Dünya’nın en eski havalimanlarının çoğu, ABD ve Avrupa’da yer alıyor. Bu da sektörün gelişim süreci ile paralellik gösteriyor. Peki bugün hâlâ faaliyetlerine devam eden en eski havaalanlarını tanımak ister misiniz?
1. College Park Havaalanı (Amerika Birleşik Devletleri)
Hala aktif hizmette olan Dünya’nın en eski havalimanı, ABD’nin Maryland Eyaleti’nde bulunan College Park (KCGS). 1909’da kurulan havaalanı için “havacılığın beşiği” tabiri kullanılıyor.
Tarihi havaalanının kökeni, Wright Kardeşler’e kadar dayanıyor. Wilbur ve Orville Wright Kardeşler, ilk motorlu uçaklarını, 17 Aralık 1903’te Kuzey Carolina’daki Kitty Hawk yakınlarında 12 saniye boyunca uçurmayı başardı. 1905’te bunu geliştirip 39 dakika uçurmayı başardılar.
College Park, Wright Kardeşler’in uçuş konusundaki başarılarının büyümesinin bir parçası olarak açıldı. Başlangıçta Wilbur Wright’ın ABD’li subayları ABD hükümetinin ilk uçağı olan Wright Type A çift kanatlı uçağı uçurmaları için eğitmek üzere bir üs olarak faaliyete başladı. Havaalanı, 1911’de açılan Amerika Birleşik Devletleri’nin ilk askeri havacılık okuluna ev sahipliği yaptı.
1973’te Maryland-National Capitol Park ve Planlama Komisyonu (M-NCPPC) tarafından satın alınan havaalanı, 1977’de Ulusal Tarihi Yerler statüsü ile tescillendi. Bugün, hâlâ özel havacılık faaliyetleri için kullanılan College Park, Wright Flyer, Bleriot XI gibi uçakların kopyalarının yer aldığı bir havacılık müzesine de ev sahipliği yapıyor.
2.600ft uzunluğunda ve 60ft genişliğinde tek bir piste sahip olan meydan, 100’den fazla uçak için park imkanı sunabiliyor. Tarihi hangar ise şu anda Prince George İlçe Polisinin Özel Harekat Bölümü’ne ev sahipliği yapıyor.
2. Hamburg Havalimanı (Almanya)
Hamburg, Almanya’nın en eski ve Dünya’nın ikinci en eski havalimanına ev sahipliği yapıyor. Havalimanı, 1911’de zeplinlerin üssü olarak açıldı. Birinci Dünya Savaşı sırasında askeri kullanım için devralındı ve büyük ölçüde tahrip edildi. 1919’da yeniden hizmete başladı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Berlin Ablukası sırasında kritik görevler aldı.
Daha sonra ülke için önemli bir uluslararası havaalanı olarak büyüdü. Lufthansa, 1955 yılında, bugünkü ana merkezi Frankfurt’tan önce Hamburg’tan yolcu hizmetlerini başlattı. Pan American World Airways (Pan Am) 1959’da New York, Londra ve Hamburg arasında uçuşlara başladı. Hamburg, bugün için yolcu sayısı bakımından, Frankfurt, Münih, Düsseldorf ve kısa süre önce kapanan Tegel tarafından geride kalmasına rağmen, önemli bir uluslararası havalimanı durumunda.
Aslında Almanya’nın, Hamburg’tan daha eski bir havaalanı vardı. 1909’da açılan Berlin Templehof Havaalanı, ilk yılında Orville Wright ve Fransız havacı Armand Zipfel’in gösteri uçuşlarına ev sahipliği yaptı. 1926’daki kuruluşundan itibaren Deutsche Luft Hansa’nın merkez üssü, İkinci Dünya Savaşı sırasında büyük bir askeri üs ve 1960’lardan itibaren Tegel’deki genişleme çalışmaları başlayana kadar Berlin için ana havaalanı olarak hizmet etti. Ancak 2008’de kapılarını kapattığı için ünvanını Hamburg’a devretmek zorunda kaldı.
Hamburg Havaalanı, 2001 ve 2009 yılları arasında büyük bir yenileme programı kapsamında genişletildi. 356 milyon Euro’luk proje ile iki yeni terminal, geniş erişim yolları, park alanları ve yeni metro demiryolu bağlantısı ekleyerek, Avrupa’nın en modern havaalanlarından biri ortaya çıkarıldı.
Havaalanındaki iki pist ve uçak park tesisi, bir Airbus A380’i ağırlayabilir. Havalimanı, yaklaşık 15.000 personel çalıştıran 250 işletmeye ev sahipliği yapıyor.
3. Shoreham Havaalanı (İngiltere)
İngiltere’nin en eski havaalanı, Brighton yakınlarındaki Shoreham’dır. 1910’da, bir üs olarak kullanılmak üzere, bir dizi uçuş meraklısı ile açıldı. Havalimanına ilk uçan kişi Harold Piffard’dı.
İlk İngiliz havacılarından biri olan Piffard, 1909’dan beri uçaklarla çeşitli denemeler yapıyordu. Bir iş ortağıyla birlikte, Hummingbird uçağını uçurmak için Shoreham’ı bir üs olarak açtı. Bu uçakla hiç bir zaman bir milden daha uzağa uçamamış olsalar da yaptıkları çalışmalar, İngiltere havacılığı için önemli bir başlangıç noktası olarak kabul ediliyor.
Piffard, çalışmalarını İngiltere’nin diğer bölgelerinde devam ettirdi. Ancak Shoreham hep vardı. 1913’te buraya bir uçuş okulu açıldı. Her iki dünya savaşında da ordu tarafından bu havalimanı kullanıldı. Shoreham Havalimanı, bugün Brighton City Havalimanı olarak biliniyor ve özel uçaklar ile uçuş eğitimi için kullanılmaya devam ediyor.
4. Bükreş Aurel Vlaicu Havaalanı (Romanya)
1909’da uçuşlar yapılmaya başlasa da 1912’de bir uçuş okulunun açılması ile resmi olarak havaalanı statüsü kazanan meydan, adını ülkenin ilk motorlu uçağını yapan Romen havacılık öncüsü Aurel Vlaicu’dan alıyor.
Baneasa Havalimanı olarak da bilinen Bükreş ‘Aurel Vlaicu’ Havalimanı (BBU), Romanya’nın Bükreş şehrine 8,5 km uzaklıktaki Baneasa bölgesinde yer alıyor.
Baneasa, 1968’de Henri Coanda Uluslararası Havalimanı inşa edilene kadar Romanya’daki tek uluslararası havalimanıydı. 1920’de dünyanın en eski havacılık şirketlerinden biri olan Fransız-Romanya Hava Navigasyon Şirketi’ne (CFRNA) ev sahipliği yaptı. Şu an kullanıma devam eden ana terminal binası 1952’de inşa edildi. Bir uçak pervanesini temsil eden üç kanatlı bir kubbe görünümüyle tasarlanan terminal şehrin simgelerinden biri durumunda.
Aurel Vlaicu, bugün Bükreş’teki ana havalimanı konumunda değil. İş jetleri tarafından kullanılan daha küçük bir havalimanı durumunda. BBU, 2012 yılında tesislerin, devasa ticari trafiği idare etmek için yetersiz olması ve genişletme kapsamı olmaması nedeniyle özel bir ticari havalimanına dönüştürüldü.
5. Bremen Havalimanı (Almanya)
Kuzey Almanya’daki Bremen şehrine 3,5 km uzaklıkta yer alan Bremen Havaalanı (BRE) 1913’te açıldı. Tıpkı Hamburg gibi, zeplin operasyonları için planlandı. Ancak kısa süre sonra odak noktası uçaklara döndü. Her iki dünya savaşı sırasında askeri kullanımının dışında, sivil uçuşlar aralıksız devam etti.
1930’larda inşa edilen yeni terminal ve pist, havalimanını zamanının en modernlerinden biri yaptı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra, 1949’a kadar ABD Hava Kuvvetleri tarafından kontrol edildi. Lufthansa, 1950’de havaalanından operasyona başladı ve burada ana uçuş eğitim merkezini kurdu.
Havalimanının mevcut altyapısı, dört terminal (1, 2, 3 ve E), iki pist ve kargo ve kara ulaşım tesislerinden oluşmaktadır. Havalimanı, bir kaç yıl önce iflas eden Germania’nın merkezi olarak hizmet verdi. Ayrıca şehir merkezinden sadece 11 dakika içinde ulaşılabildiği için Avrupa’nın en hızlı kalkış havalimanı olarak da biliniyor.
6. Don Mueang Havaalanı (Tayland)
Asya kıtasında, aktif hizmete devam eden en eski havalimanı durumunda. Havalimanı 1914’te açıldı ve Tayland Hava Kuvvetleri’nin ilk uçağına ev sahipliği yaptı. Don Mueang, aslında Tayland’da açılan ikinci havalimanıydı. İlk havalimanı Sa Pathum, şimdi bir at yarışı pisti olarak kullanılıyor.
İkinci Dünya Savaşı sırasında Japon ordusu tarafından işgal edildi ve ağır bir şekilde bombalandı. İngiliz Hava Kuvvetleri, savaşın sona ermesinin ardından, 1946’nın ortalarına kadar burayı işgal altında tutmaya devam etti.
Havalimanına ticari hizmetler, 1924 yılında KLM Royal Dutch Airlines ile başladı. 2006 yılında yeni Suvarnabhumi Havaalanı açılana kadar Bangkok için ana havaalanı olarak hizmet verdi. O zamana kadar Bangkok Uluslararası Havaalanı olarak bilindi. Don Mueang, Eylül 2006’da resmen kapandı. Ancak kısa süre sonra, birçok havayolu Suvarnabhumi’deki yüksek ücretleri protesto ettiği için Mart 2007’de yeniden açıldı.
7. Amsterdam Schiphol Havalimanı (Hollanda)
Hollanda’nın yaklaşık 9.1 km güneybatısında, Haarlemmermeer beldesinde yer alan Schiphol (AMS) 1916 yılında askeri bir havaalanı olarak kuruldu.
1920’de Londra’ya (o sırada Croydon Havaalanı) hizmet veren ticari uçuşlar başladı. 1928’de Amsterdam’da düzenlenen Olimpiyat Oyunları nedeniyle kısa süre içinde genişletildi. O güne kadar bir havaalanında inşa edilen en büyük terminal binalarından biri inşa edilmişti.
İlgili Haber | Dünya’nın En Eski Havayolları
Schiphol, İkinci Dünya Savaşı sırasında büyük oranda tahrip edildi. 1945’te kısmen onarıldı ve 1975’te büyük bir terminal genişlemesinden geçti. 1990’larda ve 2000’lerde AMS’yi Avrupa’nın en iyi beş havalimanından biri haline getiren bir dizi ilave genişletme yapıldı. Bugün, Hollanda için ana uluslararası havaalanı olarak hizmet veriyor ve Dünya’da en çok uçağın iniş kalkış yaptığı 10 havalimanı arasında bulunuyor.
8. Roma Ciampino Havalimanı (İtalya)
Roma şehir merkezine 12 km uzaklıkta yer alan Ciampino (CIA) İtalya’nın ilk büyük havaalanı olarak, 1916’da açıldı. 1926’da İtalyan havacı Umberto Nobile, Norge isimli zepliniyle, buradan Kuzey Kutbu’na gitti. Bu konuda büyük tartışmalar olsa da, Nobile’nin başarısını Kuzey Kutbu’na ulaşan ilk hava aracı olarak lanse edenlerin sayısı bir hayli fazla.
Ciampino, 1961’de Leonardo da Vinci Havaalanı açılana kadar Roma’nın ana havalimanı olarak hizmet verdi. Bundan sonraki yıllar boyunca özel havacılık ve kargo operasyonlarına ev sahipliği yaptı. Daha sonra ise düşük maliyetli havayollarının uğradığı bir havaalanı statüsüne büründü. Genel havacılık terminali ise hava taksi ve iş jetlerine hizmet veriyor.
9. Paris Le Bourget Havalimanı (Fransa)
Paris’in yaklaşık 7 km kuzeyinde, Le Bourget semtinde bulunan Le Bourget Havalimanı (LBG) 1919’da ticari faaliyetlere başladı ve Fransa’nın en eski havalimanı olarak lanse ediliyor.
1932’de Orly Havalimanı’nın inşasına kadar Paris’teki tek havaalanı olarak hizmet verdi. Paris-Le Bourget, 1937’de Paris’teki Dünya Fuarı etkinliğine hazırlık olarak büyük bir genişleme yaşadı. 1977’den beri iş jetlerinin operasyon yaptığı bir meydan durumunda.
Her türlü uçağın iniş kalkış yapabileceği üç piste ve park alanına sahiptir. İş jeti havacılığına adanmış dünyanın önde gelen havalimanlarından biridir. Aynı zamanda ticari havacılık endüstrisinde ekipman ve hizmet sunan 100’den fazla bakım firmasına ev sahipliği yapmaktadır.
10. Sidney (Kingsford Smith) Havalimanı (Avustralya)
Kingsford-Smith Havalimanı olarak da bilinen Sidney Havalimanı (SYD), resmi açılışını 1920’de Mascot Aerodrome ismiyle yaptı. Havaalanı, Sidney’in merkezi ticaret bölgesinin yaklaşık 8 km güneyinde yer alıyor.
Avustralya Hükümeti tarafından satın alınan meydan, 1920’lerin ortalarında Sidney, Melbourne ve Adelaide arasında düzenli hava operasyonlara ev sahipliği yaptı. Havaalanındaki sivil ve askeri tesisler, 2. Dünya Savaşı sırasında geliştirildi. Havaalanı, şu anda Sydney Airport Corporation Limited (SACL) tarafından işletilmektedir.
Sidney Havalimanı’nın altyapısı, üç yolcu terminali, yedi kargo terminali, üç pist, hızlı çıkış taksi yolları ve bir hava trafik kontrol (ATC) kulesinden oluşuyor.
