Avrupa ülkelerinin büyük metropollerinde sıfırdan yeni bir havalimanı inşa edilmesi ile pek sık karşılaşmıyoruz. Yeni havalimanı inşa etmek için ihtiyaç duyulacak kadar geniş bir alan bulmak oldukça zor. Ayrıca havalimanı için, her türlü çevresel gereksinim ve ekonomik detayı da göz önünde bulundurmak gerekiyor. Ancak Portekiz’in başkenti Lizbon’da, mevcut havalimanının yerine yeni ve büyük bir uluslararası havalimanı açılması için harekete geçildi.
Portekiz, son yıllarda giderek daha popüler bir turizm merkezi haline geldi. Bugüne kadar ülkeyi ziyaret etme şansınız olduysa, muhtemelen Lizbon’un Humberto Delgado Havalimanı‘ndan (LIS) uçmuşsunuzdur. Ancak bu havalimanındaki deneyiminizin de çok iyi olmadığını tahmin etmek zor değil. Portekiz hükümeti, sonunda bu durumu değiştirmek için harekete geçti.
Portekiz Başbakanı Luis Montenegro, mevcut Lizbon Havalimanı’nın yerini alması planlanan ve ülkenin en büyük uluslararası havalimanı olması hedeflenen yeni havalimanın nereye yapılacağını açıkladı.
Lizbon’un yeni havalimanının, Lizbon’un yaklaşık 45 kilometre doğusunda, Tagus Nehri’nin karşısındaki Alcochete‘deki askeri havaalanının bulunduğu yere inşa edilmesi ve 2034 yılında hizmete başlaması hedefleniyor. Yeni havalimanının ismi Luis de Camoes Havalimanı olacak.
Yeni havalimanının, yaklaşık 9 milyar Euro’ya mal olması bekleniyor. Bu maliyetin, Avrupa Birliği fonları, kamu-özel ortaklıkları ve havalimanından elde edilecek tarife gelirleri yoluyla finanse edilmesi planlanıyor.
Hükümetin açıklamasına göre yeni havalimanı, uzun vadeli talebi karşılayacak şekilde genişleyebilecek, ekonomiyi canlandırabilecek ve diğer erişilebilirlik projeleriyle entegre olabilecek şekilde tasarlanacak.
Proje, saatte 90 – 95 uçak hareketi kapasitesine sahip iki pistten oluşacak. Havalimanının, 2050 yılına kadar 100 milyon yolcu trafiğini karşılamak üzere, dört piste kadar genişleme imkanına da sahip olacak.
Yeni havalimanı için ilk pistin 2030 yılında, ikinci pistin ise 2031’de hazır olması bekleniyor.
Yeni Havalimanı Uzun Süredir Tartışılıyor!
Portekiz hükümeti, ilk olarak 1968 yılında Lizbon’a yeni bir havalimanı inşa etme kararı aldı ancak çeşitli sebeplerden ötürü, yapılması planlanan havalimanının yeri kesinleşemedi. Havalimanının, Rio Frio mu yoksa Ota‘ya mı yapılması gerektiğine bir türlü karar verilemedi. Şu anda seçilen ve başbakan tarafından duyurulan yer, teknik bir komisyon tarafından, pek çok farklı parametrenin değerlendirilmesi sonucunda tavsiye edildi.
Ana muhalefetteki Sosyalist Parti’nin Genel Sekreteri ve eski Altyapı ve Konut Bakanı Pedro Nuno Santos, Portekiz’in “havaalanının konumuna karar vermek için 50 yıldan fazla süredir beklediğini” söyledi.
Yarım asırdan fazla süren gecikme, ülke adına utanç verici yanlış girişimler ve rant kavgalarının ardından, nihayet Portekiz hükümeti, bağımsız bir teknik komisyon tarafından aylar önce verilen tavsiyeye kulak verdi ve yeni havalimanı için düğmeye bastı.
2030 yılında FIFA Dünya Kupası‘nın İspanya-Portekiz-Fas ev sahipliğinde yapılacak olması nedeniyle, yeni havalimanının bu organizasyona kadar yetiştirilmesi gerektiği kamuoyunda tartışılmıştı. Ancak açıklanan takvime göre, bunun mümkün olmayacağı görülüyor.
Yeni havalimanı, mevcut havalimanının tamamlayıcısı olmayacak. Eski havalimanının yerini alacak. Ancak tüm plan aksamadan devam etse bile, yeni havalimanı için on yıllık bir zamana ihtiyacı olması nedeniyle, bir yandan da mevcut havaalanı genişletilmeye devam edecek. Bu çalışmalar için yaklaşık 300 milyon Euro‘luk yatırım yapılacak. Mevcut havalimanının işletmecisi olan ANA isimli şirketin, Lizbon’un yeni havalimanını da işletmesi bekleniyor.
Ülkede yayımlanan Journal Económico’ya konuşan, ANA CEO’su, yeni bir havaalanı lokasyonuna karar vermek için yaşanan gecikmenin “en az 2 milyar Euro’yu aşan bir maliyete yol açtığını” iddia etti.
Havaalanının, Lizbon’dan daha erişilebilir olmasını sağlamak amacıyla Tagus Nehri üzerine, Lizbon’u Barreiro’ya bağlayacak, üçüncü köprü inşa edilecek. Hem araçlara hem de trenlere hizmet verecek olan bu köprü, bağlantıyı artıracak ve bölgedeki sıkışıklığı hafifletecek.
Hazırlanan raporlara göre demiryolu bağlantısı sayesinde, yeni yüksek hızlı Porto-Lizbon seferleri ve aynı zamanda Lizbon-Madrid demiryolu bağlantısının avantajlarından da yararlanılacak. Dolayısıyla havalimanı projesine doğrudan bir maliyet oluşturmayacak.
Yeni havalimanı için şüpheler var!
Portekiz, son yıllarda büyük bir turizm patlaması yaşıyor. Dolayısıyla bu büyümeyi desteklemek için en kısa sürede yeni bir havalimanı inşa etmeye öncelik vermek oldukça iyi bir fikir. Uzun zamandır devam eden, havalimanının nereye inşa edileceği tartışmalarının sona ermiş olması da oldukça güzel. Ancak yeni havalimanı projesi, Portekiz’de henüz iki ay önce göreve başlayan yeni başbakan tarafından açıklandı. Dolayısıyla bu projenin hem fiili olarak gerçekleşmesi hem de proje için belirlenen takvimin çok gerçekçi olmadığına inanılıyor.
Ülkede yaşanabilecek olası bir yönetim değişikliği ve/veya herhangi bir önemli ekonomik kriz ihtimali de bu projeyi öncelikler sıralamasında aşağıya itebilir.
Portekiz Mimarlar Birliği ise Portekizli şirketlerin, bu büyüklükte bir proje için yeterli kapasiteye sahip olup olamayacağını sorguluyor.
Yeni Portekiz hükümetinin cesur altyapı girişimlerinin, ülkenin geleceği için yeni bir ilerleme ve çağ atlama habercisi olduğunu düşünenlerin sayısı da bir hayli fazla. Yeni hükümetin, uzun süredir devam eden zorlukları kararlı bir şekilde ele alarak, daha parlak bir geleceğin yolunu açtığını; Portekiz’in sürdürülebilir kalkınma ve ekonomik refahı konusundaki kararlılığının altını çizdiğini düşünenler, yeni havalimanı projesi için oldukça umutlu.
