Fransa, trenle makul bir sürede kat edilebilecek kısa iç hat uçuşlarını resmen yasakladı. Fransız milletvekilleri, başlangıçta Nisan 2021’de bu uçuşların yasaklanması için oy kullanmış olsa da yasanın fiilen uygulamaya geçmesi iki yıldan fazla sürdü. Bu karar, çok sert gibi görünse de pratikteki karşılığı oldukça sınırlı.
23 Mayıs 2023’te yayınlanan bir hükümet kararnamesi uyarınca Fransa, trenle 2 saat 30 dakikadan kısa sürede katedilebilecek güzergahlar için iç hat uçuşlarını yasakladı. Yasa, bu güzergahlardaki tren seferlerinin, normalde uçak kullanacak olan yolcuların ihtiyaçlarını karşılayacak kadar sık ve iyi zamanlanmış olması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, yolcuların gidilen destinasyonda en az sekiz saat geçirmelerine izin verecek kadar erken ve geç saatlerde tren seferi bulundurulması da zorunlu.
Fransa Ulusal Meclisi bu yasayı, başlangıçta iki yıldan uzun bir süre önce oyladı. Ancak bazı havayolları, Avrupa Komisyonu’ndan bu yasanın, yasal olup olmadığını araştırmasını istedi ve bu nedenle yasanın uygulamaya geçmesi ertelendi.
İlginç bir şekilde bu oylama, Fransız hükümetinin, Air France-KLM’deki hissesini ikiye katlayacağının duyurulmasından kısa bir süre sonra ilk kez yapılmıştı. Bu yeni kural, Fransa’nın karbon emisyonlarını 2030 yılına kadar %40 oranında azaltarak, 1990 yılındaki seviyelerine geri getirme yönündeki genel çabasının bir parçası olarak hayata geçirildi.
Fransa Sanayi Bakanı Agnes Pannier-Runacher o dönemde bu yasanın gerekliliğini şu şekilde açıklamıştı:
“Havacılığın bir karbondioksit katkısı olduğunu ve iklim değişikliği nedeniyle, emisyonları azaltmamız gerektiğini biliyoruz. Aynı şekilde şirketlerimizi de desteklemeli ve bizi bu konuda yarı yolda bırakmalarına izin vermemeliyiz.”
Fransa, havacılıktan kaynaklanan emisyonları azaltmak için her türlü önlemi düşünüyordu. Örneğin, Eylül 2020’de, uzun mesafeli business class uçuşları için tek yön 400 Euro’luk dünyanın en yüksek havacılık ekoloji vergisi uygulaması tartışıldı. Ayrıca, ülkede özel jet uçuşlarının kısıtlanması da gündemde.
Üzerinde düşünülen diğer fikirler arasında, dört saatten kısa tren bağlantılarının olduğu uçuşların yasaklanması ve hatta yeni havalimanlarının inşası ve mevcut havalimanlarının genişletilme projelerinin yasaklanması da yer alıyor.
Yasak Kararından Kaç Rota Etkileniyor?
Kısa mesafeli iç hat uçuşlarını yasaklayan bu yeni önlem, başlangıçta oldukça radikal gelebilir. Her ne kadar Fransa Ulaştırma Bakanı Clement Beaune, sera gazı emisyonlarını azaltma arayışında bu yasanın kritik bir hamle ve güçlü bir sembol olduğunu belirtmiş olsa da getirilen yeni kuraldan, Fransa’daki 108 iç hat rotasından yalnızca beşi etkileniyor! Bu da getirilen yasağın, iç hat rotalarının yalnızca yüzde 4.6’sını etkileyecek kadar dar bir kapsama sahip olduğunu gösteriyor.
Paris Charles de Gaulle Havalimanı’ndan yapılan uçuşlar bu yasağın kapsamı dışında tutuldu.
- Paris Orly – Bordeaux
- Paris Orly – Lyon
- Paris Orly – Nantes
- Paris Orly – Rennes
- Lyon – Marsilya
Bu yüzden getirilen yasağın, devrimci olarak adlandırılması ve kararın, ülkenin ulusal havayolu Air France’nin finansal performansını önemli ölçüde etkileyeceği yorumlarına şiddetle karşı çıkılıyor.
Paris Charles de Gaulle uçuşları neden yasaktan etkilenmedi?
Bunun nedeni, yasanın yalnızca ülke içinde uçanları hedef alması. Bu nedenle uzun mesafeli uçuşları birbirine bağlayan iç hat uçuşları, yasanın kapsamına dahil edilmedi.
Paris Charles de Gaulle Havalimanı, diğer pazarlardan bağlanan yolculara hizmet vermeye devam etmek zorunda olduğu için bu rotalar varlığını sürdürecek. Yerel yolcular da buradan gerçekleştirilen iç hat uçuşlarına rezervasyon yaptırabilir. Yasak kararından etkilenen uçuşların çoğu Paris Orly Havalimanı çıkışlı rotalar oldu.
Hızlı Tren Havayollarından Uzaklaştırıyor!
Getirilen yasa, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron‘un, çevre panelinin önerilerini esnettiği gerekçesiyle, eleştirilmesine neden oldu. Panelde, dört saatlik bir tren yolculuğu ile ulaşılabilen rotalardaki uçuşların yasaklanmasını önerilmişti.
Muhalifler, yüksek hızlı tren hatlarının zaten yolcuları havayollarından uzaklaştırdığını iddia ediyor. Yeni yasanın iklim endişelerini gerçekten ele almadan, yalnızca sembolik olarak kabul edildiğini iddia ediyor.
İlgili Haber | Tren mi Uçak mı? Hangisini Tercih Etmeliyiz?
Air France pilotlar sendikasının eski başkan yardımcısı Guillaume Schmid, Twitter’da yaptığı açıklamayla, yolcuların doğal olarak bu rotalarda zaten uçmayı tercih etmediğini belirterek; alınan sözde tedbirleri eleştirdi. Daha temiz bir ulaşım savunuculuğu grubu olan Transport & Environment‘ın havacılık direktörü Jo Dardenne, Schmid’in yazdıklarını onayladı. Fransa’daki yeni uçuş yasağının, daha çok sembolik bir jest olduğunu ve emisyon azaltımı üzerinde minimum etkiye sahip olacağını savundu.
T&E’ye göre, yasaktan etkilenen rotalar, Fransa anakarası kalkışlı uçuşlardan kaynaklanan emisyonların yalnızca %0,3’ünü ve ülkenin iç hat uçuş emisyonlarının %3’ünü oluşturuyor. Bu da yasağın sembolik olarak getirildiğine bir kanıt oluşturuyor.
