Bu bir kuş!
Hayır bu bir uçak!
Havalimanı yakınlarında yaşıyorsanız ya da sırf gökyüzündeki baş döndürücü uçak trafiğini izlemek üzere havalimanı çevresine gidiyorsanız siz de havacılık tutkunusunuz demektir. Gökyüzündeki uçakların hangi tipte olduğunu anlamaya çalışmak, tüm havacılık tutkunları için popüler bir spor. Piste göz attığınızda ya da otururken başınızın üzerinden geçen bir uçağa bakıp hangi şirketin ürettiği hangi aileye mensup uçak olduğunu bilmek oldukça havalı bir şey.
Belirli bir mesafeden bir uçağın hangisi olduğunu belirlemek aşinalık ile gelen bir beceridir. Bunu elde etmenin tek yolu uçaklara daha fazla ve daha dikkatli bakmaktır. Çünkü tabii ki uçağın genel şekli aynı olsa da onları birbirinden ayırt etmemizi sağlayacak pek çok ipucu ve ayrıntı da barındırıyorlar. Hadi dürbünlerinizi aldıysanız başlayalım:
Uçağın açısına ve yere yakınlığına bağlı olarak hangi tip olduğunu anlayabilmenin birkaç yolu var. Burun şekli, kuyruk konumu, kanat şekli, kapılarının sayısı, iniş takımı, yatay stabilizerin kuyruğa göre konumu ve hatta kokpit pencerelerinin şekli ayırt etmemizi sağlayan detaylardan sadece birkaçı.
Bazı havayolları kendilerine has uçak boyamalarından (amblemi veya kuyruk rengi-logosu gibi) veya Boeing 747 gibi ilginç ve akılda kalan bir silüete sahip uçakları tanımlamak oldukça kolay.
Örneğin, çoğu Boeing uçağının kokpit penceresine bakarsanız, genellikle yukarı doğru V şeklinde eğimli olduklarını görürsünüz. Öte yandan, Airbus uçaklarının pencereleri daha fazla kare şeklindedir. Ancak Airbus’ın A350 XWB modelinin, siyah güneş gözlüğü şeklindeki pencereleri ile bu ritüeli biraz bozduğunu aklınızda bulundurun.
Uçağın genişliği tespit için bir diğer önemli faktör. İnce, küçük, dar gövde uçaklar muhtemelen Airbus A320 veya Boeing 737’dir. Daha büyük uçaklar ise muhtemelen Airbus A330 veya Boeing 777’dir. Bunlar arasındaki farkı ise kanat uçlarının kıvrık şekline göre anlamak mümkün.
Üzerinizde 4 motorlu bir uçak varsa; Boeing 747, Airbus A340 veya Airbus A380’den biridir. 747’yi hörgüçlü şekli; dünyanın en büyük uçağı A380’i de çift katlı oluşundan rahatlıkla ayırt edebilirsiniz.
Gece ise seyrettiğiniz uçağın kanatlarının ucundaki beyaz strobe ışığı, iki kez ve hızlı bir şekilde yanıp sönüyor ise Airbus; tek bir kez yanıp sönüyor ise bu bir Boeing uçağıdır.
Yukarıda dünyada en popüler olan, dar gövde, çift motorlu, tek koridorlu ticari yolcu uçağı ailelerine ait uçakları görüyoruz. Amatörler için bu uçakları birbirinden ayırmak zor. Çünkü çok benziyorlar. Ancak burada sır uçakların burun ve kuyruk şekillerine bakmaktan geçiyor.
Yine, burada iki geniş gövdeli, çift motorlu ve boyutları birbirine yakın iki uçak ailesini görüyoruz. Ancak burun şekilleri onları ayırmamız için ciddi ipucu veriyor. Ayrıca Boeing 787’de tırtıklı bir motor kapağı bulunurken kanat uçlarındaki farklılıklar da rahatlıkla göze çarpıyor.
Yukarıdaki her ski uçak da genellikle uzun menzilli uçuşlarda kullanılıyor. Geniş gövde sınıfındaki uçakları birbirinden ayıran en önemli fark motor sayıları. Airbus A340’ın 4 motoru var; Boeing 777’nin ise 2 motoru bulunuyor.
Bu karşılaştırma, önümüzdeki yıllarda daha da önem kazanacak. Zira Airbus 2011 yılında A340’ın üretimini durdurdu. Halefi Airbus A350, geliştirilmiş kıvrık kanat ucu ve konik APU egzozu ile çift motorlu geniş gövde uçak olması ile meydan okuyor.
Teknolojiden Yardım Alabilirsiniz
Üzerinizdeki uçaklar ile ilgili başka ayrıntıları da merak ediyorsanız bunun için teknolojinin nimetlerinden faydalanabilirsiniz. Bu yazı hazırlanırken gökyüzünde 13.724 uçak vardı. Hangisinin nereye gittiğini, uçak tipi, tescili, irtifa ve hızı gibi şaşırtıcı detaylarla birlikte gerçek zamanlı olarak Flightradar24 web sitesi ve mobil uygulaması üzerinden takip edebilirsiniz. FlightAware de hem masaüstünde, hem de mobil uygulamada Flightradar24’e çok benzeyen canlı uçuş izleme özelliğine sahip.
Üstünüzde hangi uçağın uçtuğunu öğrenmek için bir diğer yöntem de Siri. Tek yapmanız gereken ona “üzerimde uçan uçak ne” veya “what plane is overhead?” diye sormak. Siri, pek çok ayrıntı ile birlikte yakınlarda uçmakta olan uçakların bir listesini size sunacak.
Muhammed YILMAZ
