ABD’li imalatçı Boeing, dar gövde uçak pazarındaki amiral gemisi 737 MAX’i, 4 yıl aradan sonra, ilk kez Çinli bir müşteriye teslim etmeye hazırlanıyor. Mart 2019’dan bu yana, uçakların Çinli havayollarına teslimatını engelleyen yerel otoriteden onay alındı. Test uçuşlarını tamamlayan uçak, kısa süre sonra China Southern Havayolları’na teslim edilebilir. Boeing’in Çin pazarına yeniden girme hamlesi, hisse senedi fiyatlarında artışa neden oldu. Piyasada Boeing’e güven arttı.
ABD’li havacılık ve uzay imalat devi Boeing, dört yılı aşkın bir aradan sonra, en çok satan dar gövdeli uçağı 737 MAX’ı yeniden Çinli bir müşteriye teslim etmeye hazır. 5 ay içinde gerçekleşen iki ölümlü kazanın ardından, 737 MAX uçakları Mart 2019’da Çin’de yere indirildi. Ocak 2023’e kadar Çin’de hiç yolculu 737 MAX uçuşu gerçekleştirilemedi.
Geçtiğimiz günlerde Boeing, 737 MAX uçaklarının yeniden Çinli havayollarına teslimatına başlamak için, Çinli otoritelerden son önemli onayını aldı. Investor’s Business Daily’ye göre, ilk yeni MAX’ın teslimatı oldukça yakın görünüyor. Aralık 2019’da üretilen 737 MAX 8, Kaliforniya’da on bir saatlik uçuş testini tamamlayarak, teslimata hazır hale geldi.
B-20DR tescilli uçak, test uçuşlarını BOE277 çağrı kodu altında tamamladı. En son test uçuşunu 24 Aralık 2023’te tamamlayan uçak, şu anda filosunda 24 adet MAX bulunan ve ek olarak 44 adet daha siparişi bulunan büyük Çinli havayolu China Southern filosunda ticari hizmete girebilir.
Uçuş testleri yapıldı
Aviation Flights’a göre, Boeing 737 MAX 8, Boeing’in Renton tesisinde üretildiğinden bu yana şimdiye kadar sekiz ayrı test uçuşu yaptı. Bu uçuşlardan ilki, uçağın Renton tesislerinden (RNT) üreticinin fabrikasına en yakın havalimanı olan Spokane’ye getirildiği 6 Aralık 2019 tarihindeki Ferry uçuşuydu.
Ancak tamamı Batı yakasında gerçekleştirilen sekiz test uçuşunun tamamı eşit bir zaman diliminde gerçekleşmedi. İkinci test uçuşu, 18 Aralık 2019’da Spokane’den Grant County Uluslararası Havalimanı’na (MWH) yapıldı.
Uçak, Spokane’den Victorville Havaalanı’na (VCV) 19 Ekim 2023 tarihinde yapılan uçuşa kadar gökyüzü ile buluşmadı. 5 Aralık 2023’te gerçekleştirilen dördüncü test uçuşunda uçak VCV’den kalkış yapıp, bir saatten fazla havada kaldıktan sonra yine aynı meydana indi.
Kısa bir süre sonra, 12 Aralık’taki beşinci test uçuşunda uçak Washington’a geri döndü. Bu kez King County Uluslararası Havalimanı’na (BFI) indi. O tarihten bu yana uçak, her seferinde kalktığı BFI’ya geri indiği, üç farklı test uçuşu daha yaptı.
Çin ile İlişkiler Düzeliyor
21 Aralık 2023’te, yıllar sonra Çinli bir havayoluna teslim edilen ilk Boeing 787 Dreamliner, Seattle’ın Paine Field Uluslararası Havalimanı’ndan (PAE) havalandı. Boeing, tıpkı 737 MAX gibi, pandemi öncesinden bu yana, Çinli bir havayolu şirketine Boeing 787 teslim edememişti.
787’nin, Star Alliance üyesi, Şangay merkezli Juneyao Havayolları’na teslim edilmesi planlanıyor. Bu hamle, Boeing hisselerinin %1,6 oranında yükselmesine yol açtı. Piyasanın Boeing’in Çin pazarlarına yeniden girme kabiliyetine olan güveninin arttığını gösterdi.
Boeing için ufukta 737 MAX teslimatı görünüyor. Çin’in devlete ait uçak üreticisi Commercial Aircraft Corporation of China (COMAC) tarafından geliştirilip üretilen yolcu uçağı C919, iç pazarda istediği etkiyi yaratamadı.
Batılı imalatçıların ürettiği uçakların teslimatlarının artması ve Rusya ile ortak geliştirilen geniş gövdeli CR929 (şu anda C929 olarak biliniyor) programından Rusya’nın çekilmesiyle birlikte, COMAC’ın yeni yılda Çin havacılık pazarındaki yabancı hakimiyetine meydan okumak için yeni adımlar atması gerekecek.
