Meksika ordusu, ülkenin başkentinde bulunan Mexico City Benito Juarez Uluslararası Havalimanı’nın kontrolünü 60 gün içinde devralmaya hazırlanıyor. Ülkedeki diğer beş havalimanı da donanmanın kontrolüne geçecek.
Dünya genelinde havalimanları genellikle özel şirketler tarafından işletilse de, bazen belirli oranda hissesi devlete ait olmak üzere, bu kuralın bazı istisnaları bulunuyor. Meksika, bugünlerde, ülkedeki birkaç havaalanının kontrolünü orduya devretmeye hazırlanıyor.
Havaalanları, yönetilmesi son derece karmaşık organizasyonlardır. Şehir ve ülkelerin dünyaya açılan kapısı olan havalimanları, emniyet gereksinimleri ve güvenlik tehditleri konusunda en yüksek dikkat gerektiren alanların başına geliyor. Bu nedenle, sorunsuz uçuş operasyonları sağlamak ve hava yolculuğunu güvence altına almak için bazen alışılmışın dışında stratejiler bulmak gerekebiliyor.
Mexico City Benito Juarez Uluslararası Havalimanı (MEX) için de radikal bir yönetim değişikliğine gidilerek, havalimanı Meksika Donanması’nın kontrolüne geçirilecek. Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador, Mexico City Havalimanı’nın, Mexico City Airport Group (GACM) ve Mexico City Airport Services ile birlikte, Deniz Kuvvetleri Sekreterliği tarafından işletilmesini sağlayacak bir anlaşma imzaladı. Güvenlik kaygılarına atfedilen bu hamlenin, önümüzdeki 60 takvim günü içinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Havalimanında Kontrol 60 Gün İçinde Donanmaya Geçecek
Meksika’da son dönemde artan şiddet olayların ve ülke genelindeki güvenlik algısı ile ilgili endişelere yanıt olarak Devlet Başkanı López Obrador, askeri kuvvetlerin ülke çapında konuşlandırılması için düğmeye bastı. Askeri personeller, havacılık sektörü dahil olmak üzere, önemli konumlara atandı.
Bu kararların bir parçası olarak Mexico City Uluslararası Havalimanı başta olmak üzere, ülke genelindeki beş havalimanı da donanma tarafından yönetilecek. Ordunun kontrolüne bırakılması planlanan havalimanları arasında Teksas sınırındaki Matamoros (MAM) ve Meksika Körfezi’ndeki Playa del Carmen (PCM) bulunuyor. Ayrıca, Felipe Ángeles ve Tulum Uluslararası Havalimanları gibi projelerin yönetimi de Milli Savunma Bakanı’nın yetkisi altında olacak.
Mexico City Uluslararası Havalimanı’nın (MEX) 60 gün içinde resmen donanmanın kontrolüne gireceği, resmi olarak duyuruldu. Geçiş süreci Ekim ayı başında tamamlanmış olacak. Devir teslim süreci yaklaşık bir yıl önce Meksika donanmasının, Mexico City Havalimanı’nda güvenlik kontrollerini devralmasıyla başladı. Önümüzdeki günlerde ordu, gümrük ve pasaport kontrolünden, bagaj taşıma ve temizliğe kadar diğer tüm departmanların sorumluluğunu da aşamalı olarak üstlenmeye başlayacak.
Mexico City Uluslararası Havalimanı’nın donanmanın kontrolüne geçmesi, hükümetin ülkedeki güvenlik endişelerini ciddi şekilde ele alma ve ülkedeki hayati ulaşım merkezlerinin verimli çalışmasını sağlama taahhüdünün altını çiziyor. Havalimanlarının kontrolünün orduya devredilmesinin ana sebebinin, uyuşturucu kaçakçılığı ve yasadışı göç sorunlarına çözüm getirmek olduğu iddia ediliyor.
Yönetim değişikliği aynı zamanda, son yıllarda raporlanan çok sayıda ramak kala olayının ardından, havalimanının altyapısı ve hava trafiği yönetimini de iyileştirmeyi amaçlıyor. Başkan López Obrador, ordunun kontrolü almasıyla birlikte, sık sık tekrarlanan çalıntı bagaj olayları, uçuş programlarındaki kesintiler ve yolsuzlu nedeniyle çok ciddi şekilde zarar gören havalimanlarının itibarını yeniden artırmayı umuyor.
Yolcular Değişimi Fark Etmeyecek!
Alınan bu radikal yönetim değişikliği kararının, uçuş operasyonları ve yolcu deneyimleri üzerindeki potansiyel etkileri hakkında soru işaretleri oluştururken, aynı zamanda hükümetin gelişen havacılık ortamına uyum sağlamadaki proaktif duruşunu da vurguluyor. Geçmişte, Altyapı, İletişim ve Ulaştırma Bakanlığı’nda (SICT) görev yapan Ulaştırma Müsteşarı Rogelio Jiménez Pons, konuyla ilgili olarak: “Silahlı kuvvetlerin ciddi güvenlik sorunları yaşadığımız yerlere girmesi dikkate alınması gereken bir adım. Bu nedenle yapılan değişiklik oldukça önemli bir adım.” yorumunda bulundu.
Havaalanı müdürü Carlos Velázquez Tiscareño’ya göre Mexico City Havalimanı, içinde donanma askerlerinin bulunduğu bir şirket tarafından yönetilen bir hale gelecek. Müdür, yolcuların yönetim değişikliğini pek fark etmeyeceklerinden emin. Havalimanında görülecek üniformalı kişiler, yalnızca havaalanının güvenliğini sağlamaktan sorumlu 1.500 denizci olacak. Personelin geri kalanı, daha fazla düzen ve disiplini amaçlayan, daha katı kurallarla havalimanını yönetmeye çalışan sivillerden oluşacak.
Meksika Donanması, Mexico City ve diğer havalimanlarını yönetmek için Casiopea adında özel bir şirket oluşturacak. Bu şirketin, 2024’ün sonuna kadar yaklaşık bir düzine havaalanının kontrolünü ele geçirmesi bekleniyor. Meksika ordusu ayrıca bu yılın sonuna kadar kendi ticari havayolu şirketini işletmeye başlamayı da planlıyor. Bu proje için eskiden Meksika’da operasyon yapan Mexicana Havayolları’nın hakları satın alındı.
Meksika Sivil Havacılığında Askeri Figürler Artıyor
Meksika sivil havacılık endüstrisinde kilit konumlarda yer alan yüksek rütbeli başka askeri figürler de var. Bunlardan biri de ülkedeki havacılık operasyonlarını denetlemekten sorumlu Sivil Havacılık Federal Ajansı’nın (AFAC) başında görev yapan General Miguel Enrique Vallin Osuna.
Devlet Başkanı López Obrador’un liderliğinde, Meksika havacılık sektöründe önemli değişiklikler yaşandı. Bunlar arasında en dikkat çekici eylemlerden biri, López Obrador’un 2018’de göreve başlamasından kısa bir süre sonra Texcoco Uluslararası Havalimanı projesinin iptal edilmesiydi. Çok sayıda terminal ve pistle, yılda 125 milyon yolcuyu ağırlayacak şekilde tasarlanan proje durdurularak, havalimanı projesi revize edildi.
Hükümet bu konuda alternatif bir yaklaşım benimsedi. Mevcut askeri üs altyapılarını kullanarak, yeni bir ticari havaalanı sistemi oluşturmaya odaklandı. Mexico City Uluslararası Havalimanı, Toluca Uluslararası Havalimanı (TLC) ve Felipe Ángeles Uluslararası Havalimanı’ndan (NLU) oluşan bu sistem, tamamen faaliyete geçtiğinde yılda yaklaşık 120 milyon yolcuyu ağırlama potansiyeline sahip olacak.
Ancak Felipe Ángeles Havalimanı, açıldığı ilk yıl, bir milyonun biraz üzerinde yolcu ağırlayarak, hükümetin beklentilerinin önemli ölçüde altında kaldı. Havalimanına şu anda Aeromexico, Arajet, Conviasa, Copa Airlines, Viva Aerobus ve Volaris tarafından gerçekleştirilen tarifeli ticari uçuşlar yapılıyor. Ek olarak, havalimanı daha önce MEX’ten yapılan tüm kargo uçuşları için bir merkez haline geldi. Bu geçiş süreci de ülkedeki havayolu endüstrisinin paydaşları tarafından olumlu karşılanmadı.
Havalimanında Askeri Yönetim Doğru Karar mı?
Mexico City Havalimanı yönetiminin, ordu tarafından devralınacağının duyurulmasının ardından, havacılık uzmanları, bu çözümün son yıllarda yaşanan yolsuzluk ve kötü yönetim sorunlarına son vermek için doğru çözüm olup olmayacağını sorgulamaya başladı.
Meksika havaalanlarındaki yolsuzluk seviyeleri öyle bir düzeye ulaştı ki, raporlanan olaylara göre, bagajların inceleme için alıkonulmasını önlemek üzere, havalimanlarının dahili iletişim sistemleri kullanılarak şifreli mesajlar gönderiliyor ve böylece uyuşturucu sevkiyatına ve her türlü kaçakçılığa izin veriliyordu.
Bu ve diğer nedenlerle, ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), 2021’de Meksika’nın havacılık emniyeti notunu düşürerek, Meksikalı havayollarının ABD’deki operasyonlarının daha da genişletilmesini engelledi.
Donanmanın Mexico City’de güvenliğini devraldığı Şubat 2022’den bu yana, havaalanı içindeki birkaç yasadışı işletme kapandı ve çalınan bagaj sayısı azaldı. Ancak havalimanı çalışanlarına göre, yolcular gecikmelerden ve bagaj kayıplarından şikayet etmeye devam ediyor.
Yönetimin ordu tarafından tamamen devralınması, Meksika havalimanlarının itibarını yeniden kazanması konusunda önemli bir adım olsa da Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi’nde havacılık hukuku uzmanı olan Rogelio Rodríguez Garduño, cumhurbaşkanı tarafından alınan bu kararın, uluslararası havacılık uygulamalarında, asker ile sivil arasındaki çizgiye aykırı olduğunun altını çiziyor.
Rodríguez Garduño’ya göre Meksika havacılığının, küresel rekabet içinde daha iyi bir konuma gelebilmesi için ihtiyacı olan şeyler: Daha fazla fon, eğitim ve teftiş…
