ABD’li imalatçı Boeing tarafından geliştirilen ve üretilen geniş gövdeli uçak tipi 787 Dreamliner, havayollarının en büyük gözdelerinden biri olmayı başardı.
Günümüzde 4 motorlu jumbo jetlerin yakıt tüketiminin fazla ve işletme maliyetlerinin çok yüksek olması sebebiyle, Avrupalı Airbus’ın A350 serisiyle birlikte Boeing’in 787 Dreamliner ailesi uçakları, günümüz havacılığında, uzun mesafeli uçuşlar için en çok tercih edilen modellerini başına geliyor.
Yüksek yakıt verimliliği, yüksek maksimum kalkış kapasitesi, hafiflik ve kaliteli kompozit malzemeler gibi birçok istenilen özelliğe sahip olan 787’de, yolcular tarafından severek kullanılan bir başka özellik ise herhangi bir fiziksel perde kullanmadan dışarıdaki ışığın geçişini artırıp azaltabilen pencereleri.
Boeing 787 Dreamliner’ın elektrokromatik camları, ticari havacılıkta şu ana kadar üretilen camlar arasında türünün tek örneği durumunda. Boyutlarıyla öne çıkan ve mekanik bir panjura gerek kalmadan kısılabilir camlara sahip olan 787 ile seyahat eden yolcular, cam kenarında seyahat edebilmek için adeta birbirleriyle yarışıyor.
787’nin camları nasıl kararıyor?
Elektronik olarak kararabilen pencerelere (EDW) sahip olan Dreamliner uçaklarında, pencerelerin altındaki düğmeler aracılığıyla, kabine giren ışık miktarı kontrol edilebiliyor. Bu pencereler, tıpkı diğer uçak pencerelerinde olduğu gibi tek bir cam tabakasından oluşmuyor. Uçağın içinde ve dışında oluşan basınç farkına dayanabilmesi için birkaç kat cam veya akrilik malzemeden üretiliyor.
Ancak Gentex adlı firma tarafından üretilen Dreamliner’ın pencerelerine özel olarak, cam katmanları arasında bir jel tabaka bulunuyor. Bu jel tabaka, elektriğe karşı duyarlı. Kabaca, bu jele elektrik akımı uygulandığında, jelin opaklığını değiştiren bir kimyasal reaksiyon gerçekleşiyor. Voltaj ne kadar arttırılırsa jel o kadar koyulaşırken; voltajın azalmasıyla pencere yeniden saydamlaşıyor.
Elektrokromatik pencereler, tamamen katmanlar arasındaki jel sayesinde, yolcuların bir tuşa basarak, opaklaştırmaya veya saydamlaştırabilmeye olanak tanıyor.
Berkcan Mertoğlu
