşu Rostec, önümüzdeki on yılda, Rus havayollarından güçlü bir uçak talebi geleceğini öngörüyor. Yakında Yakovlev ismini alacak olan Irkut, 2030 yılına kadar öngörülen 500 sivil uçak ihtiyacını, 270 adet MC-21 ve 142 adet SSJ-New modeli tedarik ederek karşılamaya hazırlanıyor.
Rostec CEO’su Sergei Chemezov, bu dönüşümün, yerli üretimin önemi ve kendi kendine yetebilirlik konusunda güven tazelemeye yönelik çok özel bir anlam ifade ettiği görüşünde. Ülkenin kalite, güvenilirlik ve diğer önemli parametreler açısından Batılı uçak modellerinden geri kalmayacağı taahhüdünü vurguluyor.
Şirketin Yakovlev’e evrimi, son 20 yıldaki yolculuğunu özetliyor. Başlangıcından bu yana hem coğrafi olarak hem de sivil havacılık yetkinliği açısından büyüyen Irkut, şu anda 20.000 kişilik oldukça büyük bir iş gücüne sahip. Markalaşma sürecinin bir parçası olarak MC-21 uçağının ismi de Yak-242 olarak değişmesi bekleniyor. Şimdilik bu planlar gizli yürütülüyor.
Rusya’nın ithalata olan bağımlılığını azaltma yönünde adımlar attığı bir dönemde, 2024 yılı bir dönüm noktası olarak öne çıkıyor. Chemezov, gençleştirilmiş Yakovlev markası altında tamamen yerli bileşenler, motorlar ve sistemlerle donatılmış yolcu uçaklarını piyasaya sürmeye başlayacakları bir yıl olacağının altını çiziyor.
Rostec’in bu büyük duyurusu, MAKS Moskova 2023 Havacılık Fuarı etkinliğinin düzenlenmesinin planlandığı günlerde yapıldı. Ancak havacılık fuarı etkinliğinin organizatörleri, fuarın ertelendiğini doğruladı. 2024 ve 2025 için yeniden planlamalar yapıldığını belirtti.
