İsveç, endüstrinin karbon ayak izini dengelemek amacıyla, 3 Nisan’dan itibaren yeni bir havacılık vergisini yürürlüğe koydu. Vergi, yolcu başına 7 ila 49 $ arasında uçulan destinasyona göre değişiyor. Buna göre yurt içi ve AB ülkelerine uçuşlarda 60 SEK (7 Dolar); uzun menzilli uçuşlarda ise 400 SEK (49 Dolar) vergi alınacak.
Vergi, Sosyal Demokratlar ve Yeşil Parti tarafından yönetilen koalisyon hükümetinin, 2030 yılına kadar sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmanın önemli bir yolu olarak görülüyor. Hükümetin görüşü, halkın yarısından fazlasının yeni verginin yanında olduğu yönünde.
İklim Bakanı Isabella Lovin, “hava yolculuğunda yaşanan keskin artış” ı verginin ana nedeni olarak gösterdi. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü ICAO’ya göre, havacılık endüstrisi, dünyadaki tüm karbon emisyonlarının % 3 ila % 8’ini üretiyor.
İsveç hükümeti, yeni vergi ile yılda yaklaşık 450.000 ila 600.000 civarında yolcunun, havayolu ile seyahatinden uzaklaşacağını düşünüyor. Bu da yüzde 2 oranında daha az emisyon anlamına geliyor. Alınan karar İsveç’in emisyonlarını dengeleyebilecek olsa da, havayollarının uçaklarını ellerinden çıkarmasına neden olabilir.
Zira vergi kararı, havacılık endüstrisinden ve özellikle yerel havayollarından şiddetli bir tepki aldı. Şirketler verginin bilet fiyatlarını etkilememesinin mümkün olmadığını söyledi.
İskandinav bölgesinin en büyük havayolu şirketi olan Norwegian Havayolları da İsveç hükümetine, bu verginin, Stockholm’ü kıtalararası uçuşlar için stratejik bir merkez haline getirme fikrini tehlikeye atabileceği konusunda uyardı. Havayolu ilk hamle olarak Karlstad – Alicante hattında uçuşları durdurma kararı aldı. Bu, vergisinin doğrudan ilk sonucu oldu ve çok daha fazlası olabilir.
Hem İsveç’in milli havayolu SAS hem de Norwegian, verginin istenen hedefe ulaşmak konusunda iyi bir yol olmadığını; bunun yerine endüstrinin daha fazla biyoyakıt kullanımının teşvik edilmesine odaklanması gerektiğini söylüyor.
Verginin çevresel açıdan etkili olduğu düşünülse de rekabeti bozduğu için toplumsal açıdan büyük olumsuz yan etkilere yol açabileceği düşünülüyor. Verginin ne kadar süre yürürlükte kalacağı Eylül ayında yapılacak parlamento seçimleriyle belli olacak.
Yeni vergi, bazı havayolu şirketlerinin ücret ödemekten kaçınmak için Danimarka gibi komşu ülkelere yönelmelerine yol açacak. Uzmanlar, havayolu şirketlerinin İsveç ve benzer vergi yükümlülükleri bulunan Norveç’ten kaçabileceğini; bunun da Danimarka havacılığı için iyi olacağını söylüyor. Danimarka’nın hiçbir şey yapmasına gerek kalmadan havacılık endüstrisinde önemli bir fayda sağlayacağına kesin gözüyle bakılıyor.
