UÇAK İNİNCE AYAKLANAN YOLCULARA CEZA DÖNEMİ!
Türk Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan UOD – 2025/01 No.lu Yolcu Anonsları Genelgesi, 02.05.2025 tarihinde onaylanarak yürürlüğe girdi. Uçak içi anonslarını, SHGM’nin yeni politikalarını yansıtacak şekilde güncelleyeceğini duyuran ilk şirket Türk Hava Yolları oldu.
THY Yönetimi, uçuş emniyetini artırmak amacıyla, uçak içinde yeni bir uygulamanın başladığını, kabin ekiplerine gönderdiği bilgilendirme duyurusu ile tebliğ etti. Yeni düzenlemelere göre, inişten sonra, uçak tamamen durmadan ayağa kalkan, baş üstü dolaplarını açan ya da anonslara rağmen yerinden kalkmakta ısrar eden yolcular, “Kural Dışı Hareket Eden Yolcu” statüsünde değerlendirilecek. Bu yolculara, yürürlükteki yasal düzenlemeler uyarınca, idari para cezası uygulanabilecek. Düzenlemeler ayrıca, iniş sonrası, koltuklarında oturan yolcuların, öndeki tüm yolcular uçağı terk edip, çıkış sırası kendilerine gelene kadar ayağa kalkmamalarını da gerektiriyor.
Yeni düzenlemeyle birlikte, kabin ekiplerinin sorumluluğu da artırıldı. İniş sonrası yapılan “veda anonsunun” hemen ardından, yolculara kemer ikaz ışığı sönmeden kalkmamaları gerektiğine dair özel bir uyarı anonsu yapılması da artık zorunlu.
Yeni kuralların uygulanmaya başlamasıyla uçak içinde nasıl bir atmosfer oluşacağı büyük bir merak konusu. Alınan kararların, boarding ve de-boarding süreçlerini nasıl etkileyeceği de merak ediliyor.
THY’NİN MİDYAT ŞANSSIZLIĞI!
Öte yandan geçtiğimiz hafta İstanbul’dan kalkış yapan Türk Hava Yolları’na ait, TC-LSL tescilli, beş yaşındaki Airbus A321neo, Prag Vaclav Havel Havalimanı’nın 12 numaralı pistine inişte kuyruk vurdu. Pas geçme kararı alan pilotlar uçağı 4.000 feet’e tırmandırdı ve yaklaşık 15 dakika sonra aynı piste, sorunsuz bir iniş yaptı. Uçağın, İstanbul’a gerçekleştireceği dönüş uçuşu iptal edildi. Uçak kontrol edilmek üzere hangara çekildi.
Uçağın neden kuyruk vurduğu bilinmiyor. METAR raporlarına göre, olay anında rüzgar sakindi ve olumsuz hava koşulları gözlenmiyordu.
Türk Hava Yolları’nın Prag’ta kuyruk vuran A321neo uçağının ismi Midyat’tı. 2019 yılında, Midyat ismini taşıyan Boeing 737-800 tipi uçak da Ukrayna’nın Odessa şehrine, ilk iniş denemesinde pas geçmiş, ikinci denemede ise uçağın burun iniş takımı kırılmıştı. Yapılan kontrollerin ardından, uçağın aldığı hasar nedeniyle, filodan çıkarılarak hurdaya ayrılmasına karar verilmişti. Yaşanan olay THY’nin Midyat ismini verdiği uçakların şanssız olduğu yorumlarının yapılmasına neden oldu.
QATAR AIRWAYS’TEN BOEING’E TARİHİ SİPARİŞ!
ABD Başkanı Donald Trump’ın 14 Mayıs’ta Orta Doğu turunun bir parçası olarak Katar’a yaptığı ziyaret sırasında, ülkenin ulusal havayolu Qatar Airways ile ABD’li imalatçı Boeing arasında, rekor bir uçak satış anlaşması imzalandı.
Donald Trump ve Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al-Thani’nin huzurunda Doha’da imzalanan sipariş paketinde yer alan 160’ı kesin, 50’si opsiyonlu olmak üzere toplam 210 uçağın liste fiyatının 200 milyar Dolar’ın üzerinde olduğu iddia ediliyor. Katar Havayolları CEO’su Badr Muhammed Al-Meer ile Boeing CEO’su Kelly Ortberg’in imza attıkları bu anlaşma, Boeing tarihindeki tek seferde alınan en büyük geniş gövdeli uçak siparişi ve en büyük 787 Dreamliner siparişi olarak kayıtlara geçti. Qatar Airways’in de tarihinde verdiği en büyük uçak siparişi oldu.
Sipariş paketinin içinde 130 adet 787 Dreamliner ve 30 adet 777-9 uçağı yer alırken; her iki uçağın karışımından oluşan 50 adet opsiyonlu sipariş de bulunuyor. Ayrıca, motor üreticisi GE Aerospace’ye de 400’den fazla GE9X ve GEnx motor siparişi verildi. Bu da GE’nin tarihindeki en büyük geniş gövdeli uçak motoru siparişi oldu.
Halihazırda 777 ve 787 yolcu uçakları ile 777 Kargo uçakları dahil olmak üzere 150’den fazla Boeing uçağını filosunda bulunduran Qatar Airways, verdiği yeni siparişle birlikte Orta Doğu’nun en büyük Dreamliner operatörü olacak. Havayolunun şu an filosundaki toplam uçak sayısı 220. Havayolunun geçmişte siparişini verip, teslim almayı beklediği uçak sayısı ise 163.
Qatar Airways’in dar gövdeli filosu şu anda 28 adet Airbus A320 uçağından oluşuyor. Bu uçaklar önümüzdeki dönemde A321neo ve 737 MAX 10 uçaklarıyla değiştirilecek. Şu an filoda bulunan 58 adet Airbus A350 ailesi uçağı, önümüzdeki yıllarda havayolunun en favori uçaklarından biri olmaya devam edecek.
Halihazırda 51 adet Boeing 787 ile operasyon yapan havayolunun; Dreamliner filosundaki uçakların ortalama yaşı 10 civarında. Filodaki 64 adet Boeing 777 ise orta vadede emekliye ayrılacak ve 777X dahil olmak üzere daha yeni nesil geniş gövdeli uçaklarla değiştirilecek.
Qatar Airways’in filosunda ayrıca sekiz adet Airbus A380 bulunuyor. Pandemi sürecinde emekliye ayrılması plananan A380’ler, A350’nin boya sorunları ve 777X sertifikasyonunda yaşanan gecikmeler nedeniyle uçuşlara geri döndürüldü.
DONALD TRUMP KATAR EMİRİ’NİN HEDİYESİ 747’Yİ TESLİM ALDI!
Öte yandan Katar ziyareti sırasında, ABD Başkanı Trump, Katar kraliyet ailesinden hediye olarak VIP Boeing 747-8’i teslim aldı. Trump’a hediye edilen bu uçak, ABD başkanlarının kullandığı iki adet Air Force One uçağının yenilenmesi için Boeing’e sipariş edilen 747-8 uçaklarının bir türlü teslim edilememesi nedeniyle, geçici bir çözüm olarak kullanılacak.
Katar’dan hediye edilen 747-8 hamlesi, Trump’ın Boeing’e yeni Air Force One uçakları ile ilgili yaşanan gecikmeler ve artan maliyetler nedeniyle duyduğu hayal kırıklığını defalarca dile getirmesinin ardından geldi.
Nisan 2012’de Katar emirinin kullanımı için A7-HJA tesciliyle teslim edilen uçak, daha sonra, eski Katar Başbakanı Hamad bin Jassim bin Jaber Al Thani’nin isminin baş harflerine ithafen A7-HBJ tescilini aldı. Haziran 2023’te, P4-HBJ tesciline geçen uçağın mülkiyeti Aruba merkezli Global Jet Isle of Man şirketine geçti.
Uçağın resmi olarak ABD Savunma Bakanlığı’na devredilmesi durumunda tescilinin ne olacağı şimdilik belirsiz. Mevcut Air Force One uçaklarının kuyruk numaraları 28000 ve 29000. Katar’dan gelen uçağın, geleneksel tescil formatını takip etmesi beklenmiyor. Kuyruk tescili ne olursa olsun, VIP uçağın ABD’ye ücretsiz transferi, tüm zamanların en pahalı diplomatik hediyelerinden biri olarak kayıtlara geçecek. Uçak, en geç 1 Ocak 2029’da Trump Başkanlık Kütüphanesi Vakfı’na devredilecek. Bu transferle ilgili masraflar ABD Hava Kuvvetleri tarafından karşılanacak. Hukukçular bu şartlarda uçağın alınmasının yasal olduğu ve rüşvet olarak kabul edilemeyeceği görüşünde birleşiyor.
747’nin kabin içi tasarımı Cabinet Alberto Pinto şirketi tarafından gerçekleştirildi. Geçmişte birçok özel jet iç mekanı tamamlayan şirket için bu 747-8 şimdiye kadar üzerinde çalıştığı en büyük ve en iddialı proje olarak biliniyor. İç tasarımının tamamlanması dört yıl süren 747, ‘uçan köşk’ olarak tanımlanıyor.
Süper yatların ve lüks dairelerin kabinlerinden ilham alınarak tasarlanan iç mekanda, mobilyaların yüzüyormuş gibi görünmesini sağlamak için akıllı arka aydınlatmaları ile buna uygun kumaş ve malzemeler kullanıldı. Uçak şimdi, ABD başkanını taşımak için kullanılan herhangi bir uçağın sahip olması gereken askeri özellikleri karşılayacak şekilde modifiye edilecek. Bu işlemler öncesi uçağın mevcut haliyle değerinin yaklaşık 400 milyon Dolar olduğu düşünülüyor.
GLOBAL AIRLINES İLK YOLCULU UÇUŞUNU YAPTI!
İngiltere merkezli bir start-up olarak kurulan Global Airlines, filosuna kattığı ilk uçak olan China Southern’in eski Airbus A380 ile İskoçya’nın Glasgow şehrinden, New York’a ilk yolculu uçuşunu gerçekleştirdi. Şirket bu tarihi ilk uçuş öncesi, 2 ve 3 Mayıs’ta Barselona El Prat, Berlin Brandenburg ve Londra Gatwick havalimanlarına deneme uçuşları yapmıştı.
Global Airlines renklerine boyanan ve 9H-GLOBL olarak tescil edilen 12 yaşındaki Airbus A380, 3L380 sefer numaralı uçuş için 15 Mayıs’ta yerel saatle 11:33’te İskoçya’nın Glasgow Havalimanı’ndan kalkış yaptı ve yaklaşık 6.5 saat sonra New York John F. Kennedy Havalimanı’na (JFK) teker koydu. İlk uçuşa katılan yolcu sayısı 100’ün altındaydı.
Uçağın 19 Mayıs’ta yeniden İskoçya’ya dönmesi planlanıyor. Daha sonra 21 Mayıs’ta Manchester’dan (MAN) New York’a (JFK) HFM810 sefer numarasıyla bir sefer gerçekleştirecek olan A380, 25 Mayıs’ta New York’tan Manchester’a HFM811 sefer numarasıyla geri dönecek. Havayolu bu uçuşlar için Business Class biletleri 2.659 $ ve ekonomi sınıfı biletleri ise 505 $’dan satışa çıkardı.
Şu anda Global Airlines, ABD’ye düzenli ve tarifelei seferler düzenleyebilmek için gereken izin veya slotlara sahip değil. Bu nedenle, bu uçuşlar Global Airlines olarak markalanmış olsa da Portekizli charter havayolu Hi Fly’ın Malta’daki yan kuruluşu olan Hi Fly Malta tarafından gerçekleştiriliyor.
Yeni İngiliz havayolunun şu anda yalnızca dört transatlantik charter uçuşu planlanmış durumda. Bu uçuşlar için Travelopedia seyahat acentesi aracılığıyla rezervasyon yapılabiliyor. Global Airlines ilk dört uçuşun ötesinde bir uçuş programı yayınlamadı. Bu nedenle uçuşların ne zaman düzenli olarak gerçekleştirileceği şu anda belirsiz.
2021 yılında seyahat sever ve girişimci James Asquith tarafından kurulan Global Airlines, sektörde şüpheler ve sor işaretleri ile karşılanmıştı. Asquith, kısa süre önce Instagram hesabu üzerinden yaptığı bir paylaşımda, “43.000 ft irtifada Sky Pub’da görüşmek üzere” ifadelerini kullandı. Uçaktaki “pub”ın bir görüntüsünü ve mürettebatın ilk uçuşa hazırlanırken çekilmiş fotoğraflarını paylaştı.
İlk yolclu seferin ardından James Asquith, destekleyici mesajlar gönderen kişilere teşekkür etti; başlangıçta kendilerini dolandırıcı olarak tanımlayan, Global Airlines projesi ile ilgili asılsız, temelsiz ve olumsuz spekülatif yorumlar yapan kişilerin de utanması gerektiğini söyledi.
ICAO HAVADA VURULAN MALEZYA UÇAĞI İÇİN RUSYA’YI SUÇLADI!
17 Temmuz 2014’te, MH17 sefer sayılı uçuşla, Amsterdam’dan Kuala Lumpur’a seyreden Malezya Havayolları’na ait Boeing 777-200ER, doğu Ukrayna üzerinde vuruldu. Uçak, ayrılıkçıların kontrolündeki bölgeden fırlatılan, bir füze ile vuruldu. Uçaktaki 298 kişinin yaşamını yitirdiği uçakta, 196 Hollanda vatandaşı, 43 Malezyalı ve 38 Avustralyalı yolcu bulunuyordu.
Ortak Soruşturma Ekibi’nin (JIT) 2018’de yürüttüğü araştırma, uçağın Kursk’ta konuşlu Rusya’nın 53. Uçaksavar Füze Tugayı’ndan alınan bir BUK füze sistemi ile vurulduğu tespit edildi. 2022’de Hollanda mahkemesi, füzenin o dönem Ukrayna’da ayrılıkçı grupların kontrolündeki bir bölgede bulunan Pervomaiskyi yakınlarındaki bir tarım alanından fırlatıldığını doğruladı.
Kasım 2022’de Rus vatandaşı Igor Girkin ve Sergey Dubinsky ile Ukraynalı Leonid Khartchenko, saldırıdaki rolleri nedeniyle, Hollanda mahkemesi tarafından gıyaben suçlu bulundu ve müebbet hapse mahkûm edildi. Dördüncü sanık Oleg Pulatov ise yeterli delil olmadığı için beraat etti.
Eski bir Rus FSB albayı olan Girkin, olay sırasında kendisini Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin Savunma Bakanı olarak ilan etmişti. Dubinsky ve Pulatov ayrılıkçı istihbarat servisleriyle bağlantılıydı, Khartchenko ise bir keşif biriminin üyesiydi.
Ulslararası baskılar, sunulan kanıtlar ve yasal kararlara rağmen, Rusya defalarca bu olay ile ilişkilendirilme kararını reddetti. Ekim 2020’de Moskova, Avustralya ve Hollanda ile üçlü müzakerelerden tek taraflı olarak çekildi. Moskova’yı sürece yeniden dahil etme girişimleri tekrar tekrar reddedildikten sonra, iki ülke Mart 2022’de ICAO üzerinden yasal işlem başlattı.
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) Konseyi, hafta içinde verdiği kararla, Rusya Federasyonu’nun uluslararası hava hukuku kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmediği sonucuna vardı.
Alınan karar, ICAO tarihinde bir ilk olma özelliği taşıyor. Konsey daha önce, örgütün anlaşmazlık çözüm mekanizması kapsamında üye devletler arasındaki bir anlaşmazlığın esasına ilişkin bir karar vermemişti.
Konsey, Avustralya ve Hollanda tarafından ortaya atılan iddiaların gerçek ve hukuken geçerli olduğunu tespit ederek, Rusya’nın, ülkeleri, uçuş halindeki sivil uçaklara karşı silah kullanmaktan kaçınmaya mecbur eden Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesi’nin 3 bis maddesini ihlal ettiğini belirtti.
ICAO Konseyi’nin kararı, önceki soruşturma ve yargı organları tarafından çıkarılan sonuçları güçlendiriyor. Ancak aynı zamanda uluslararası havacılık topluluğunda hesap verebilirlik için yeni bir emsal oluşturuyor. Karar bir mahkeme kararı gibi uygulanabilir olmasa da, önemli bir diplomatik ağırlığa sahip ve gelecekteki yasal ve onarıcı eylemleri etkileyebilir.
HÜRJET’İN İSPANYA’YA SATIŞI İÇİN İLK İMZA ATILDI!
Madrid’de düzenlenen Uluslararası Savunma Fuarı (FEINDEF) 2025’te Türkiye’nin ilk milli jet eğitim ve hafif taarruz uçağı HÜRJET’in tam ölçekli mock-up modeli İspanyol Hava Kuvvetleri renkleriyle sergilendi. Fuarda, TUSAŞ-Airbus ve İspanya Hava Kuvvetleri arasında imzalanan mutabakat zaptı ile HÜRJET’in İspanya Hava Kuvvetleri envanterine girmesi yolunda somut bir adım atıldı. HÜRJET’in İspanya’ya satışı ve bu ülkeyle birlikte üretimi hedefleniyor.
İspanya’nın yaşlanan Northrop SF-5M (AE.9) jetlerini emekliye ayırma planı kapsamında başlatılan modernizasyon sürecinde, Boeing T-7, KAI T-50 ve Leonardo M-346 gibi güçlü rakipler arasından HÜRJET öne çıktı. Anlaşma kapsamında, HÜRJET’in İspanya’da ortak üretim altyapısının kurulması, Airbus ve 15 İspanyol şirketin de sürece dahil edilmesiyle, endüstriyel iş birliğinin temellerinin atılması planlanıyor. Bu iş birliği sayesinde HÜRJET’in farklı konfigürasyonlarıyla, diğer ülkelerin de radarına girmesi hedefleniyor.
TUSAŞ tarafından tamamen milli imkânlarla geliştirilen HÜRJET’in ilk prototipi, bugüne kadar 100’ün üzerinde test uçuşu gerçekleştirdi. Kasım 2024’te havalanan ikinci prototip ise 10.000 feet irtifaya çıkarak 200 knot hıza ulaştı. Halen seri üretimi devam eden HÜRJET’ten şimdiye dek Türk Hava Kuvvetleri için 16 adet üretildi. Uçağın gelecekte uçak gemisi kabiliyetine sahip versiyonlarının da geliştirilmesi planlanıyor.
Tüm raporlama ve değerlendirme süreçleri tamamlandıktan sonra HÜRJET’in İspanya’ya satışı için resmi imzaların 2025 yılı içinde atılması bekleniyor.
AIR EUROPA MADRID-İSTANBUL UÇUŞLARINA BAŞLADI!
İspanya’nın önde gelen hava yolu şirketlerinden Air Europa, Madrid-İstanbul rotasında uçuşlara başladı. Boeing 787 Dreamliner uçaklarıyla haftada 4 gün gerçekleştirilecek seferler, 7 Temmuz’dan sonra her gün yapılacak. Air Europa, İGA İstanbul Havalimanı’nın 2025 yılında hizmet vermeye başladığı 4. hava yolu şirketi oldu.
Dünya genelinde 55’ten fazla destinasyona uçan Air Europa, Madrid-Barajas Havalimanı’ndaki stratejik konumuyla, Avrupa ile Amerika kıtası arasında önemli bağlantılar sunuyor. Havayolunun İstanbul uçuşları da Madrid üzerinden gece yapılan Amerika uçuşlarına bağlantı imkânı sunacak.
PEGASUS İLE KALİFORNİYA ÜNİVERSİTESİ ARASINDA İŞ BİRLİĞİ!
Dünyada teknolojiyi en iyi kullanan hava yolu şirketinden biri olma vizyonuyla hareket eden Pegasus Havayolları, küresel ölçekte en güçlü girişimcilik ve inovasyon ekosistemlerinden Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley (UC Berkeley) ile kurduğu stratejik ortaklık sayesinde, geleceğin hava yolu deneyimini bugünden inşa etmeye odaklanıyor ve sektörde inovasyona liderlik etmeyi hedefliyor.
Yapılan stratejik iş birliğiyle iki kurum, sektöre yön verecek, veri odaklı, kullanıcı deneyimini öne çıkaran ve operasyonel verimliliği artıran yenilikçi çözümler geliştirmeyi amaçlıyor.
SABİHA GÖKÇEN’DE YENİ TERMİNAL AÇILIYOR!
İstanbul’un dünyaya açılan kapılarından Sabiha Gökçen Havalimanı da çok yakında daha hızlı, daha güçlü, daha konforlu hizmet sunmaya hazırlanıyor. Yolcu yoğunluğunun karşılanması amacıyla kapasite artırımına gidilen havalimanında, yenilenen vizyonuyla yakın tarihte açılacak olan ilk terminal binası T1, hem kapasite hem konfor açısından havalimanına büyük bir ivme kazandırarak sınırları zorlamaya devam edecek.
İkinci pistin devreye alınmasıyla birlikte, Türkiye genelindeki uçuş trafiğinin yaklaşık %22’sini karşılar duruma gelen Sabiha Gökçen Havalimanı’nın kapasitesini artırmak, yolculara konforlu bir seyahat deneyimi yaşatmak amacıyla tekrardan faaliyete alınacak T1 terminalinin, yaklaşık 4 milyon yolcuya hizmet vermesi sağlanacak. Böylelikle Sabiha Gökçen’in ilk terminali T1 ve mevcut terminal T2’nin toplam kapasitesi yaklaşık 47 milyonu aşkın yolcuya ulaşması hedefleniyor. 24 bin m²’lik alanı kaplayan T1, 240 metre uzunluğunda özel bir köprü sistemiyle T2’ye bağlanacak
