ACI Europe (Uluslararası Havalimanları Konseyi)‘nin 2020 Havayolu Endüstrisi Bağlantı Raporu’na göre, Covid-19 krizi öncesinde 6000’den fazla uçuş güzergahını yöneten Avrupa havaalanları, krizin başlangıcının üstünden 9 ay geçmiş olmasına rağmen henüz eski haline gelemedi.
Rapor, Covid-19 krizinin sebep olduğu havacılık ağının ve hava güzergahlarının sistematik çöküşünü gözler önüne serdi.
Avrupa/Birleşik Krallık havaalanları, Nisan ayında uçuşların neredeyse durma noktasına gelmesi nedeniyle oldukça kötü etkilendi. Ardından havalimanları, Eylül ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre %62’lik düşüş; onun öncesinde ise beklentilerin yüksek olduğu Ağustos ayında 2019’un aynı dönemine göre %55 lik düşüşü deneyimledi.
Eylül ayı itibariyle aktarmasız uçuşlarda en keskin azalışı yaşayan havaalanları, %71 düşüş ile Madrid-Bajaras Adolfo Suarez Havalimanı, ardından %70 ile Rome-Fiumicino Uluslararası Havalimanı, %68 ile Münih Havalimanı, %68 ile Heathrow Havalimanı ve ardından %67 ile Frankfurt Havalimanı oldu.
Bunun yanı sıra,daha küçük ölçekli bölgesel havaalanlarındaki aktarmasız uçuş azalışları %96 ile Linz (Avusturya), hemen ardından %95 ile Treviso (İtalya), %91 ile Vaasa (Finlandiya), %87 ile Quimper (Fransa), %86 ile Newquay (İngiltere), %83 ile Shannon (İrlanda) ve %82 ile Burgas (Bulgaristan) havaalanlarında kaydedildi.
Ne var ki, Rusya ve Türkiye’deki havaalanlarında direkt uçuşlar ve iç hat uçuş pazarı sayesinde gücünü korumaya devam etti.
Bu faktörlerden dolayı, Domodedovo Moskova Havaalanı (-%12),Pulkovo Havaalanı (-%26), Vnukovo Havalimanı (-%28) ve Sabiha Gökçen Havalimanı (-%33) oldukça sınırlı direkt uçuş kayıplarıyla karşı karşıya kaldı.
Rapora göre, Eylül ayına kadar bilinen en büyük altı Avrupa havalimanı hub bağlantılarını yalnızca %16 oranında geri getirebildiğinden ‘hub bağlantılı uçuşlar’ direkt uçuşlara kıyasla çok daha fazla etkilendi.
Münih Havalimanı %93 ve Heathrow Havaalanı %92 oranla hub bağlantısında en derin kaybı yaşarken; onları %89 ile Frankfurt Havaalanı, %85 ile İstanbul Havalimanı, %81 ile Paris Charles de Gaulle ve %70 ile Amsterdam Schiphol takip etti.
ACI Europe Genel Müdürü Olivier Jankovec : ‘’Hasar o kadar sistemik ki uçuşların düzelmesinin sadece piyasa ekonomisine bırakılması gerçekçi bir yaklaşım değil. Avrupa Birliği ve tüm Avrupa hükümetleri, sektörü canlandırmak için acilen müdahalede bulunmalılar. Havacılık sektörü olarak acilen daha önce Kıbrıs’ta uygulanana benzer şekilde ‘Uçuşları Yeniden Başlatma Şeması’ nı içeren, uçuş hatlarını ayrımcı olmayan bir temelde geçici finansman katkısı ile yeniden başlatmayı destekleyen bir kurtarma planına ihtiyacımız var.’’derken sözlerine şunları da ekledi: ‘’Havayolu bağlantısı her %10’luk artışta kişi başına düşen gayrı safi yurtiçi hasılada %0,5’lik bir artışa sebep olması ile toplumumuzun üretkenlik kapasitesinin en temel yapı taşlarındandır. Öyle ki Avrupa’yı yerel ekonomik kalkınma, içeriye dönük yatırım ve turizm yoluyla bir arada tutmaktadır. Uçuşlardaki hasar giderilmeden işlerin tekrar yoluna girmesi mümkün olmayacak.’’
İrem Okçay
