Pfizer / BioNTech tarafından geliştirilen Covid-19 aşısının büyük ölçekli denemelerinin ilk ara sonuçları açıklandı. Aşının %90 başarılı olduğu duyuruldu. Yapılan analizlerin sonuçları, aşının, uzmanların umduğundan çok daha iyi bir performans ortaya koyduğunu gösteriyor.
Sağlık otoriteleri, virüse karşı % 50 ve üzerinde etkili olan aşıların onaylanacağını açıkladıktan sonra %90 etkili bir aşının üretilme ihtimali tüm dünyada büyük bir sevinç yarattı. Ayrıca aşının ciddi bir yan etkisi olmadığı da iddia edildi.
Gerekli verilerinin toplanmasının Kasım ayının üçüncü haftasına kadar süreceği ve ardından onay için otoritelere bir dosya sunulacağı açıklandı. Hızlı bir sertifikasyon sürecinin ardından aşının ilk dozlarının yıl sonuna kadar kullanıma girebileceği belirtiliyor.
Havayollarının Hisseleri Uçuşa Geçti
Bu gelişmenin kamuoyu ile paylaşılmasının ardından uzun zamandır dibe vuran havayolu şirketlerinin borsadaki hisseleri zirve yaptı.
Boeing ve Airbus gibi uçak imalatçılarının yanı sıra Air France KLM, Lufthansa, easyJet gibi havayollarının hisseleri bir anda yükselişe geçerken; Türkiye’de de THY ve Pegasus hisseleri bir anda zirve yaptı!
mRNA Aşısı Nedir?
Virüsün herhangi bir parçası yerine genetik kodunun kullanıldığı Pfizer / BioNTech’in mRNA aşısı, bir süredir aşı yarışının liderlerinden biri durumunda. Farklı bir teknolojiye dayanarak geliştirilmeye çalışılan Oxford Üniversitesi / AstraZeneca aşısı için yapılan denemelerden de bu ay sonu veya Aralık başında ara sonuçların gelmesi bekleniyor.
Faz 3 denemeleri 43.000’den fazla katılımcıyı içeriyor ve aşının işe yarayıp yaramadığını belirlemek için gönüllülere ya yaklaşık üç hafta arayla iki doz halinde geliştilen Covid aşısı ya da menenjit aşısı gibi bir plasebo alternatifi veriliyor. Ne gönüllülerin kendileri ne de doktorlar uygulanan aşının hangisi olduğunu bilmiyor.
İlgili Haber | Uçakta Virüs Bulaşır mı?
Ara analiz, Covid-19 enfekte olanların kaçının yeni aşı vurulduğu ve kaçının plasebo aşı vurulduğunun sonucuna bakıyor. Şimdiye kadar gönüllüler arasında 94 kişinin Covid-19 enfekte olduğu açıklandı. Bu, şirketin başlangıçta planladığından üç kat daha fazla olsa da virüs enfekte olanların % 90’ının geliştirilen aşı vurulmayanlar arasında olduğu tespit edildi. Geliştirilen aşıyı vurulanlar arasında en fazla sekiz kişinin enfekte olduğu sonucuna ulaşıldı.
Pfizer, aşının etkinlik oranını doğrulamak için, aşılı ve aşısız gruplardaki katılımcılar arasında 164 Covid-19 vakası olana kadar denemeye devam edileceğini açıkladı. Enfeksiyon oranlarındaki son artışlar göz önüne alındığında, bu sayıya Aralık ayı başlarında ulaşılabileceği düşünülüyor.
Bundan Sonraki Süreç Nasıl Olacak?
Veriler önce hakem heyeti tarafından incelenecek veya tıbbi bir dergide yayınlanarak literatüre girecek. Pfizer, tüm sonuçlar alındığında bu sürecin başlayacağını açıkladı.
Zaman kazanmak için ise şirketler, işe yarayıp yaramayacağını bilmeden aşıyı üretmeye başladı. Bu yıl 50 milyona kadar doz veya 25 milyon insanı korumaya yetecek kadar; 2021’de 1,3 milyar doz aşının üretilmesi hedefleniyor.
Covid-19 Aşısı Ne Zaman Piyasaya Sürülecek?
Birçok ülkenin halihazırda Pfizer / BioNTech aşısı siparişleri var. İngiltere 30 milyon doz satın aldı. Bu rakam 15 milyon insan için yeterli. Çünkü aşının başarılı olabilmesi için her insana iki doz yapılması gerekiyor. AB ise dağıtacağı 200 milyon doz aşıyı şimdiden güvence altına aldı. Şirketlerin bu yıldan itibaren 100 milyon doz aşıyı teslim etmek için ABD hükümeti ile 1,95 milyar dolarlık bir sözleşmesi var.
Düşük gelirli ülkeler için ise bir sorun var. Çünkü bu aşırı soğuk zincir gerektiren bir aşıdır. Eksi 80oC’de saklanması gerekiyor. Aşının normal 4oC buzdolabı sıcaklığında beş güne kadar hayatta kalıp kalamayacağı da bir yandan araştırılıyor.
İlgili Haber | Covid-19 Aşısı Tüm Dünyaya Nasıl Dağıtılacak?
Almanya’da hükümet, aşıların ilk aşaması için ultra düşük sıcaklıkta dondurucularla donatılmış aşılama merkezleri kurmayı planlıyor.
2008 yılında kurulan ve Mainz merkezli BioNTech şirketi, yaklaşık 500 bilim insanı istihdam ediyor. Uğur Şahin ve eşi Dr.Özlem Türeci’nin ve Avusturyalı onkolog Christopher Huber tarafından kurulan şirket, başlangıçta kansere karşı yeni immünoterapi türleri geliştirmek için yola çıktı. Ancak şu anda tüm kapasitesini Covid-19 yarışına yoğunlaştırmış durumda.
Muhammed Yılmaz
