Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı – EASA tarafından her yıl kamuoyuna açıklanan Yıllık Emniyet Raporu’nun (Annual Safety Report-ASR) 2022’ye ait verileri içeren versiyonu yayımlandı. Raporda, son altı yılda, Avrupalı havayollarının karıştığı büyük bir kaza olmadığına dikkat çekildi.
Raporun içinde, EASA İcra Direktörü Patrick Ky tarafından kaleme alınan ön yazıda, “Geçtiğimiz yıl, dünya ve hava taşımacılığı, COVID-19 salgınının ortaya çıkardığı benzeri görülmemiş zorlukların ardından toparlanma yolculuğuna başladı” ifadelerine yer verildi.
Hava trafiğinin, pandemi öncesi seviyelerin yaklaşık %93’üne ulaştığı 2023 yaz sezonunda yayımlanan raporda, sektördeki canlanmanın “havacılık endüstrisinin dayanıklılığının ve uyum sağlama yeteneğinin bir kanıtı olduğunu” belirtilirken; “insanların hâlâ en güvenli ulaşım şekli olan hava yoluyla seyahat etmek için güçlü bir arzuya sahip olduğunun” altı çiziliyor.
Kaleme aldığı yazıya “Yıllardır Avrupalı operatörlerin karıştığı büyük kazaların olmadığını ve Avrupa havacılığının emniyet sicilinin, örnek teşkil etmeye devam ettiğini bilmek bana büyük memnuniyet veriyor” diye devam eden Ky, bu başarının havacılığın tüm paydaşlarının ortak bir çabası sonucu oluştuğunu da sözlerine ekledi.
Bütün bu olumlu gelişmelere ek olarak Ky, “Avrupa’da herhangi bir büyük kaza olmaması, bizi olası tehditlere karşı kör etmemeli” uyarısında bulunmayı da ihmal etmedi.
Geçtiğimiz yaz sezonunda Avrupa genelinde, hava yolu ile seyahat talebine karşı hazırlıklı olunmaması nedeniyle hem havayolları hem de havalimanları, operasyonları yönetebilmek konusunda büyük bir kaosla karşılaştı. Bu durumun herhangi bir emniyet sorununa yol açmaması nedeniyle şanslı olduklarını söyleyen Ky, yıl boyunca dünya genelinde 12-13 ölümlü ticari havayolu kazası yaşandığı bilgisini aktardı.
Avrupa’da Havayolu Sayısı Arttı Uçak Sayısı Düştü
Raporda, sektöre dair detaylı istatistiki bilgiler de paylaşıldı. Buna göre 2022 yılında EASA Üye Devletleri’ne ait 615 adet Hava Operatörü Sertifikası (AOC) sahibi havayolu ve operatör olduğu belirtildi. Bu şirketlerin filosunda, 6.623 ticari hava taşımacılığı yapan uçak olduğu bilgisi raporda yer aldı. Karşılaştırma yapmak isteyenler için, 2019’da Avrupa genelinde 585 adet AOC sahibi operatöre ait 7.017 uçak bulunuyordu.
2022 yılında, Avrupalı havayollarının karıştığı tek ölümlü kaza yerde yaşandı. TAP Air Portugal filosunda bulunan CS-TVI tescilli Airbus A320neo, Gine’nin başkenti Conakry Uluslararası Havalimanı‘na (CKY) iniş yaptıktan sonra, pistte illegal şekilde karşıdan karşıya geçmeye çalışan bir motosiklete çarptı. EASA, yaşanan bu olayı “Konakri’de, yerdeki iki kişinin ölümüyle sonuçlanan, pistte bir motosikletle yaşanan çarpışma vakası” olarak açıkladı.
2022 yılında dünya genelinde yaşanan ölümlü uçak kazalarında hayatını kaybeden 175 insanın yaklaşık dörtte üçünün, 21 Mart’ta Çin’in Wuzhou şehri yakınlarında düşen bir uçakta yaşamını yitirdiği bilgisi de yer aldı.
2012 ve 2021 yılları arasında, sırasıyla 162 ve 672 ölümcül olmayan kaza ve ciddi olay (serious incident) yaşanmıştı. 2022’de 13 ölümcül olmayan kaza ve 51 ciddi olay meydana geldi. Bu da yaşanan olay sayısında net bir düşüşü ifade ediyor.
Ciddi olay oranının, 2022 yılında, EASA’nın ilk kez bu olayları kaydetmeye başladığı 2019’a göre azaldığı görüldü. Oran, 2019’da milyon uçuş başına 11,5‘ten, 2022’de milyon uçuş başına 9,6‘ya düştü. 2021’de milyon uçuş başına 15,8 ciddi olay yaşanmıştı.
Kaza oranı, 2021’de gerçekleşen milyon kalkış başına 3,9‘a kıyasla, 2022’de milyon kalkış başına 2,6’ya düştü. 2019 ve 2020’de milyon kalkış başına kaza oranı sırasıyla 3,0 ve 2,2 olarak kayıtlara geçmişti.
EASA raporu ayrıca, 2022’de seyir irtifasında, iniş, yaklaşma ve kalkış aşamalarında daha fazla sayıda kaza ve ciddi olay meydana geldiğinin altını çizdi. Yıl boyunca yaşanan kaza ve ciddi olayların 15’i düz uçuşta ve 15’i de iniş sırasında meydana geldi. .
Bu kaza ve ciddi olayların 60‘ı yolcu uçaklarında yaşanırken; 4‘ü de kargo operasyonları sırasında yaşandı.
