737 MAX-9’un Havada Kapısı Koptuktan Sonra Neler Yaşandı?

5 Ocak 2024 Cuma akşamı Alaska Havayolları’nın AS1282 sefer sayılı Portland-Ontario seferini yapmak üzere havalanan Boeing 737 MAX 9 uçağının patlayan acil çıkış kapısı, Portland bölgesindeki Bob isimli bir öğretmeninin arka bahçesine düştü.

Uçakta aktif olarak kullanılmayan bu kapı, ABD Ulusal Ulaşım Emniyeti Kurulu (NTSB) müfettişleri tarafından, uçuşta neler olduğuna dair elde edilen bir dizi yeni ayrıntının açıklandığı basın toplantısının tamamlamasından bir saat sonra bulundu.

NTSB Uzmanlarının Şu Ana Kadar Ortaya Çıkardığı Bilgiler:

  • Kokpit ses kayıt cihazına kaydedilen ve hayati derecede öneme sahip bilgiler, kapının patlamasından iki saat kayboldu. Çünkü bu cihaz, uçuşun sadece son iki saatini kaydediyor.
  • Acil çıkış kapısının kopmasının ardından ortaya çıkan basınç farkı nedeniyle, uçağın kokpit kapısı açıldı ve ön bölgedeki tuvalet kapısına şiddetli bir şekilde çarptı. Boeing’in kokpit kapılarına dair bu tasarım özelliğinden, pilotlara yönelik hiç bir eğitim dokümanında bahsetmediği ortaya çıktı.
  • Uçakta üç bebek (2 yaşın altında) vardı. FAA, bebekleri güvende tutabilmek için uçakta herhangi bir ekstra ekipman bulundurulmasını şart koşmuyor. Ebeveynleri veya vasilerinin onları tutabilmesine güveniyor.
  • Kabin görevlileri, refakatsiz şekilde seyahat eden uçaktaki üç çocuğun, güvende olmasını sağlamak için acil müdahalede bulundu.
  • Oluşan basınç farkı ile ortaya çıkan kuvvet, kadın yardımcı pilotun kulaklığının kafasından düşmesini sağladı. Pilotların acil durum senaryolarında sorun gidermek için kullandıkları ‘Hızlı Referans El Kitabı-Quick Reference Handbook’ kokpitten dışarı fırladı.
  • Uçak kabininin pek çok yerinde hasar oluştu. İki servis masası ve yolculara ait iki cep telefonu kopan kapının olduğu bölgeden dışarı uçtu.
  • Federal Havacılık İdaresi (FAA) şu anda kara kutunun iki parçasından biri olan kokpit ses kayıt cihazlarının üzerine otomatik olarak yazılmadan önce, uçuşun son iki saatinin kayıt altına alınmasını şart koşuyor. Olayın ardından kaydı durdurmak için kokpitteki bir devre kesicinin çekilmesi gerekiyordu. Ancak pilotlar bunu yapmadı. NTSB müfettişleri, olaydan bir gün sonra Portland’a ulaştığında, kara kutudaki veriler zaten kaybolmuştu.
  • Kopan kapının olduğu kısımdan dışarı fırlayan, uçaktaki yolculardan birinin cep telefonu, yol kenarında bulundu. Cep telefonunun çalışır durumda olduğu, yarıya yakın şarjı bulunduğu ve ekranda Alaska Havayolları tarafından, valizlerin uçağa yüklendiğine dair gönderilen mail bulunduğu ortaya çıktı.

NTSB, Pazar gecesi düzenlediği basın toplantısında, artık FAA’ye, kokpit ses kayıt cihazlarının, uçuşun son 25 saatini kaydetme zorunluluğu getirmesi yönünde çağrıda bulundu. Bu gereklilik, Avrupa dahil pek çok ülkede halihazırda yürürlükte.

Acil çıkış kapısı iptal edilen uçakların emniyetli bir şekilde uçmasını sağlamak için, operatörlerin ne gibi denetimler yapması gerektiği konusunda devam eden kafa karışıklığı nedeniyle, Amerika Birleşik Devletleri’nde Boeing 737 MAX 9 uçakları olaydan sonra yere indirildi.

Alaska Havayolları, hâlâ FAA ve Boeing’den denetim kriterleri beklediğini ve bu durumdan kaynaklı uçuş iptallerinin en erken hafta ortasına kadar devam edeceğini açıkladı. Pazar günü havayolu, uçakları yere indirmiş olması nedeniyle 170 uçuşunu iptal etmek zorunda kaldı. Pazartesi günü için iptal edilen uçuş sayısı 60 olarak belirlendi. Önümüzdeki günlerde yeni uçuş iptallerinin de olması bekleniyor.

Alaska Havayolları’nın, Boeing 737 MAX-9 uçaklarını yere indirdikten sonra, herhangi bir bulguya rastlamadığı için kısa süre içinde 18 uçağı hizmete döndürdüğü; ancak bir kaç saat sonra ise yapılan kontroller Boeing’in kontrol prosedürlerini karşılamıyor olabilir denilerek, uçakları tekrar operasyondan çektiği anlaşıldı.

Boeing, uçağın yüksek yolcu kapasiteli (full ekonomi) konfigürasyonlarda kullanıldığı senaryolar için, 737 MAX 9 tasarımına ek bir acil çıkış kapısı ekledi. Gerekli olmadığı durumlarda, bu kapı iptal ediliyor ve kalıcı olarak kapatılıyor. Alaska Havayolları uçağında patlayıp uçaktan ayrılan kapı da kullanılmadığı için iptal edilen bu kapı oldu. Devre dışı bırakılan acil çıkış kapıları, yalnızca Boeing 737 MAX uçaklarına özgü değil. Boeing 737-900 modellerinin yanı sıra bazı Airbus A321neo uçaklarında da aynı durum geçerli.

Kopan kapının bulunması sayesinde, araştırmacılara kazanın nasıl meydana geldiği ve aynı şekilde devre dışı bırakılan kapıya sahip uçakların, emniyetli bir şekilde uçabilmesini sağlamak için nelerin gerekli olduğu hakkında daha fazla bilgi verebileceği umuluyor.

adbanner