Havacılığın ‘büyük karbon yayıcı’ itibarını temizlemeye yardımcı olabilmek üzere, uzun zamandır emisyonsuz bir yakıt olarak Hidrojen öneriliyor. Ancak birçok havacılık uzmanı, hidrojenli uçakları, gerçeklikten en az 15 – 20 uzaktaki boş bir hayal olarak yorumluyor. Ancak, Dünya’nın ilk hidrojenle çalışan helikopteri, 2025 yılında, yakınınızdaki bir heliporta inebilir!
Geçtiğimiz günlerde, 2023’te ilk uçuşunu yapacak bir elektrikli helikopter geliştirmek için yapılan bir ortaklık haberi gündeme düştü. Piasecki Aircraft Corp., HyPoint’in hidrojen yakıt hücresi sistemini kullanarak, Piasecki eVTOL PA-890 modelini geliştirme planını kamuoyu ile paylaştı.
CEO John Piasecki, “projenin, ilk insanlı, hidrojenle çalışan helikopter olacağını belirterek; geçtğimiz kış, Piasecki tarafından finanse edilen ilk laboratuvar testlerinde, HyPoint’in hidrojen yakıt hücresi sisteminin teknik olarak uygulanabilirliğini gösterdiğini” duyurdu. Laboratuvar testlerinde elde edilen bu başarının, teknolojinin uygulama alanlarının genişletilmesini sağlamak üzere farklı platform boyutlarına sahip diğer eVTOL üreticileri ile çeşitli işbirliklerinin de yolunu açması bekleniyor.
Günümüzde hidrojenle çalışan uçak projeleri, dönüştürülmüş bir Piper M-Sınıfı uçakta, hidrojen-elektrikli (hibrit) bir yolculu uçuşu başarıyla tamamlayan ilk şirket olan ZeroAvia’nın aralarında olduğu birkaç deneysel tasarımla sınırlı. Alaka’i Technologies, Bartini, Gigajoule Jug Consulting, Urban Aeronautics ve Happy Takeoff gibi bir dizi uçak tasarımcısı şirket de hidrojen gücünü eVTOL segmenti için kritik olarak görüyor.
ZeroAvia ile de bir geliştirme anlaşması imzalayan California merkezli HyPoint, yakıt hücresi sisteminin piyasadaki mevcut lityum pil ve diğer hidrojen yakıt hücresi sistemlerinden daha iyi olduğunu söylüyor. HyPoint’e göre sistem, mevcut lityum iyon pillerin enerji yoğunluğunun dört katı ve mevcut hidrojen yakıt hücresi sistemlerinin iki katı özgül güce sahip. Ayrıca bu sistemle, türbinle çalışan rotorlu taşıtlarda – yani geleneksel helikopterlerde – işletme maliyetlerinin yüzde 50’ye kadar daha düşük olacağı iddia ediliyor.
HyPoint’in kurucusu ve CEO’su Dr. Alex Ivanenko: “eVTOL’lerin ve benzer uçakların çok beklenen gelişinin, mevcut güç sistemlerinin teknik sınırlamaları tarafından ciddi şekilde engellendiği” görüşünde. Yapılan bu yeni stratejik ortaklığın, eVTOL üreticilerinin ihtiyaçlarını karşılayan yeni nesil hidrojen yakıt hücresi sistemleriyle, teslimat sürelerini önemli ölçüde hızlandıracağına inanılıyor.
HyPoint, yakıt hücresi sistemi için soğutma ve oksijen beslemesi için basınçlı hava kullanıyor. Ivanenko, bu sayede kilogram başına 2.000 watt’a kadar güç üretimi seviyesine ulaşabileceklerini söylüyor. Bu, geleneksel sıvı soğutmalı hidrojen yakıt hücresi sistemlerinin güç-ağırlık oranının üç katı anlamına geliyor. Ayrıca, uzun menzilli uçuşlardaki enerji yoğunluğu da düşünüldüğünde kilogram başına 1.500 watt-saat’e kadar ulaşılması bekleniyor.
İmzalanan 6.5 milyon Dolar’lık anlaşma, PA-890 Compound Helikopteri için beş adet 650kW hidrojen yakıt hücresi sisteminin geliştirilmesini kapsıyor.
Piasecki, şu anda sertifikasyon kriterlerini belirlemek için FAA ve ayrıca gelişmiş hidrojenle çalışan havacılık teknolojisinin geliştirilmesine yatırım yapan ABD Hava Kuvvetleri ile birlikte çalıştıklarını söylüyor. Şirket, 2025 yılına kadar, hidrojenle çalışan helikopter siparişleri almaya başlamayı umuyor.
