AVRUPA BİRLİĞİ’NDEN TÜRKİYE’YE UÇUŞ VETOSU!
Avrupa Birliği Komisyonu, aldığı ortak kararla pandemi sonrası normalleşme süreci kapsamında 1 Temmuz’da Schengen dışındaki 15 ülkeye daha sınırlarını açtığını resmi olarak açıkladı. Buna göre Avustralya, Kanada, Japonya, Yeni Zelanda, Cezayir, Gürcistan, Karadağ, Fas, Rwanda, Sıbistan, Güney Kore, Tayland, Tunus, Uruguay vatandaşları AB ülkelerine seyahat edebilecek. Çin ise karşılıklık ilkesine uyulmak şerhi ile listeye dahil edildi. Yani Çin, AB ülkelerinin vatandaşlarına sınırlarını açarsa kendi vatandaşlarına da AB ülkelerinin kapısı açılmış olacak.
Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Hindistan, Brezilya, tüm Orta Doğu ve çoğu Afrika ülkesinin vatandaşlarına ise AB sınırları açılmadı. AB Komisyonu yetkilileri söz konusu listenin iki haftada bir yenileneceğini belirterek seyahat sınırlamasının hızla kaldırılacağını da duyurdu. Listede yer almayan ülkeler için sadece istisnai ve zorunlu seyahatlere izin verilecek. İstisna kapsamına eğitim amacıyla AB ülkelerine gelecek olanlar da eklendi.
Listede Türkiye’ye yer verilmemesi, Türk makamlarınca büyük tepki görürken, Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada durum hayal kırıklığı olarak özetlendi. Başta Türk Hava Yolları olmak üzere havayolu şirketleri de durumdan olumsuz etkilenecek gibi görünüyor. THY ayrıca, artan vakalar nedeniyle ABD’de Miami ve Los Angeles yaptığı uçuşları 8 Temmuz’a erteledi. Washington uçuşlarında ise bir değişiklik yapılmadı.
İngiltere hükümeti ise 75 ülkeden gelenler için karantina kurallarını sona erdireceğini duyurdu. İngiltere’nin tüm AB destinasyonlarına, Bermuda ve Cebelitarık dahil olmak üzere İngiliz bölgelerine ve Türkiye, Tayland, Avustralya ve Yeni Zelanda’ya zorunlu olmayan seyahat yasağını kısa süre içinde kaldıracağı duyuruldu.
Rusya Federal Havacılık Kurumu’nun (Rosaviatsiya) ise Covid-19 salgını nedeniyle uluslararası tarifeli ve charter seferlerine uyguladığı yasağı 1 Ağustos’a kadar uzattığını açıkladı.
Brezilya’da hükümet koronavirüs salgını nedeniyle ülkeye yabancıların girişini 30 gün süreyle yasakladı. Çalışma ve öğrenci vizesi sahipleri ile Brezilya’da ailesi olanlar yasağın kapsamı dışında tutuldu. Ayrıca Breziya’daki havalimanları üzerinden transit yolcu geçişi de devam edecek.
737 MAX YENİDEN TEST UÇUŞLARINA BAŞLADI!
5 ay içinde 346 kişinin yaşamını yitirdiği iki ölümlü kaza yapan ve Mart 2019’da tüm dünyada yere indirilen Boeing 737 MAX uçaklarının yeniden gökyüzü ile buluşabilmesi için, sertifikasyon sürecinin en önemli adımı olan test uçuşları geçtiğimiz hafta yapıldı.
Amerikan Federal Havacılık İdaresi (FAA) 737 MAX için güvenlik sistemine dair gözden geçirme işlemlerinin tamamlanmasıyla test uçuşlarının başlamasının önünde engel kalmadığını açıkladı. Üç gün süren test uçuşlarında pilotlar, otomatik uçuş kontrol sisteminde yapılan değişikliklerin, FAA sertifikasyon standartlarını karşılayıp karşılamadığını test edebilmek için gerekli uçuş manevralarını ve acil durum prosedürlerini denedi. Her iki kazaya neden olan MCAS sistemindeki yazılım güncellemesinin denenmesi için pilotlar test uçuşlarında neredeyse 90 dereceye yakın bir burun açısıyla uçup, hücum açısına bağlı olarak uçağın burnunu aşağıya bastırması konusundaki davranışını gözlemledi.
Orijinal tasarımda, MCAS uçağın hücum açısının çok yüksek olduğuna yönelik veriler aldığında, uçağın aerodinamik stall adı verilen anormal duruma girmesini engellemek için pilotların müdahale etmesine izin vermeden uçağın burnunu tekrar tekrar aşağı doğru bastıracak şekilde kurgulanmıştı. Yazılımın revize edilmiş versiyonunda sistem uçağın burnunu sadece bir kez bastırmaya yönelik davranıp kontrolü pilotlara bırakıyor.
Ancak, test uçuşlarının yapılmış olması, 737 MAX’in henüz yeniden uçabileceği anlamına gelmiyor. Test uçuşlarından elde edilen veriler ve uçakta yapılan değişiklikler analiz edilecek. FAA güvenlik uzmanları, uçağın sertifikasyon standartlarını karşıladığından emin olduktan sonra 737 MAX’in üzerindeki uçabilirlik engelini kaldıracak.
FAA yetkilileri uçuşta elde edilen verilerin yanı sıra; asgari pilot eğitimi gereksinimlerini de değerlendirerek, uçağın tüm FAA düzenlemelerine uyumunu değerlendirmek için Boeing’in nihai tasarım belgelerini de inceleyecek.
Uçakların tekrar ticari hizmete girebilmesi için operatörlere gerekli düzeltici önlemleri bildirecek uçuşaelverişlilik sertifikası yayımlanacak. Bu sertifika için en erken eylül ayının beklenmesi gerektiği düşünülüyor. Boeing 737 MAX krizi nedeniyle 20 milyar dolar’dan fazla zarara uğramış durumda.
İlk test uçuşunun gerçekleştirilmesiyle, Boeing hisseleri New York borsasında % 14 değer kazandı. 737 MAX’in en önemli tedarikçilerinden olan uçağın gövdesi başta olmak üzere pek çok bölümünü üreten Spirit AeroSystems’in hisseleri de % 17 değer kazandı. Bir diğer tedarikçi Triumph Group hisseleri de % 18 yükseldi. 737 MAX uçaklarının en büyük müşterisi olan Southwest Havayolları’nın hisse değeri de aynı gün %10 arttı.
Uçakların yeniden gökyüzü ile başlaması için büyük bir adım olan test uçuşlarına rağmen Amerikalı imalatçı Boeing, hafta boyunca 737 MAX ile ilgili olumsuz gelişmeler de yaşadı.
Norveç’in düşük maliyetli havayolu Norwegian, 92 adet Boeing 737 MAX ve 5 adet 787 Dreamliner siparişini iptal ettiğini ve 737 MAX uçaklarının yerde kaldığı süre boyunca uğradığı zarar için Boeing’e tazminat davası açacağını açıkladı. Norwegian’ın iptal ettiği siparişlerin liste fiyatı 5.5 Milyar Dolar. Haberin üzerinden 24 saat bile geçmeden Singapur merkezli uçak kiralama şirketi BOC Aviation da 30 adet 737 MAX siparişini iptal ettiğini ve bazı planlı teslimatların da erteleneceğini duyurdu.
Boeing 737 MAX’in ikinci en büyük müşterisi olan flyDubai yönetimi ile BAE Sivil Havacılık yetkilileri de Boeing 737 MAX’ın hizmete geri gönderilmesi ve bu uçaklarla operasyona devam edip etmemeyi ciddi şekilde tartışıyor.
AIRBUS’TAN OTONOM UÇUŞ İÇİN ÖNEMLİ ADIM!
Avrupalı imalatçı Airbus, havacılık endüstrisinin geleceğini şekillendirecek birçok teknolojiyi yakından takip ediyor. Pilotsuz şekilde uçan otonom uçakların, havacılığın geleceğinde hayata geçirilmesinin mümkün olup olmadığını düşünen Airbus, her ne kadar bu teknoloji için uzun bir yola ihtiyaç olsa da, çalışmalarında ciddi bir ilerleme kaydetti.
İki yıllık kapsamlı test uçuşu programının ardından Airbus, Otonom Taksi, Kalkış ve İniş projesini başarıyla tamamladı.
Havacılık endüstrisinde, dünyada bir ilk olan yerleşik görüntü tanıma teknolojisinin kullanıldığı tam otomatik görüş tabanlı uçuş testleri ile ticari bir uçağın otonom taksi, kalkış ve inişi başarıyla gerçekleştirildi. Airbus bu noktada, yeni bir ürün ortaya koymak yerine sadece teknolojiyi araştırdı.
Sistem, birkaç algoritmaya bağlı video kaydını kullanıyor. Airbus, bu testler için ayrı bir ürün tasarlayıp geliştirmek yerine otonom teknolojinin uçaklarda nasıl çalışabileceği araştırılmak istendi.
Toplamda 500’den fazla test uçuşu gerçekleştirilirken; bu uçuşların yaklaşık 450’si ham video verilerinin toplanması, algoritmaların desteklenmesi ve ince ayar yapılması için tahsis edildi. Her biri beşer kalkış ve iniş de dahil olmak üzere tam altı test uçuşu serisi, bağımsız uçuş yeteneklerini test etmek için kullanıldı.
Airbus tarafından geliştirilen ATTOL projesi, pilotların veri etiketleme, işleme ve model oluşturma için makine öğrenme algoritmalarının ve otomatik araçların kullanımı da dahil olmak üzere otonom teknolojilerin nasıl çalıştığını keşfetmelerini sağlamak ve uçak operasyonları yerine stratejik karar alma ve görev yönetimine daha fazla odaklanmalarına yardımcı olmak için başlatıldı. Airbus bu gelişmiş teknolojilerin gelecekteki uçak operasyonlarındaki iyileştirme ve uçuş güvenliğini arttırma kapasitelerini analiz ediyor.
Malzeme bilimi, alternatif itki sistemleri ve bağlantı teknolojisindeki yeniliklerin yanı sıra otonom teknolojilerin uygulanmasına yönelik çalışmalar ile uçakların AR-GE, üretim, uçuş performansı ve güçlendirme ve operasyon süreçlerinde yeni iş modellerinin yaratılması planlanıyor.
Öte yandan hafta içinde yapılan bir açıklama ile Airbus’ın pandeminin yarattığı olumsuz etkiler nedeniyle 15 bin çalışanının işine son vereceği duyuruldu. İşini kaybedecek 5,000 personel Fransa, 5,100’ü Almanya, 900’ü İspanya, 1,700’ü İngiltere, 1,300’ü de dünyanın dört bir yanındaki geri kalan tesislerde görev yapıyor.
KISA HABER TURU
BRITISH AIRWAYS İLK 787-10’U ALDI!
İngilizlerin mill havayolu British Airways, yaklaşık 6 ay gecikme ile ilk Boeing 787-10’u filosuna katmayı başardı. Bu gelişme, British Airways’i Dreamliner’in her üç modelini de filosunda bulunduran dünyadaki üçüncü Avrupa’daki ilk havayolu yaptı. Havayolunun filosunda 12 adet 787-8 ve 18 adet 787-9 bulunuyor. İlk teslim alınan uçak dışında havayolunun 12 adet daha 787-10 siparişi var.
Dreamliner Ailesi uçakları, havayolunun Haziran 2013’te ilk 787-8’nin filoya katılmasından bu yana uzun mesafeli uçuş operasyonlarının önemli bir parçası oldu. Rolls Royce Trent 1000 motorlarıyla ilgili sorunların ardından, 787’lerin küresel olarak birkaç ay boyunca yere indirildiği dönemde geçici bir alternatif olarak Qatar Airways’den Airbus A330 uçakları kısmını kiralamak zorunda kalan British Airways, ilk Boeing 787-10’u Ocak ayında teslim almayı ve Londra-Atlanta rotasında uçurmayı planlıyordu.
Boeing, koronavirüs nedeniyle Güney Carolina’daki 787 üretim hattında operasyonları geçici olarak askıya aldığı için uçağın teslimatı gecikmiş oldu.
AEROMEXICO İFLAS KORUMA BAŞVURUSU YAPTI!
Koronavirüs, Latin Amerikalı havayollarını sarsmaya devam ediyor. Seyahat yasakları ve kısıtlamalar ile yolcu sayısı yüzde 90’dan daha fazla azalan Aeromexico, yaşadığı finansal kriz nedeniyle, Türkiye’deki konkordato uygulamasına benzer bir uygulama olan Chapter 11 iflas koruma başvurusunda bulundu.
Chapter 11 başvurusu ile havayolu, geleceği güvence altına almak ve daha güçlü bir aktör olarak yeniden sahneye çıkmak için, mahkeme gözetiminde finansal ve operasyonel olarak yeniden yapılandırılmaua çalışacak. Bu süreçte de operasyonların etkilemeyeceğini garanti ediyor.
Manhattan’daki federal mahkemeye sunulan dilekçede şirketin 1 milyar Dolar varlığı, 10 milyar dolar borcu 100.000’den fazla alacaklısı olduğu yer aldı.
Pandemi ile birlikte dünya genelinde ülkeler havayolu şirketlerinin ayakta kalması için destek paketleri açıklarken Latin Amerika ülkelerinde durum biraz farklı ilerledi ve hükümetler havayolu şirketlerine destek vermeme kararı aldı. Bu yüzden Aeromexico, pandemi ile Latin Amerika’da Chapter 11 başvurusu yapan üçüncü havayolu oldu. Geçtiğimiz ay içinde Şilili LATAM ve Kolombiyalı Avianca’da iflas koruma başvurusunda bulunmuştu.
RYANAIR GÖKYÜZÜNE HIZLI DÖNÜYOR!
Temmuz, birçok ülke ve havayolu için uçuşlarda hareketliliğin başladığı bir ay olarak kayıtlara geçti. Haziran’ın son 10 günü; günlük ortalama 250 sefer yapan İrlanda merkezli Ryanair, Temmuz’da tüm Avrupa genelinde günlük 1.000’den fazla uçuşla gökyüzüne geri döndü.
200 havalimanına operasyona başlayarak, Covid-19 öncesi uçuş ağının neredeyse% 90’ı ile tekrar yoluna devam eden havayolu, bu rotalarda uçuş sıklığını azalttı. Temmuz ayında Ryanair’in, özellikle Akdeniz destinasyonlarına 4,5 milyondan fazla yolcu taşıması bekliyor. Bu yolcu sayısı bile havayolunun normal dönemdeki temmuz kapasitesinin yüzde 40’ı anlamına geliyor.
EN BÜYÜK 3 ÇİNLİ HAVAYOLU ARJ21 TESLİM ALDI!
Devlete ait en büyük üç Çinli havayolu Air China, China Eastern ve China Southern, devlet tarafından işletilen uçak üreticisi COMAC tarafından imal edilen 90 kişilik bölgesel jet ARJ21 uçaklarının ilkini Şanghay’da teslim alarak filolarına kattı.
Böylece Çin imalatı uluslararası havayollarının filolarına girme başarısı göstermiş oldu. Üç havayolu da yıl sonuna kadar filosuna 3’er adet ARJ21 katmış olacak.
COMAC tarafından 2002 yılında başlatılan ARJ21 bölgesel uçak projesi, 78-90 koltuklu uçakları ifade ediyor. Üç Çinli havayolunun teslim aldığı ilk uçaklar, tamamı ekonomi koltuklarla donatılmış olan 90 yolcu kapasiteli versiyon.
ARJ21 uçaklarının, Çin’de yeni bölgesel güzergahların oluşturulmasına katkı sağlayacağı düşünülüyor. ARJ21 dört yıl önce ticari operasyonlara başladı ve Çin’in yurt içinde üretilen ilk uçağı olma özelliği taşıyor.
COMAC’ın geliştirilme aşamasında olan iki yolcu uçağı programı daha var. Şu an uçuş testleri devam eden dar gövdeli C919 ve Rusya ile işbirliği içinde devam eden geniş gövde CR929 programı.
EMIRATES’TEN KARGO HAMLESİ!
Dubai merkezli Emirates, daha fazla kargo taşıyabilmek için 10 adet Boeing 777-300ER uçağında ekonomi koltuklarını kaldırdığı büyük bir modifikasyon yapıyor. Bu hamle, hava kargo pazarında, Kişisel Koruyucu Ekipman, ilaç, tıbbi malzeme, gıda, makine gibi ürünlerin hızlı, güvenilir ve verimli şekilde taşınmasına yönelik oluşan talebe yanıt olarak hayata geçirildi.
Yolcu uçağının kargo kompartmanında 40-50 tonluk kargo kapasitesinin üzerine uçuş başına 17 ton veya 132 metreküp ek kargo kapasitesi oluşturan bu modifikasyon için 640 adam-saat çalışma sonunda uçaktaki 305 Ekonomi Koltuğu çıkarılıp, güvenlik ekipmanları sabitleniyor ve işlem sırasında düzenli yük taşıma testleri uygulanıyor. Yedi uçakta modifikasyon işlemi tamamlanırken; kalan üç uçağın da Temmuz 2020’nin ortalarına kadar hazır olması planlanıyor.
Projenin sonunda, uçakların yolcu hizmetleri için gerekli olacağı zamana kadar uçaklardan çıkarılan 3050 koltuk, güvenli ve hijyenik bir şekilde saklanacak; yolcu güvenliği ve konforu test edildikten sonra uçaklara geri takılacak.
EASYJET ÜSLERİNİ KAPATIYOR!
İngiltere’de 11 üssü bulunan ve 163 uçağıyla 546 rotada uçan düşük maliyetli havayolu EasyJet, Londra Stansted, Southend ve Newcastle’daki üsleri kapatmayı planlıyor. Üslerin kapatılması bu noktalara uçuşların devam etmeyeceği anlamına değil bu noktalarda kalıcı uçak ve mürettebat bulunmayacağı anlamına geliyor. Bu planlama doğrultusunda bir kısım personelin de işine son verilmesi gerekiyor.
Pandemi nedeniyle personel sayısının üçte bir oranında azaltması gerekebileceği düşünülürken yaklaşık 1.300 mürettebatın işini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu konuşuluyor. Pilotlar birliği Balpa, EasyJet’in İngiltere merkezli pilotlarının 727’sinin de şirket içinde fazlalık riski altında olduğunu bunun da her üç pilottan birine karşılık geldiğini duyurdu. 1.290 kabin memurunun da işine son verilmesine kesin gözüyle bakılıyor.
İRAN DÜŞÜRDÜĞÜ UÇAK İÇİN TAZMİNAT ÖDEYECEK!
8 Ocak’ta Tahran-Kiev seferini yapmak üzere havalandıktan kısa süre sonra düşürülen Ukrayna Havayolları’na ait Boeing 737’nin İran yönetimi tarafından yanlışlıkla bir füzeyle vurulduğu açıklanmıştı. Çoğunluğunu İran asıllı Kanadalıların oluşturduğu 176 kişinin yaşamını yitirdiği kaza ile ilgili olarak, Tahran yönetimi, uçaktaki yabancı yolcular için tazminat ödemeyi kabul etti. Dışişleri Bakanlığı’nın yaptığı açıklamada, İran ve diğer ülkelerle bir prensip anlaşması imzalandığı kaydedilirken miktarın ne kadar olacağı henüz belli olmasa da Tahran tarafından ödeme yapılacağı ifade edildi.
1600’ÜNCÜ EMBRAER E-JET TESLİM EDİLDİ!
Brezilyalı imalatçı Embraer, E-Jet ailesinin 1600’üncü uçağını İsviçreli bölgesel havayolu Helvetic Airways’e teslim etti. Üretilen 1600’üncü uçak E190-E2 modeli oldu. 2004’te piyasaya sürülen E-Jet ailesi uçaklarının, 2018’de ikinci nesli olan E2 tipi uçaklar havayollarının filosunda hizmete başladı.
16 yıllık süreçte yaklaşık 50 ülkeden 80 havayolu ve 20 leasing şirketi, E Jet ailesi uçaklarını filosuna kattı. Bugüne kadar 1.900 sipariş alan E-Jet ailesi uçakları, 30 milyondan fazla uçuş saati biriktirdi. Çok yönlü uçaklar, düşük maliyetli, bölgesel ve ana havayollarında da uçuyor. E190-E2, ikinci nesil E-Jet ailesinin üç üyesinden biri. Birinci nesil E190 ile karşılaştırıldığında E190-E2, yüzde 17,3 daha az yakıt tüketiyor. Bu da onu piyasadaki en verimli tek koridorlu uçak yapıyor.
PIA’NIN AVRUPA HAVA SAHASINA GİRİŞİ YASAKLANDI!
22 Mayıs’ta Pakistan Havayolları’na ait Airbus A320, Karaçi havaalanına inişi sırasında evlerin üzerine düşmüş ve 98 kişi hayatını kaybetmişti.
Kara kutu çözümlemelerinin ardından Kaza Ön Raporu yayınlanmış ve ülkedeki pilotların üçte birinden fazlasının sahte lisansa sahip olduğunu da ortaya çıkaran geniş kapsamlı bir soruşturma başlatılmıştı. Gelişmeleri yakından takip eden EASA, kazanın oluşu hakkında elde ettiği bilgiler sonrasında, Pakistan Hava Yolları’nın Avrupa Birliği ülkelerine tarifeli ya da tarifesiz sefer yapmasını 1 Temmuz’dan itibaren 6 ay süre ile yasakladı.Yasak süresinin bitimi sonrasında üç ay daha uzatılması ihtimali de açık bırakıldı.
NOKSCOOT HAVAYOLLARI KAPANIYOR!
Singapur Havayolları, 2014 yılında kurulan ve hiç kar edemeyen Tayland merkezli orta-uzun mesafeli uçuşlar yapan düşük maliyetli havayolu NokScoot’taki %49 hissesini devredeceğini açıkladı. Hissedarlar ile yapılan NokScoot genel kurul toplantısından havayolu için tasfiye kararı çıktı. Tayland Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören havayolu, Tayland’ın başkenti Bangkok’tan Singapur’a, Taipei’ye ve Çin ile Japonya’daki destinasyonlara seferler düzenleyen havayolu, Singapur Hava Yolları’ndan kiralanan “Boeing 777-200” tipi uçaklardan oluşan filosuyla hizmet veriyordu.
TUSAŞ EN İYİ SAVUNMA SANAYİ ŞİRKETİ!
2008’den bu yana gerçekleştirilen ve Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin listelendiği “Fortune 500 Türkiye Araştırması”nın 2019 sonuçları açıklandı. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii, savunma sanayii şirketleri arasında en büyük yükselişi göstererek, 11 basamak yükseldi. 26’ıncı sıraya yerleşti. 2019’u 2,2 Milyar Dolar ciro ile kapatan TUSAŞ’ın yükselişinde cironun payının yanı sıra ARGE Projeleri’nin de katkı sağladığı açıklandı.
TUI UÇAĞI KÖRÜĞE ÇARPTI!
Amsterdam Schiphol Havalimanı’ndan, Curacao seferini yapmaya hazırlanan TUI Havayolları’na ait Boeing 787 Dreamliner, körüğe yaklaştırılırken motorunu çarptı ve hasar gördü. Başka bir uçağın sefere tayin edilmesi ile yolcular 1 saatlik gecikmenin ardından yola çıktı. Olayla ilgili idari işlem başlatıldı.
