2011 yılında Microsoft’un kurucularından milyarder Paul G. Allen ile Scaled Composites şirketinin kurucusu Burt Rutan, uzaya daha rahat, daha güvenilir bir şekilde ve rutin olarak erişebilmek için Stratolaunch System isimli bir platformu kurup geliştirdi. Yola çıkarken düşük Dünya yörüngesine (LEO) erişimi normalleştirerek, ticari, hayırsever ve hükümet bazlı organizasyonları yaygınlaştırmak istediler. Bilim ve teknolojideki ilerlemeleri uzay boyutu ile inceleyerek zengin ve uygulanabilir veri toplamayı amaçlayan, bu sayede yeni fırsatlar yaratarak hayatımızı yeniden tanımlama potansiyeline sahip olduğumuzu göstermeyi amaçlıyorlardı.
Stratolaunch System’in geliştirdiği, dünyanın en büyük kompozit uçağı Stratolaunch Carrier, ilk uçuşunu önümüzdeki günlerde yapmaya hazırlanıyor. 117 metrelik kanat açıklığına sahip ve 6 tane Boeing 747 motorundan güç alan uçak, yüksek irtifalardan yörüngeye uydu ve uzay aracı yönlendirilmesine olanak sağlayarak, aslında ülkeler arasında kızışan uzay rekabetine yeni bir soluk getirecek.
Howard Hughes’ın 1947 yılında tasarladığı Hercules uçağı, 97,5 metrelik kanat açıklığı ile dünyanın en büyük uçağı ünvanını elinde bulunduruyor. İkinci sırada ise 88.4 metrelik kanat açıklığına sahip olan ve bugün hala uçuşlarını sürdüren Antonov An-225 yer alıyor. Ancak Stratolaunch dünyanın en büyük uçağı ünvanını ele geçirecek.
Stratolaunch System, dünyanın dört bir yanındaki düşük irtifalı yörüngelerde yer alan yüzlerce uydudan görüntü, harita bilgisi, iklim verisi ve diğer hizmetleri derleyerek satan, yeni bir iş alanı oluşturan Vulcan Aerospace’nin parçası. Fakat bu vizyon, Elon Musk’un SpaceX’i, Jeff Bezos’un Blue Origin’i, Richard Branson’un Virgin Galactic ve diğer şirketlerin üzerinde çalıştığı, uzay ile dünya arasında ticari otoyollar inşa etmek fikirlerden oldukça farklı.
Musk’un amacı, insanları Mars’a uçurmak. Bezos, düşük maliyetli yeniden kullanılabilir roketler geliştirerek bu sayede gezegenimizdeki ağır endüstri enerjisini Dünya’nın dışına taşımayı amaçlıyor. Branso ise uzay turizmine yoğunlaşıyor.
İlgili Haber | Gelecekte Uçakların Yerini Elon Musk’ın Roketleri mi Alacak?
Stratolaunch uçağı ise özetle yüksek irtifalardan yörünge içine uydu fırlatacak. Amacı, uçakların gökyüzünde dev bir hava yastığı gibi davranarak, yüklerin mevcut teknolojilerden daha hızlı ve daha düşük bir maliyetle uzay boşluğuna ulaşmasını sağlamak olan hava aracı, Dünya’nın alçak yörüngeleri arasında bir mini servis olarak görev yapıp, 24 saat içinde astronotları veya yükleri getirip geri götürebilecek.
Stratolaunch uçağı, şekil olarak da daha önce üretilenlere hiç benzemiyor. Motorlar, iniş takımları, aviyonik sistemler ve diğer parçalar ile entegre edilmiş ikiz gövdeye sahip olan Stratolaunch’un her bir gövdesi yaklaşık olarak Boeing 747’nin gövdesinin ölçülerinde. Bu sayede taşınacak yükün ana gövde için ağırlık yapmasının önüne geçilmiş. Uçağın çerçevesi, gövdesi, kanatları yani kısaca her şeyi hafiflik ve dayanıklılık sağlamak amacıyla kompozit malzemeden üretilmiş. Uçak 226 ton yükle 2.092 km menzile uçabilecek. İki Boeing 747 uçağının gövdesine eş değer bir gövdeye sahip olacak uçağın toplam 28 lastiği var.
Stratolaunch, uydular için benzer bir hizmet planlıyor. Özellikle SpaceX ve Google’ın Terra Bella gibi şirketlerinin internet erişimi, uydu görüntüleri ve diğer verileri sunmak için geliştirdiklerine benzer düşük Dünya yörüngesindeki çok yüzlü takımyıldızı oluşturma amacının yanında, rakiplerine göre daha hızlı ve hassas bir uydu konumlandırma sistemi sunacak.
Uydu Endüstrisi Birliği (Satellite Industry Association-SIA) raporuna göre, düşük maliyetli uzay araçlarına dayalı bu uydu ağı, küresel uydu endüstrisinin en hızlı büyüyen segmenti ve 2015 yılı itibariyle bu ağ üzerinden 208 milyar doların üzerinde gelir elde edildi.
İlgili Haber | Dünyanın En Büyük Hava Aracı
590 ton kalkış ağırlığı, 117 metre kanat açıklığına sahip olan uçağın üretimi için Kaliforniya’da bulunan Mojave Hava ve Uzay Pisti’nde dev bir hangar kurulmuştu. Uçağın 2018 yılının yaz aylarında ilk uçuşunu yaparak gökyüzüyle buluşması ve 2020 yılında hizmete girmesi planlanıyor.
Uçak Nasıl Çalışacak?
Stratolaunch, 30.000 feet’e çıkacak ve bu yüksek irtifadan bir roket fırlatacak; bu sayede yerden fırlatılmaya nazaran büyük bir yakıt maliyetlerinden kaçınılmış olacak. Daha sonra roketten ayrılan uydu, yörünge içinde yerleşecek.
Sistem başlangıçta yaklaşık 6,5 kilogramlık uyduları, yörünge içinde dünyadan 180 km ile 2000 km arasında yüksekliklere konumlandırabilecek şekilde hayata geçirilecek.
Stratolaunch Teknik Özellikleri
- Kanat genişliği: 117 metre
- Motor: 6 adet B747 motoru
- Gövde uzunluğu: 72 metre
- Ağırlığı: 544,311 kg
- Maksimum hızı: 850 km/h
- Menzil: 2092 km
Bir Bakışta | Hughes H-4 Hercules
Spruce Goose yani ladin kazı olarak da bilinen Hughes H-4 Hercules uçağı, Amerikalı iş adamı Howard Hughes tarafından muazzam bir maliyetle inşa edildi.
Amfibik yani hem karada hem de suda operasyonlarını yürütme özelliğine sahip olması planlana uçak, 1947 Kasım’ında ilk ve tek uçuşunu yaptı. Savaş dönemindeki alüminyum kullanımıyla ilgili kısıtlamalar yüzünden ahşaptan ve çoğunlukla da ladin ağacından imal edildiği için bu ismiyle anılıyor.
Çok geniş kanat açıklığıyla ünlü olan Spruce Goose, halka açık bir canlı yayın ile emeklilik hayatına çekildi. Bugün Amerika Birleşik Devletleri’nde Oregon Eyaleti’nin McMinnville şehrinde bulunan Evergreen Havacılık ve Uzay Müzesi’nde ziyaretçilerini bekliyor.
