2025’İN EN EMNİYETLİ HAVAYOLLARI AÇIKLANDI!
Havayolları üzerine küresel araştırmalar yapan AirlineRatings, her yıl olduğu gibi 2025 yılı için de dünyanın en emniyetli havayollarını açıkladı.
AirlineRatings bu sıralamaları yaparken, havayollarının filosundaki uçakların sayısı, ortalama yaşı, verilen pilot eğitimleri ve rapor edilen olayların sayısı gibi kriterlere bakıyor. İlginç bir şekilde, havayollarının kârlılığı da dikkate alınıyor. Mali açıdan iyi durumda olmayan havayollarının, eğitim, bakım ve iyileştirmelere daha az yatırım yapma eğiliminde olması ve bunun da teorik olarak emniyet seviyesini düşürme ihtimali nedeniyle şirketlerin finansal yapısı da gözetiliyor.
Sıralama için ayrıca havayolunun Evrensel Emniyet Gözetim Denetim Programı (USOAP) olarak bilinen ICAO denetiminden geçmiş bir ülkeden olup olmadığı da dikkate alınıyor. Havayollarının operasyonel emniyet denetimi için küresel bir endüstri standardı olan IATA Operasyonel Emniyet Denetimi’ni (IOSA) geçip geçmediği de değerlendirme kapsamında yer alıyor.
Rapora göre dünyanın en emniyetli havayolu üst üste ikinci kez Air New Zealand oldu. Bu listenin zirvesinde yer almak için son yıllarda Avustralyalı Qantas ile Air New Zealand arasında kıyasıya bir rekabet yaşanıyor.
2025 yılı için en emniyetli havayolları sıralamasında ilk 11 sırada, Asya-Pasifik ve Orta Doğulu havayolları yer aldı. Listenin ilk 25 sırasında, yalnızca 7 Avrupalı havayolu olması dikkat çekti.
Listenin 3’üncü sırasını Hong Kong merkezli Cathay Pacific; Qatar Airways ve Emirates paylaşırken, listenin ilk 10 sırasında, Virgin Australia, Etihad, ANA, EVA Air, Korean Air ve Alaska Airlines yer aldı.
Türk Hava Yolları Avrupa’nın En Emniyetli Havayolu
AirlineRatings’in en emniyetli havayolları listesinde, Avrupalı havayolları arasında zirvede Türk Hava Yolları yer aldı. Küresel sıralamada 10. sırada yer alan THY, en emniyetli havayolları listesinde tüm Avrupalı rakiplerini geride bırakmayı başardı.
Dünyanın en fazla ülkesine uçan havayolu olduğunu geçtiğimiz haftalarda Guiness Rekorlar Kitabı’na girerek tescilleyen THY’nin, 2009’da Amsterdam Schiphol Havalimanı’na yaklaşma sırasında düşen, 9 kişinin yaşamını yitirdiği ve 126 kişinin yaralandığı Boeing 737 kazasından sonra ölümlü bir kazası bulunmuyor.
Portekiz’in ulusal havayolu TAP Portugal, küresel sıralamada 11. sırada yer alırken, Avrupa’nın en emniyetli ikinci havayolu şirketi oldu. TAP Portugal da 1977’den bu yana ölümlü kaza yaşamıyor.
Listenin devamında yer alan diğer Avrupalı havayolu şirketleri ise sırasıyla SAS (16) British Airways (17) Iberia (18) Finnair (19) ve Lufthansa Grubu (20) oldu.
Dünyanın En Güvenli Low Lost Havayolları
AirlineRatings, düşük maliyetli havayolu şirketlerini ayrı bir kategoride değerlendiriyor. Bu listenin zirvesinde Hong Kong Express yer alırken; onu JetStar Grubu izledi. Listenin üçüncü sırasında ise 40 yıllık tarihinde hiç ölümlü kazası bulunmayan Ryanair yer aldı. Ryanair böylece Avrupa’nın en emniyetli low cost havayolu oldu.
Listenin dördüncü sırasında yer alan İngiltere merkezli easyJet de 30 yıllık tarihinde hiç ölümlü kazaya karışmadı.
Küresel listede 7. sırada yer alan Wizz Air ise Avrupa’nın en emniyetli üçüncü low cost havayolu oldu. Diğer iki rakibine göre çok daha genç bir havayolu olan Wizz Air de bugüne kadar hiç ölümlü kaza yaşamadı.
Dünyanın en güvenli 25 low cost havayolu arasında yer almayı başaran diğer Avrupalı şirketler ise Norwegian (12) Vueling (13) Jet2 (14) Eurowings (20) ve 25. sırada yer alan airBaltic oldu. Jet2 ve airBaltic önceki yıllarda ilk 25’te kendine yer bulamamıştı.
JEJU AIR MOTORLARINDA KUŞ TÜYÜ DETAYI!
29 Aralık 2024’te Bangkok’tan kalkış yapan Jeju Air Havayolları’na ait Boeing 737-800, iniş takımları kapalı şekilde Güney Kore’nin Muan Havalimanı’na (MWX) acil iniş yaptı. Pist sonunda bulunan, aletli iniş sistemine ait lokalizer antenlerini taşıyan beton bloklara çarpan uçak infilak etti. Uçaktaki 181 kişiden 179’u hayatını kaybetti.
Uzmanlar, uçağın kara kutusunun, kazadan önceki son 4 dakikada kayıt yapmayı kestiğini tespit etti ve kara kutular kapsamlı şekilde incelenmek üzere ABD’ye gönderildi. ABD’deki Ulusal Ulaştırma Emniyeti Kurulu’nun (NTSB) da kazadan önceki dört dakikaya ait kara kutu verilerini kurtaramadığı açıklandı. Ancak uçağın enkazı üzerinde yapılan incelemelerde, her iki motorda da kuş tüyü ve kan izleri tespit edildi. Bu gelişmenin, 737’nin, pist sonundaki beton bloklara çarpmadan dört dakika önce, kara kutuların neden kayıt yapmayı durdurduğunu açıklayabileceği düşünülüyor.
Güney Kore Havalimanlarında Kapsamlı İnceleme
Öte yandan, korkunç kazanın ardından, Güney Kore Ulaştırma Bakanlığı tarafından denetlenen 14 havalimanının yedisinde, Muan Havalimanı’ndakine benzer şekilde, pist sonunda beton yapılar tespit edildi.
Gwangju Havalimanı (KWJ), Yeosu Havalimanı (RSU) ve Pohang Gyeongju Havalimanı’nda (KPO) lokalizer antenlerini taşıyan beton bloklar bulundu. Busan Gimhae Havalimanı (PUS) ve Sacheon Havalimanı’nda (HIN) ise zemin seviyesinden çıkıntı yapan beton temeller tespit edildi. Jeju Havalimanı’nda (CJU) sağlam H profilli çelik yapı kullanıldığı görüldü. Bu yapılar için acil iyileştirme yapılma kararı alındı.
Ülke genelindeki diğer yedi havaalanında, antenlerin yere gömüldüğü ve bunun çarpışma riskini önemli ölçüde azalttığı belirlendi. Yangyang Havalimanı (YNY) zemininde ise çöküntü tespit edildi. Bakanlık, bu durumun da derhal düzeltmesi talimatı verdi. Elde edilen bulgulara dayanarak, tüm havalimanlarındaki iyileştirme faaliyetlerinin yıl sonuna kadar tamamlanacağı açıkladı.
Güney Koreli Havayolları da Didik Didik Ediliyor!
Bakanlık, ayrıca Güney Koreli havayollarının filosundaki tüm Boeing 737-800’lerin bakım kayıtlarını da inceledi. Jeju Air, T’way Air, Jin Air, Eastar Jet, Air Incheon ve Korean Air dahil olmak üzere, çoğu büyük taşıyıcının, iniş takımı ve motorlar da dahil, uçakların bakım protokollerine uyduğu görülürken, bazı yönetmelik ihlalleri tespit edildi.
İhlaller arasında, uçakların bakım aralıklarının aşılması, uçaktaki arızaların onarımlarının ihmal edilmesi ve uygunsuz boarding prosedürlerinin yer aldığı bildirildi. Bakanlık, kuralları ihlal eden havayollarının isimlerini açıklamadı ancak kendilerine caydırıcı cezalar verileceğini duyurdu.
Soruşturmanın, Güney Kore havayolu pazarında faaliyet gösteren 11 yerel taşıyıcının filosundaki tüm uçak modellerini kapsayacak şekilde genişletilmesine de karar verildi. Güney Kore Ulaştırma Bakanı Park Sang-woo da Jeju Air kazası ile ilgili soruşturmanın tamamlanmasının ardından istifa edeceğini açıkladı.
BOEING’İN 2024 YILI KARNESİ!
5 Ocak’ta Alaska Havayolları’na ait 737 MAX-9 uçağının seyir esnasında acil çıkış kapısının patlamasıyla, 2024 yılına korkunç bir başlangıç yapan Boeing için, yılın geri kalan kısmı da pek olumlu gelişmelere sahne olmadı.
Geçtiğimiz hafta, Boeing’in 2024 yılına ait verileri açıklandı. ABD’li imalatçının 2024 yılında teslim ettiği ticari uçak sayısı, bir önceki yıla göre 180 adet azaldı.
2024 yılı boyunca, müşterilere 348 adet yolcu uçağı teslim edebilen Boeing, bu teslimatların sadece 57’sini son çeyrekte yapabildi. Boeing, 2023 yılında toplam 528 uçağı sahiplerine teslim ederken, bu teslimatların 157’sini son çeyrekte yapmıştı.
2024 yılında teslim edilen 348 uçağın 265’i 737 MAX ailesi uçakları olurken; 18 adet 767 kargo, 14 adet 777 kargo, 51 adet de 787 Dreamliner teslim edildi.
Boeing’in Avrupalı rakibi Airbus ise 2024 yılında, 86 müşterisine 766 uçak teslim ederek, Boeing’e çok büyük bir fark attı.
Boeing’in 2024 yılında aldığı sipariş sayısında da düşüş yaşandı. 2023’te 1.456 sipariş alan şirket, 2024’te ise sadece 569 brüt sipariş alabildi. İptal ve dönüşümler sonrası net sipariş sayısı 317 olarak gerçekleşti. Airbus ise yılı 878 brüt ve 826 net siparişle kapattı.
2024’ün Tek İyi Yanı Pegasus Oldu
Boeing’in yıl sonuna doğru yüzünü güldüren şirket ise Pegasus Havayolları oldu. 19 Aralık’ta 100’ü kesin 100’ü opsiyonlu olmak üzere 200 adet 737 MAX siparişi veren Pegasus, Boeing’in yılı çok daha düşük bir sipariş sayısı ile kapatmasını engelledi.
Tarihinin en zor yıllarından birini geçiren Boeing’in, teslimat sayılarında önemli bir düşüş yaşaması bekleniyordu. Alaska olayından sonra, kapakları gövdeye tutturan cıvataların uçağa takılmasının unutulduğu olduğu ortaya çıkınca, Boeing’in tüm üretim yapısı ve kalite kontrol süreçleri sorgulanmaya başlandı.
Şirketin eski çalışanları, üretim esnasında endişe verici uygulamalar yapıldığını ifşa etti. Mahkemeye ifade vermeden bir gün önce, eski bir Boeing çalışanı aracında ölü bulundu. Federal Havacılık İdaresi (FAA) şirket hakkında kapsamlı bir soruşturma başlattı ve Boeing’in uçak üretim sayılarını sınırladı. Boeing’te CEO koltuğunda oturan Dave Calhoun’un yerine Kelly Ortberg getirildi.
33 bin Boeing çalışanı Eylül 2024’te maaş ve istihdam koşulları nedeniyle yedi hafta boyunca iş bıraktı. Çalışanlar işe dönüş kararı verdikten tam 1 ay sonra Boeing, üretimi yeniden tam anlamıyla başlatabildi.
Öte yandan FAA Başkanı Mike Whitaker, Boeing için uygulanan kapsamlı denetimlerin “kalıcı” olacağını duyurdu.
HAVALİMANLARINDA YOLCUYA İÇKİ SATIŞI KISITLANMALI!
Dublin’den İspanya’nın Lanzarote şehrine gitmek üzere havalanan İrlanda merkezli düşük maliyetli havayolu Ryanair’uçağında, kural tanımaz bir yolcunun tavırları, kokpit ekibini Porto Havalimanı’na acil iniş yapmaya zorladı. Bu karar, ekstra yakıt, 160 yolcu ve 6 mürettebatın gece konaklaması, yasal ödemeler, ertesi gün yeni bir uçuş planlaması ve diğer maliyetler hesaba katıldığında, havayolunun kasasından ekstradan 18.686 Dolar çıkmasına neden oldu. Havayolu, masrafları tahsil etmek için İrlanda mahkemelerinde, kural tanımaz yolcuya karşı hukuki işlem başlattı.
Ryanair, kural tanımaz yolcuların, uçuş emniyetini tehdit etmesi ve uçakların farklı meydanlara yönlendirilmek zorunda kaldındığı olaylarla ilgili aksiyon almadığı için Avrupa hükümetlerini de eleştiriyor.
Ryanair yönetimi, AB yetkililerinden, havaalanlarında yolculara alkollü içecek satışının sınırlanması yönünde bir kural çıkarılmasını talep ediyor. Yolcuların havalimanlarındaki gümrüksüz satış mağazalarında sadece iki alkollü içecek alabilmesi kuralı da bu talebe örnek olarak gösteriliyor.
Daha emniyetli bir uçuş ve daha güvenli bir seyahat deneyimi için, havalimanında alkol satışının sınırlanmasını uzun zamandır isteyen havayolunun CEO’su Michael O’Leary, Ağustos 2024’te, BBC’ye verdiği bir demeçte, alkolün özellikle diğer maddelerle karıştırıldığında, istenmeyen sonuçlarla karşılaşılmasına neden olduğunu söyledi. Mürettebat üyelerinin ve diğer yolcuların hedef haline geldiğini, havayollarının özellikle uçağa biniş sırasında, kapıda sarhoş yolcuları tespit etmekte zorlandığını anlattı.
Uçuşlarda kural tanımaz yolcu vakaları son birkaç yılda büyük artış gösterdi. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), dünya çapında 50’den fazla operatörden gelen 24.500 olay raporuna dayanarak, 2022’de her 568 uçuşta bir olay, 2023’te her 480 uçuşta bir olay yaşandığını açıkladı.
IATA’ya göre bu sorunun ele alınması için iki temel strateji gerekiyor: uluslararası yasal caydırıcılığın artırılması ile olayları önleme ve yönetim biçiminin geliştirilmesi. FAA de Ağustos 2024’te, asi yolcuların gerektiğinde cezai kovuşturmayla karşı karşıya kalmasını sağlamak için iş birlikçi bir çabanın parçası olarak, 300’ün üzerinde vakayı, FBI’ya yönlendirdiğini raporladı.
BREZİLYALI AZUL VE GOL BİRLEŞİYOR!
Brezilyalı havayolu şirketi Azul Linhas Aéreas Brasileiras (Azul) ile Abra Group’a ait Gol Linhas Aéreas Inteligentes SA (GOL) Havayollarnın birleşmesi için ilk imzalar atıldı.
Eğer birleşme gerçekleşirse, kurulacak ortaklık, yolcu sayısı bakımından ülkenin lideri konumundaki LATAM Brezilya’yı geride bırakarak, ülkenin en büyük havayolu grubu haline gelecek.
İki taraf arasında imzalanan ve bağlayıcı özelliği bulunmayan anlaşma, birleşme sürecinin başlangıcını işaret ediyor. Her iki havayolunun da kendi uçuş işletme ruhsatı (AOC) ile uçmaya devam etmesi, kendi markalarını ve operasyonlarını ayrı varlıklar altında tutması bekleniyor. Şu anda, iki havayolunun uçuş ağları arasında minimum %90 oranında bir tamamlayıcılık oluşacağı öngörülüyor.
Birleşme gerçekleşirse, Brezilya ticari havayolu pazarında yeni bir baskın güç ortaya çıkacak. 2024 yılında Azul ve GOL havayolları toplamda 57,4 milyon yolcu taşıdı. Bu sayı, Brezilya iç hat pazar payının %61,4’ünü temsil ediyor. 2024’te Azul 290.100 uçuş gerçekleştirirken, GOL 204.300 sefer yaptı. Daha yüksek frekanslı, kısa mesafeli uçuşlarında daha küçük bölgesel uçaklar ile operasyon yapma eğiliminde olması nedeniyle GOL’un uçuş sayısı AZUL’a göre daha yüksek görünüyor.
Azul ve GOL birleşmesi durumunda, 138’i GOL’den ve 189’u Azul’dan olmak üzere toplam 327 uçaktan oluşan büyük bir filo yapısına kavuşulacak. Şu an ülkenin lideri konumundaki LATAM Brasil filosunda 163 uçak bulunuyor. Bu üç havayolu birlikte Brezilya’daki iç hat yolcu taşımacılığının %98,9’unu gerçekleştiriyor.
Bu güç birleşiminin, sektörü güçlendirme, sunulan uçuş sayısını ve destinasyonları artırma, sektörde rekabeti geliştirme gibi avantajları getirmesi bekleniyor.
Sürecin tamamlanması, finansal koşullarda anlaşmaya varılması, Brezilya antitröst otoritelerinin izin vermesi, kurumsal ve düzenleyici onayların alınması gibi birkaç katı koşula bağlı.
Analistlere göre, olası birleşme, 2024’ün başından beri zarar eden ve kiralık uçak faturalarının kabarması nedeniyle iflas koruma süreci çıkmaza giren Brezilya’nın en büyük düşük maliyetli havayolu GOL için finansal bir can simidi niteliğinde. ABD iflas mahkemesi, havayoluna, mali durumunu yeniden yapılandırması için zaman verdi.
Birleşme hamlesi, 220 milyonluk nüfusa sahip Brezilya’nın havayolu pazarını yeniden şekillendirme potansiyeline sahip. Her yıl yaklaşık 110 milyon kişinin hava yoluyla seyahat ettiği Brezilya iç hat pazarının, çok büyük bir büyüme potansiyeline sahip olduğu düşünülüyor.
