Havacılıkta “tail strike” ya da “kuyruk çarpması” adından da anlaşılacağı üzere uçağın gövdesinin arka ucunun yani kuyruğunun piste temas ettiği durumları ifade ediyor.
Uçağın kalkış esnasında hücum açısının limit üstü şekilde çok dik olmasından kaynaklanabilen kuyruk çarpması olayları, iniş sırasında, pilotların piste yaklaşma açısını iyi ayarlayamaması durumlarında da meydana gelebiliyor.
İstatistiksel olarak, kuyruk çarpması vakaları, inişte daha sık yaşanıyor.
Çoğunlukla insan hatası (pilot) nedeniyle yaşanıyor olsa da şiddetli rüzgar ve bazı diğer çevresel faktörler de ihtimali artırıyor.
Uçak gövdesinde yapısal olarak büyük hasarlar oluşmasını engellemek için, bazı uçaklarda çarpmanın etkisini azaltan kuyruk kızakları, güçlendirilmiş kuyruk tamponları veya kuyruk tekerlekleri bulunabiliyor.
Kalkış sırasında bir kuyruk çarpması yaşanması durumunda, genellikle hasar kontrolü yapılabilmesi adına kalkış yapılan meydana acil iniş gerçekleştiriliyor.
Kuyruk çarpması olayları, özellikle uçağın basınçlandırılmış gövde kısmında yapısal bir hasara neden olması halinde, uçuş emniyetini çok ciddi şekilde riske atma potansiyeline sahip, istenmeyen bir durum.
Bugüne kadar yaşanan tüm kuyruk çarpması olayları incelendiğinde ortaya çıkan sonuç, olayların, uçak tipi ve mürettebat tecrübesi ile doğru orantılı olduğunu ortaya koyuyor. Olayların önlenmesi konusunda kritik önleyici tedbir ise mürettebat eğitiminin güçlendirilmesi olarak vurgulanıyor.
Kuyruk Çarpması Kazaya Neden Olabilir!
Herhangi bir kuyruk çarpması vakası ile uçağın arka gövdesinde ciddi yapısal hasar meydana gelebilir. Bu da zaman alan ve onarımı pahalı bir süreçle sonuçlanır. Tamir maliyetinin ötesinde, uçağın bakımda kaldığı süre boyunca uçağın yerde kalması, uçuş programının aksaması nedeniyle, şirkete ciddi bir ekonomik kayıp yaşattırır.
İniş sırasında yaşanan kuyruk çarpması, kalkış sırasında yaşanan aynı olaydan daha ciddi hasara neden olma eğilimindedir. En kötü senaryo ise kuyruğun, iniş takımlarından bile önce piste çarpmasıdır. Böyle bir durumda, çok büyük bir enerjinin kuyruk tarafından emilmesi nedeniyle, yapısal hasarın boyutu çok ciddi boyutlara ulaşabilir.
Havacılık tarihinde, hatalı şekilde tamir edilen kuyruk çarpması hasarlarının, daha sonra, çok büyük başka arıza ve kazalara neden olabileceği olaylar da yaşandı. Kuyruk çarpması nedeniyle hasar gören Japan Airlines’e ait Boeing 747’nin, düzgün şekilde tamir edilmeyen basınç dengeleyicisi, olaydan yedi yıl sonra gerçekleşen bir uçuşta, dikey stabilizerin kaybedilmesi ve uçağın düşmesine neden oldu.
