Uçakla yaptığımız seyahatlerde en istemediğimiz senaryolardan biri türbülanslar. Seyir esnasında bazen öyle şiddetli türbülans durumlarıyla karşılaşılıyor ki uçak içinde ciddi bir paniğe hatta hazırlıksız yakalanıldığında çeşitli yaralanmalara da neden olabiliyor.
Mart 2019’da Türk Hava Yolları uçağının New York için inişe geçtiği sırada yakalandığı, 28 yolcu ve 2 mürettebatın yaralandığı türbülans vakasıyla ilgili hazırladığım video, bu kanalın şu ana kadar en çok izlenen ikinci videosu durumunda. O videoda türbülansın ne olduğunu; oluşumunu ve çeşitlerini detaylı olarak anlatmıştım. Merak edenler şuradan videoya göz atabilir.
Ben bugün size türbülans anında korkunuzu ve endişenizi azaltacak bir iki küçük tüyo vereceğim.
20 MİLYON KİŞİ MUZDARİP!
Yapılan araştırmalar, dünya genelinde 20 milyondan fazla insanın uçuş fobisi yani bir başka deyişle uçuş korkusu yaşadığını gösteriyor. Kalkış ve iniş anları ile birlikte havadaki her türlü gürültü ve ufacık bir sarsıntı bile uçuş fobisi olanlarımızın yüreğini ağzına getirmek için yeterli olabiliyor.
Bu öyle yabana atılacak bir durum değil. Türbülans deneyimleri hayatımızın geri kalanını etki altına alabilecek ciddi travmalara da sebep olabiliyor. Bu tip kötü yaşanmışlıklar pek çoğumuz için uçağa binme fikrinin bile avuç içi terlemesi, endişe ve anksiyete nöbetine gibi çeşitli etkilere dönüşmesine neden olabiliyor. Daha da ileri gidelim. Türbülans kaynaklı bir sebeple aşırı derecede uçuş fobisi sahibi olanlar, hayatları boyunca bir daha uçağa binemeyecek hale bile gelebiliyor.
MUHAMMED ALİ VE UÇUŞ KORKUSU
Örneğin dünyaca ünlü boksör Muhammed Ali bu durumun bilinen en özel örneklerinden biri. 1975 yılında yazdığı kendi biyografisinde detaylarıyla anlattığı üzere, Louisville-Chicago uçuşunda yaşadığı şiddetli türbülans nedeniyle uçuş fobisine yakalandı. Türbülans anında, koltukları kabine bağlayan bazı bağlantı parçalarının bile yerinden söküldüğüne ve uçakta her şeyin havaya uçtuğuna şahit olduğunu anlatan Muhammed Ali, ”savaştan korkmam uçaktan korktuğum kadar” diyecek kadar olaydan etkilenmiş. Ardından da uçağa binerken sürekli yanında bir paraşüt bulundurmaya başlamış. Uçakta neden yolcular için paraşüt yok diye sormak yerine kendi önlemini kendisi almış.
Hayattaki en büyük korkusu uçağın havada başka bir uçakla çarpışması olan Muhammed Ali’nin korkusuyla yaptığı en büyük savaş, 1960 Roma Olimpiyatları öncesinde gerçekleşmiş. Oyunlara katılması için yalnızca koçları tarafından değil; ABD Hava Kuvvetleri tarafından da ikna edilmek zorunda kalmış. Uçağa binip Roma’ya gitmeyi kabul etmeden önce Roma ve Amerika arasındaki tüm uçuşların bir kaydını alana kadar hiçbir şey onu asla tatmin etmemiş. Bu rotada en son ne zaman kaza yapıldığını bile hatırlamadıklarını söyleyen uzmanların telkinleri, onu Roma’ya uçacak kadar sakinleştirmeyi başarmış. Bildiğiniz üzere uçağa binip Roma’ya giden Muhammed Ali, olimpiyat madalyasını kazanıp ülkesine döndü.
İlgili Haber | Şiddetli Türbülans Kanadı Kırar mı?
Uçağın irtifa, performans ve uçuş güvenliğini etkileyen düzensiz hava akımları olan türbülanslar, seyahat konforunu azaltıyor ve yaşanan ani düşüş hissiyatı ile yolcuya korku dolu anlar yaşatıyor.
KAĞIT-KALEM-PİPET
İşte uçakta türbülans başladığı anda sakin kalmanıza ve korkunuzu azaltmaya yardımcı olacak tüyo şu: Hemen elinize bir kağıt kalem alın ve adınızı tekrar tekrar yazmaya başlayın. Ancak işin püf noktası bunu normalde kullanmadığınız elinizle yapın. Yani sağ elinizi kullanıyorsanız adınızı sol elinizle yazmaya çalışın. Ya da tam tersi.
Çeşitli laboratuvar ortamlarında yapılan testler bunun ciddi şekilde işe yaradığını gösteriyor. Çünkü bu eylem odağınızı, kabindeki ortamdan uzaklaştırıp sizi normal düşünce kalıplarınızın dışına çıkarıyor. İsminizi okunaklı bir şekilde yazmaya gösterdiğiniz gayret, sizi türbülans korkusundan uzaklaştırıyor.
İkinci tüyo da şu: Türbülans anlarında endişe ve korkuya bağlı olarak normalden daha hızlı şekilde nefes alıp vermeye başlıyorsanız bunu engellemek için de son derece basit bir yöntem var. Pipet. Hiper ventilasyon anında nefes alışverişinizi bir pipet aracılığıyla yapmaya başlarsanız ne kadar etkili olduğunu yaşayarak göreceksiniz. Pipet sizin hızlı ve kesik kesik değil, derin nefes alıp vermenize yardımcı olacak. İşte bu kadar basit…
Bir dahaki sefere uçağa binerken yanınıza kağıt kaleminizi ve gerekiyorsa pipetinizi almayı unutmayın. Uçakta bu söylediğim yöntemleri uygulamak durumunda kalırsanız da sonuçları bu videonun altına yorum olarak eklemeyi unutmayın.
Bu arada bitirmeden önce bir konuya daha değinmeliyim. Yapılan bilimsel çalışmalar, iklim değişikliği ve küresel ısınmanın önümüzdeki yıllarda ciddi boyuttaki türbülans olaylarında yüzde 149’luk bir artışa yol açabileceğini söylüyor. Uçaklar da fosil yakıt tükettikleri için, küresel ısınmaya ciddi bir katkı sağlıyor. Yani uçaklar türbülansların hem nedeni hem de bundan etkileneni oluyor. Bu konuyla ilgili de daha önce hazırlamış olduğum ama nedenini bilmediğim bir şekilde çok da fazla izlenmeyen bir video daha var. Onu da merak ederseniz şuradan göz atabilirsiniz.
