26 Ocak 1972’de, havacılık tarihinin en ilginç olaylarından biri yaşandı. Vesna Vulović isimli bir kabin memurunun yanlışlıkla görevlendirildiği bir uçak Çekoslavakya’da düştü. Vulovic, inanılması güç bir şekilde, mesleğe girmesine engel olabilecek bir sağlık sorunu sayesinde kazada hayatta kalmayı başardı. O yalnızca uçak kazasından sağ kurtulan tek kişi olarak kayıtlara geçmedi. Bu esnada Guinness rekorlar kitabına girdi. Halk kahramanı oldu, adına şarkılar yapıldı. Bu korkunç olaydan sonra 44 yıl daha yaşamını sürdürerek bir mucizenin adı oldu! İdealistliğiyle, yaşama sevinciyle, kararlılığıyla, hepimiz için çıkarılması gereken çok sayıda dersle dolu bir hayat öyküsünü dinlemeye hazır mısınız?
VULOVIC’İN LONDRA SEVGİSİ
3 Ocak 1950’de Belgrad’da doğan Vesna Vulovic, Beatles hayranlığı nedeniyle, dil eğitimi için gittiği Londra’da seyahat etmeyi ne kadar sevdiğinin farkına vardı. Hayatının dönüm noktası olarak kabul edebileceğimiz kararı vermesinde de Londra etkili oldu. Belgrad’a döndükten sonra, Yugoslav Havayolları üniformalı bir arkadaşı ile karşılaşıp, onun geceyi Londra’da geçireceğini öğrenince “ben de hostes olmalıyım” diye düşündü. Böylece ayda bir Londra’ya gidebilirdi.
1971’de, adı bugünlerde Air Serbia olan Yugoslavya’nın ulusal havayolu JAT Airways’in mülakatlarına gitti. Düşük tansiyon öyküsü olduğu için tıbbi muayeneyi geçme olasılığı düşüktü. Ama çabası ve isteği herkes tarafından fark edildi ve işe alındı. İçeri girmeden hemen önce, tansiyonunu yükselteceğini umarak birkaç fincan kahve içmişti.
KORKUNÇ KAZA NASIL YAŞANDI?
İşe başladıktan sadece sekiz ay sonra 26 Ocak 1972’de sonradan ‘Sovyet Kahramanı’ haline geleceği korkunç olayı yaşadı.
JAT Airways’in 367 sayılı uçuşu için YU-AHT tescilli McDonall Douglas DC-9, Stockholm’den Kopenhag’a, oradan Zagreb’e ve ardından Belgrad’a uçacaktı.
Vulović, İsveç’te yapılan ekip değişiminde, pilot ve yardımcı pilotla birlikte uçuş ekibine dahil olan 3 görevliden biriydi. Bu uçuşta görevlendirilmesi ise tamamen bir yanlışlığın sonucuydu. Ekip ve rota planlaması yapan görevli, onu Vesna isimli başka bir meslektaşıyla karıştırdı. Ancak Vulović Danimarka’nın başkentini görmek ve o gece Sheraton’da uyumak istediği için sesini çıkarmadı ve uçuşa katıldı.
23 yolcu ve 5 mürettebatı ile Kopenhag’dan kalktıktan yaklaşık 45 dakika sonra uçak, büyük bir patlamanın ardından, Çekoslovakya’nın Srbska-Kamenice köyüne düştü. Kazadan sağ kurtulmayı başaran tek kişi Vulović oldu. Vesna Vulović, uçak 33.000 feet yani 10 km irtifanın üzerinde patladığında, uçağın arka tarafındaydı. Patlama sonrası bir trolley yardımı ile uçağın kopan kuyruk parçasına tutunarak ormanlık alana düşen Vulović’in hızı, ağaçlar tarafından kesildi ve yoğun bir kar kümesinin içine düşmesi de bir başka şans oldu. Bu esnada paraşütsüz şekilde en yüksekten düşme rekorunu da eline geçirerek hayatta kaldı. 1985 yılında resmi olarak Guiness Rekorlar Kitabı’na girdi. 33.330 ft yani 10.160 metrelik bu rekor bugün hala kırılabilmiş değil.
MUCİZEVİ HAYATA DÖNÜŞ
Vulovic’in çığlıkları, köyde yaşayan Bruno Honke’nin onu kurtarmasını sağladı. İkinci Dünya Savaşı sırasında Alman ordusunda bir sıhhiye olan Honke, hastaneye götürülene kadar Vulovic’i hayatta tutmayı başardı. Tam 27 gün komada yattı. Kafatası, kaburgaları, bacakları ve pelvis kemiği de dahil olmak üzere, neredeyse tüm kemikleri kırıldı. Belden aşağısı tamamen felç oldu.
Hayatta kalmayı başarmasının bir mucize olduğunu düşünen doktorlar, kabin basıncı ve Vulovic’in tansiyonunun düşük olması sayesinde kurtulduğunu tespit etti. Yani neredeyse hostes olmasına engel olacak düşük tansiyon öyküsü, onun hayatta kalmasını sağlamıştı.
Vesna, uzun bir tedavi süreci sonunda iyileşti. Olaydan 10 ay sonra yürüme yetisini yeniden kazandı. Birkaç büyük ameliyat geçirdi. 16 aydan fazla süren iyileşme sürecinden sonra, hayat boyu topal kalacak ve kalıcı olarak bükülmüş omurgaya sahip şekilde yaşamına geri döndü. Yıllar boyunca kazayla ilgili hiçbir şey hatırlamadığını, sadece uçağa bindiği ve hastanede uyandığı anları hatırladığını söyledi.
Yugoslavya’nın Komünist lideri Josip Tito tarafından onurlandırıldı ve ulusal kahraman ilan edildi. Sırp halk şarkıcısı Miroslav Ilic, onun adına “Vesna stjuardesa – Vesna the Hostes” şarkısını yazdı.
UÇAK KAZASI NEDEN YAŞANDI?
Bu trajik olayın nedeni, resmi kayıtlara göre, uçağa, Hırvat teröristler tarafından yerleştirilen, el yapımı bir bombanın patlaması. Kazadan bir gün sonra milliyetçi bir Hırvat, İsveç gazetesi Kvällsposten’i arayıp, uçağı düşürenin kendisi olduğunu söyledi. Çekoslovakya sivil havacılık otoritesi de evrak çantasındaki bomba teorisini destekledi. O dönemde Hırvat milliyetçileri, Yugoslav askeri ve sivil personeline karşı 100’ün üzerinde terör saldırısı gerçekleştirmişti. Hayatta kalan Vesna’ya karşı ayrıca bir saldırı olmaması için, uzun süre hastane gözetim altında tutuldu.
İlgili Haber | Kabin Memurluğunun Tarihine Yolculuk
Ancak uçağın, daha düşük bir irtifada olduğu ve yanlışlıkla Çek ordusu tarafından düşürüldüğü de iddialar arasında. Uçağın savaş uçağından daha yüksek irtifada seyrettiğine dair sahte kanıtlar yaratıldığı da bu iddianın destekçileri tarafından savunuluyor. Soruşturmayı yürüten Çek gizli servisinin, terörizm kanıtı olarak, enkaz bölgesine çalar saat parçaları yerleştirdiği ve İsveç gazetesine itirafta bulunan Hırvat milliyetçiyi organize ettiği iddia ediliyor.
Ancak uçağın düşürüldüğü teorisi, Yugoslavya, Hollanda ve Çekoslovakya’dan uzmanlar tarafından incelenen DC-9’un kara kutularından gelen verilerle tutarlı değil.
VULOVIC İŞE GERİ DÖNDÜ!
Vesna’nın yaşadığı bu korkunç travma, onu uçağa binmekten alıkoymadı. Görevine devam etmek için başvurdu. Ancak o artık Sovyetler Birliği’nde tanınan biriydi. Hatta Srbska Kamenice’nin fahri vatandaşı bile yapılmıştı. Bu halde görevine dönmesi, yolcuları korkutabileceği ve o korkunç kazayı sürekli akıllara getireceği için havayolunun imajına zarar verebilirdi. Bu yüzden ona havayolunda masa başı bir iş verildi.
Ne zaman kazayı düşünse, hayatta kaldığı için ağır, ağır bir suçluluk duygusu hissedip ağladığını anlatan Vulović, bu travma ile başa çıkmak için terapi görmeyi reddetti. Bozulan psikolojisiyle başa çıkmanın yolu olarak dindar bir Ortodoks olmaya karar verdi. Yaşadığı çilenin onu iyimser biri haline getirdiğini düşündü.
İşe döndükten yaklaşık 18 yıl sonra, iş arkadaşlarını Sırp milliyetçisi ve “Balkanların Kasabı” olarak bilinen cumhurbaşkanı Slobodan Miloseviç’e oy vermemeye ikna etmeye çalıştığı için şirketten kovuldu. Vesna, Miloseviç’e karşı sokaklarda çeşitli gösteriler düzenledi. Güçlü bir siyasi ikon haline geldi. 1990’lar boyunca hükümet karşıtı gösterilere katılmaya devam etti. Milošević ve Sırbistan Sosyalist Partisi Ekim 2000’de Buldozer Devrimi’yle devrildiğinde, Vulović Belgrad meydanında zafer konuşması yapan birkaç ünlüden biriydi. Daha sonra Demokrat Parti adına kampanyalar yürüttü ve Sırbistan’ın ekonomik refah getireceğine inandığı Avrupa Birliği’ne girmesini savundu.
EVİNDE ÖLÜ BULUNDU!
Hayatının son yıllarını, 3 kedisiyle, Belgrad’da harap bir apartman dairesinde, aylık 300 Euro emekli maaşı ile geçiren Vespa, 2016 yılının Aralık ayında arkadaşlarının telefonlarına yanıt vermedi. 23 Aralık’ta evine çilingir çağırıldı ve Vesna’nın cansız bedenine ulaşıldı. Ölüm nedeni açıklanmadı. Ama arkadaşları, kalp rahatsızlığı olduğunu ve kalp krizinden öldüğünü iddia ediyor.
