Boom Technology, geliştirdiği süpersonik yolcu uçağı Overture’nin yeni motor ortağının Kratos Defence & Security Solutions şirketi olduğunu açıkladı. Boom, 2022 bitmeden, motor partnerinin duyurulacağı konusunda söz vermişti. Şimdi tüm sektör, bu ortaklığın sonucunda ortaya çıkacak ürüne odaklanmış durumda. Kratos, maliyeti ne olursa olsun bu hayali gerçeğe dönüştürmeye kararlı mı? Yoksa bu anlaşma, iki şirketin de karşılıklı yarar sağladığı bir PR (halkla ilişkiler) çalışması mı?
Sesten hızlı (süpersonik) hava yolu seyahatlerini geri getirmek için çalışan Colorado merkezli havacılık şirketi Boom Technology, Overture adını verdiği süpersonik uçağının, yeni Concorde olmasını hedefliyor. Şu ana kadar, Overture için, American Airlines ve United gibi iki dev ABD’li havayolundan kesin sipariş bile almayı başardılar.
Ancak tüm sektör, geliştirilen bu konseptin ne kadar uygulanabilir olduğunu tartışıyor. Boom, uçağın 2029’da hizmete gireceğini öne sürüyor olsa da bu yılın başlarında, uçağın tasarımı tamamen elden geçirildi ve şimdiye kadar uçağın güç alacağı motorları üretecek şirket ile bir ortaklık açıklanmadı.
Boom, Overture’nin motoru için uzun süre Rolls-Royce ile çalıştı. Ancak geçtiğimiz aylarda, İngiliz motor üreticisi “ticari havacılığın süpersonik pazarının, şu anda şirket için bir öncelik olmadığına kanaat getirildiği” gerekçesiyle ortaklıktan çekildi.
Overture için o günden bu yana, kendisine bir motor partneri arayan Boom, beklenen açıklamayı yaptı. Overture uçağının motoru için, Boom ile Kratos şirketleri bir ortaklık kurdu.
Boom’un motor partnerinin “dört büyük” motor üreticisinden (General Electric, Pratt & Whitney, Rolls-Royce veya Safran) biri olmayacağı tahmin ediliyordu. Açıklanan ortaklık kararı, beklendiği üzere, pek çok soru işaretini beraberinde getirdi.
Yapılan anlaşma kapsamında, Kratos’un, üretim tesisi için 500 milyon Dolar harcamayı planladığı söyleniyor. Yıl sonundan önce bu duyuru yapılmasaydı, Boom, büyük bir prestij kaybına uğrayabilirdi.
Gerçek mi PR mı?
Kratos’un bu motor hayalini gerçeğe dönüştürmek için önemli miktarda yatırım yapmayı taahhüt edip etmediğini veya Boom’a zaman kazandırmak için bunun daha çok “bir ortaklık araştırıyoruz” konsepti olup olmadığı herkes tarafından merak ediliyor.
Boom Overture, süpersonik bir uçak olduğu için, ticari uçaklara motor üretmeyen bir üreticiyle ortaklık yapmak kötü bir fikir değil. Ancak, büyük ticari motor üreticilerinden hiçbirinin bu konsept için ortaklığa hevesli olmaması, şüphe uyandırıyor.
Boom daha şimdiden çok sayıda sipariş alıp, ciddi miktarda para toplamayı başarmış olsa da bu konseptin uygulanabilir olup olmadığı tartışılıyor.
Boom’un uçağı ticari olarak hizmet verebilir hale getirmesi ve otoritelerden gerekli onayları alması için, yedi yıl gibi oldukça yakın bir tarihi işaret etmesi şüpheleri artırıyor.
100 yılı aşkın bir uçak üretme geçmişine sahip bir şirket olan, ABD’li imalatçı Boeing’in, 2013’te ilk kez duyurduğu 777X konseptini, en erken 2025’te piyasaya sürmesi bekleniyor. Dünyanın en büyük uçak üreticilerinden birinin, halihazırda üretime devam ettiği 777 ailesi uçaklarının, geliştirilmiş bir versiyonu olan bu model için ortaya koyduğu takvime bakıldığında, Boom Overture için, durum gerçekçi görünmüyor.
Süpersonik uçağın, menzili ve su üzerinde ses hızını aşabileceği gerçeği göz önüne alındığında, üretilecek uçağın gerçek pazarının sınırlı olduğu düşünülüyor. New York-Londra rotası en büyük hedef olsa da alternatif pazarlar yaratmak zor görünüyor. Sonik patlama olmadan ses hızını aşmak konusunda ise çalışmalar sürüyor.
Eskisi gibi süpersonik yolculuğa ihtiyaç olduğunu düşünmeyenlerin sayısı hiç de az sayılmaz. Premium seyahat konfor, Wi-Fi bağlantısı gibi açılardan, havayolu seyahatlerinin çok gelişmiş olması, seyahat için harcanan zaman ile ilgili insanların eskisi gibi “boşa geçiyor” algısını yıktığı söylenebilir.
Çevrecilik, havayolları için giderek daha önemli bir konu haline gelirken, Concorde’dan çok daha fazla yakıt tasarrufu sağlayacak olsa bile Overture’nin, havacılığın sıfır karbon emisyonu hedefini nasıl sağlayacağı da büyük bir merak konusu.
