Arjantin’de kısa süre önce yapılan seçimler sonunda Javier Milei, ülkenin yeni devlet başkanı seçildi. Ultra-özgürlükçü olarak bilinen Milei, pek çok sektörde, devletin katılımını mümkün olduğu kadar sıfırlamaya çalışıyor. Milei’nin, ülkenin ulusal havayolu Aerolineas Argentinas’ın özelleştirilmesi (çalışanlara devredilmesi) planını daha önce yazmıştık. Ancak, Arjantin havacılığında başka büyük politika değişiklikleri de kapıda. Ülkenin hava sahası, tamamen yabancı havayollarına açılabilir.
Javier Milei’nin, havacılıktaki tüm politikaları alt üst eden kararnamesi meclise geldi. Hükümet, ülkenin ulusal havayolunu, çalışanlarına teslim etmeye ve ülkenin kabotaj haklarını, dünyadaki tüm şirketlere açmaya hazırlanıyor.
Her ülke, kendi belirlediği havacılık politikalarıyla, ülkede faaliyet gösteren havayolu şirketlerinin, yabancı ülkelere/ülkelerden ve kendi ülkesi içinde ne tür uçuşlar gerçekleştirebileceğinin sınırlarını çiziyor.
Ülkeler arasındaki uluslararası uçuşlar söz konusu olduğunda ise temelde iki seçenek karşımıza çıkıyor. Bazı ülkeler, Açık Semalar politikası kapsamında, belirli gereksinimlere tabi olarak, ülkeler arasında sınırsız uçuşa izin verebiliyor. Diğer seçenekte ise ülkeler arasında yapılan ikili anlaşmalar ile uçuş frekans sayısı özel olarak müzakere edildikten sonra, farklı şartlar üzerinden kapsam sınırlandırılabiliyor.
Arjantin’in yeni devlet başkanı, ülkenin daha önce yaptığı tüm ikili anlaşmalar kapsamında belirlenen kısıtlamaların tamamen kaldırmasını istiyor. Bu kapsamda Arjantin Hükümeti’nin hazırladığı mega kararname, ülkenin ulusal havayolu Aerolíneas Argentinas hisselerinin çalışanlara aktarılması şeklinde bir özelleştirilme yolu açarken; aynı zamanda, dünyadaki tüm havayolu şirketlerinin (teknik ve mali yeterliliklerini ispat ettikleri sürece) mütekabiliyet esaslı ikili anlaşmalara gerek kalmadan, hem Arjantin’e/Arjantin’den hem de Arjantin’de iç hat uçuşu yapmalarına olanak tanıyan bir “Açık Semalar” politikası öneriyor.
Bu kararname, dünyadaki tüm havayolu şirketlerinin, Arjantin içinde de sınırsız şekilde operasyon yapabilmesi; yani yabancı havayollarına, Arjantin’de iç hat uçuşları yapmanın kapısını açıyor.
83 sayfalık Mega Kararname’nin 13 sayfası “Havacılık-Ticaret” başlıklı 9’uncu başlığa ayrılmış. Ancak bu bölümün içinde Havayollarının Özelleştirilmesi, bir sayfadan daha az yer kaplıyor.
Tam Açık Semalar Politikası Arjantin Havacılığını Nasıl Etkiler?
Uluslararası havayolları üzerindeki tüm kısıtlamaların kaldırılması kararının, daha önce yaşanmış bir örneği yok. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri, anlaşma yaptığı diğer ülkelerin havayollarının, Amerika Birleşik Devletleri’ne sınırsız hizmet sunabileceği bir Açık Semalar anlaşması yapıyor. Ancak yabancı havayollarının, ABD içinde noktadan noktaya iç hat uçuşları yapmasına izin vermiyor.
Milei’nin göreve başladıktan sonra açıkladığı, ülkenin ulusal havayolu Aerolineas Argentinas’ın çalışanlara devredilmesi kararı, sektörde büyük tepki almıştı. Havayolunu rekabet açısından çok daha kötü bir noktaya götüreceği öngörülen bu karar ile başka bir şirketin bu havayoluna yatırım yapma olasılığını da azaltacağı düşünülüyor. Ancak, ülkenin tam bir Açık Semalar politikası benimsemesi projesi, çok büyük tepki çekmedi.
Bir ülkede daha fazla hava yolu şirketi tarafından uçuş hizmeti verilmesi, genel olarak ülke ekonomisi için olumlu bir adım olarak kabul ediliyor. Bürokrasinin ortadan kaldırılması da bu durumun olumlu bir başka detayı olarak yorumlanıyor.
Geçmişte Avianca ve LATAM gibi Güney Amerikalı büyük havayolları, operasyon yapmak istedikleri her ülkede farklı alt şirketler kurarak, bu amaçlarını gerçekleştirebiliyordu. Arjantin’de bürokrasinin ortadan kaldırılması, sürecin basit ve hızlı hale getirilmesi, bu açıdan olumlu karşılanıyor.
Böyle bir kararın alınmasının ardından, Arjantin’de bir anda iç hat operasyonları için çok sayıda yabancı havayolu tarafından bir akın oluşması beklenmiyor. Burada şaşırtıcı bir işgücü arbitrajı fırsatı olmadığı düşünülüyor.
Açık Semalar Anlaşması politikasının yürürlüğe girmesinin, ülkedeki mevcut havayollarının hoşuna gitmeyeceği kesin. Ancak çok daha farklı oyuncunun pazara girmesinin olumlu etki yaratacağı düşünülüyor. Örneğin, LATAM Argentina, 2020’de faaliyetlerini tamamen durdurdu. Bu ölçüde bir Açık Semalar politikası, LATAM’ın bir kez daha Arjantin pazarına dönmesi ve çok daha fazla uçuş yapmasına neden olabilir.
