Virgin Atlantic, filosunda kalan son beş A340’ı emekliye ayırmaya karar verirken; Air France 2022’ye kadar filosundaki on tane A380’i emekli etme niyetini doğruladı. Sadece bu iki bilgi bile; her iki uçak tipinin kaderi hakkında çok şey ifade ediyor.
A340 ARTIK SEVİLMİYOR!
Zamanın herhangi bir anında; dört motorlu bir uçağın, iki motorlu bir uçağa göre daha iyi ve güçlü olduğu üzerinden yıllarca prim yapan herhangi bir havayolu; bugün için filosunun çok büyük bir kesimini çift motorlu uçaklara çevirmiş durumdadır. Zaman içinde işler nasıl bu kadar tersine döndü? Birçok kimse için A340 kullanımındaki kademeli azalmanın arkasındaki nedeni anlamak için, bir transatlantik uçuşu, hızının yavaş olması nedeniyle en az bir saat daha fazla sürede katediyor olması üzerinden anlamak bile mümkün.
2008 yılı, dünya, genelinde A340 uçaklarının en yoğun kullanıldığı yıl olarak tarihte yerini aldı. 2008’de 206 bin uçuş yapan A340 uçaklarıyla; bir başka deyişle dünya genelinde günde 560 uçuş yapılıyordu. 2008’de dünya genelinde 43 operatörün filosunda A340 vardı ki; bu da onun gezegende en yaygın durumda olduğu yıl olarak kayıtlarda yerini almasını sağlıyordu. A340’ın en büyük operatörü olan Lufthansa, 2010’da A340 uçaklarıyla 31.200 uçuş yapıp bu alanda zirveyi yaşarken, 2019’da uçuş sayısı 14.500’e düşmüş durumda.
GRAFİK | A340 uçaklarının 2000-2019 yılları arasında dünya genelinde yaptığı uçuş sayısı
Kaynak: OAG Schedules Analyser
Bu yıl 40 havayolu tarifeli uçuşlarında A340 uçaklarını kullanıyor. Bu havayolları arasında A340’ı en yoğun kullananları aşağıdaki tabloda:
Kaynak: OAG Schedules Analyser
Tabloya göre, listenin zirvesinde yer alan 10 havayolu, 2019’da dünya genelinde planlanan tüm A340 operasyonlarının yüzde 80’inden fazlasını gerçekleştirecek gibi görünüyor. Lufthansa ise tek başına tüm operasyonun yaklaşık dörtte birini sırtlanmış. Birçok taşıyıcı için trend, filoda yapılacak değişim sürecinde A340 operasyonlarını kademeli şekilde azaltmak.
A340’lar, önümüzdeki süreçte havalimanlarında daha nadir görülen bir uçak haline gelecek. A340’ları görmek ve fotoğraflamak isteyenler için en uygun adres yıl boyunca 5.555 operasyonun gerçekleştireceği Frankfurt olacak; Madrid de 4.572 uçuş ile son derece iyi bir alternatif olabilir.
A380 ULUSAL HAVAYOLLARINI KAYBEDİYOR!
Fransızların milli havayolu Air France, kendi ülkelerinde Toulouse’de imal edilen A380 uçakları için başından beri isteksiz görünüyordu. Filosundaki 10 tane A380 için sürekli uygun hedefler arayan havayolu, Hong Kong, Sao Paulo, Singapur ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki bir dizi varış noktası için A380 ile operasyon yapma opsiyonunu kullandı. Uçak için doğru pazarın Asya Pasifik olduğunu düşünen havayolunu bu kez de bu pazardaki diğer havayolları ile rekabet vurdu.
Air France A380 için gelecek planlarını kısa süre önce ilan ederken, eş zamanlı olarak Airbus’a büyük bir A220 sipariş verdi. A220’ler elbette doğrudan A380’lerin yerini almayacak; ancak Eylül ayından itibaren teslim alınması planlanan yeni uçaklarla birlikte A380 uçaklarının yerini A350 uçakları alacak gibi görünüyor.
Belki de şaşırtıcı bir şekilde, A380’in tüm geçmişine bakıldığında, 2007’den bu yana dünya genelinde A380 ile yapılan operasyon sayısı her yıl artış gösterdi. 2021’de üretimi tamamen durdurulacak olan A380 için Emirates’e teslimatlar hala sürüyor.
Ancak dünyanın çeşitli yerlerinde A380 operatörleri jumbo jetin yerine daha verimli ve daha ekonomik yeni nesil geniş gövde uçakları birer birer ikame ederek A380’leri 2030’ların ortasında tarihin tozlu sayfalarına gömecek gibi görünüyor.
GRAFİK | A380 uçaklarının 2007-2019 yılları arasında dünya genelinde yaptığı uçuş sayısı
Çok az sayıda endüstri dalı, havacılık kadar hızlı hareket ediyor. Havacılık sektörünün dinamikleri ve değişim hızı, teknolojik gelişmeler ve değişen pazar koşulları üzerinden sürekli bir evrim geçiriyor. Uçak tipleri için sahneye çıktıkları ve sahneden indikleri süre arasındaki fark azalıyor. Yani çok daha çabukk tüketiliyor. Örneğin A340, 1993 yılında Lufthansa ile hizmete girdi ve şu anki tabloya göre, A340 operasyonları 2030’un ötesine geçmeyecek. Ancak A380 2007’de başlayan macerasını 30 yıl bile sürdüremeyecek.
Yeni uçaklar, daha uzun menzilli uçuşlar, ultra uzun mesafeli operasyonlar, noktadan noktaya uçuşlar, havacılıkta önümüzdeki on yıllık projeksiyonun birer parçası ve muhtemel yol haritası. Bu yolculukta A340 ve A380 için var olmak mümkün görünmüyor.
