ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA) “Boeing’in uçuşa elverişlilik sertifikası sürecinde hazır olduğunu söylediği; ancak daha sonra 133 uçağın üretiminde uygun olmayan bileşenlerin kullanılması” gerekçesiyle 3.9 milyon Dolar’ın üzerinde para cezası kesmenin hazırlığını yapıyor.
FAA, Boeing’in tedarikçileri şirketin kalite güvence sistemine uygun hareket edip etmediğini yeterince denetleyemediğini iddia ediyor. Bu sorunun, kadmiyum-titanyum kaplama sırasında meydana gelen hidrojen gevrekleşmesi olarak bilinen bir durumla zayıflayan slatların uçaklara takılması nedeniyle olduğunu ileri sürüyor. FAA, Boeing’in nihai sertifikasyon sürecinde, bu mukavemet kusurlarının farkında olduğunu, ancak sessiz kaldığını da iddia ediyor.
Bahsedilen sorunlu slatların, 29 Haziran 2018’de Boeing’e üçüncü parti bir tedarikçi olan Southwest United Industries (SUI) tarafından üretildiği; parçaların daha sonra Spirit AeroSystems, Inc. şirketine sevk edildiği biliniyor.
İlgili Haber | 737 NG Uçaklarında Çatlak Tespit Edildi!
FAA ayrıca SUI’nin 6 Temmuz 2018’de Kencoa Aerospace şirketine, üretilen slatların bir kısmında, hidrojen gevrekleşmesinin varlığını gösteren bir kalite test sonucu bildirdiğini iddia ediyor. Kencoa bu bilgiyi 3 Ağustos 2018 tarihinde Spirit’e iletti.
FAA, Spirit’in Boeing’i 11 Eylül 2018’de bu konuda bilgilendirdiğini ve ardından Boeing’in parçaları yine de kabul edip teslim aldığını öne sürdü. 9 Ekim 2018’de Boeing, bunu reddedip Spirit’ten bir savunma sunmasını istedi. Spirit ise konuyla ilgili 14 Şubat 2019’da bir savunma yaptı.
FAA ayrıca, 16 Ağustos 2018 ile 9 Ekim 2018 arasında Boeing’in potansiyel olarak sorunlu slatlar ile donatılmış yaklaşık 48 uçağı sertifikalandırdığını iddia ediyor. 10 Ekim 2018 ve 2 Mayıs 2019 tarihleri arasında Boeing, potansiyel olarak etkilenen 85 uçağı da yine sorunlu olduğunu bilmesine rağmen onayladı.
Bu parçaların uçaklarda kullanılamaması gerektiği gerçeği, yapılan bir gerilim testi sırasında ortaya çıktı.
Slat, Boeing 737’nin kanatlarının hücum kenarında (ön kısım) bulunur ve uçağın kontrol edilebilmesi ve yönlendirilmesi süreçlerinde hayati bir öneme sahiptir. Slatlar ayrıca uçağa kalkış ve iniş sırasında ilave taşıma kuvveti de sağlar.
FAA, 10 Haziran 2019’da, yayımladığı bir uçuşa elverişlilik direktifi (AD) ile aktif olarak uçan 737 NG uçaklarından hangilerinde sorun olduğu ve parçaların değiştirilmesi gerektiğini duyurmuştu.
FAA, hatalı parçaların tanımlanmasının da engellendiğini iddia ediyor. Çünkü SUI, slatlar üzerinde gösterilmesi gereken parça tanımlama işaretinin üzerine koruyucu bir kaplama uygulamadı. Sonuç olarak, bu parça tanımlama işaretleri gizlendi veya görünmez hale geldi ve sorunlu parçaların tespiti zorlaştırıldı. FAA, Boeing’in bu olayda, tedarikçilerin Federal Havacılık Düzenlemelerine bağlı kalmasını sağlamak için kalite güvence sistemini sürdürmediğini iddia ediyor.
Boeing’in, FAA tarafından kesilen toplam 3.916.871 Dolar’lık cezaya yanıt vermesi için 30 günü bulunuyor.
Muhammed YILMAZ
