Geçtiğimiz günlerde, başka bir uçuştaki görevine gitmek üzere, uçağa yolcu olarak binen Alaska Havayolları pilotunun, seyir esnasında motorları kapatmaya çalışmasıyla ilgili yaşanan korkunç olay, havacılık endüstrisinde, pilotların ruh sağlığı politikalarına ilişkin endişeleri artırdı.
Pilotların ruh sağlığı, uzun yıllardan beri, havacılık otoritelerinin ilgi odağı haline gelmiş durumda. Ancak geçtiğimiz hafta, görevli olmayan bir Alaska Havayolları pilotunun, uçuş sırasında motorları kapatmaya çalıştığı olay, pilotların ruh sağlığına ilişkin regülasyonlarla ve bu kuralların havacılık endüstrisi ile uyumu hakkında çok daha fazla endişeye yol açtı.
Yetkililer şu anda Alaska Havayolları pilotunun yarattığı vakanın detaylarını araştırıyor. Daha geniş perspektiften bakıldığında ise havacılık camiası, pilotlara yönelik ruh sağlığı taramaları ve uçuşa uygunluklarına ilişkin prosedürleri tartışıyor.
Ne Olmuştu?
22 Ekim’de, izinli bir Alaska Havayolları pilotunun, Seattle Paine Field Havalimanı’ndan (PAE) San Francisco Uluslararası Havalimanı’na (SFO) giden AS2059 sefer sayılı uçağında (Horizon Air tarafından uçuruluyor) jump seat koltuğunda misafir olarak seyahat ederken uçağı düşürmeye çalıştığı olayın yankıları sürüyor.
Pilot Joseph David Emerson, Portland’da gözaltına alınırken, 83 kişiyi öldürmeye teşebbüs ve uçakta bulunanları dikkatsizce tehlikeye atmakla suçlanıyor. Emerson, sinir krizi geçirdiğini ve depresyona girdiğini iddia ediyor. Federal ve eyalet otoriteleri olayı derinlemesine araştırırken, havacılık otoriteleri de pilotlardaki ruh sağlığı krizlerini, periyodik sağlık taramaları ve kondisyon testlerini mümkün kılan mevcut prosedürleri tartışmaya açmak istiyor.
Havacılıkta ruh sağlığı sorunları ve kuralları
ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), ticari havayolu pilotlarının, yaşlarına ve gerçekleştirdikleri uçuş türüne bağlı olarak, periyodik tıbbi muayenelerden (altı ay ile beş yıl arasında) geçmelerini şart koşuyor. Dahası, pilotların zihinsel sağlık sorunlarını, yetkililer ile paylaşmaları teşvik ediliyor. Ancak çoğu pilot bunu yapmıyor.
Emekli bir pilot olan ve Aero Consulting Experts Şirketi’nin CEO’su Ross Aimer:
“Zihinsel bir sorununuz olduğunu kabul edecek kadar deliyseniz, bu havayolundaki kariyerinizin sonu demektir. Biz pilotlar, akıl hastalıklarıyla ilgili her şeyi saklıyoruz. Bu üzücü. Havayollarının, akıl sağlığını ele alma konusunda kendilerini geliştirmesi ve bu konunun bir tabu haline getirilmemsi gerekiyor.” şeklinde konuştu.
Federal havacılık düzenlemeleri ayrıca, pilotların daha önceki doktor ziyaretleri, tıbbi geçmişleri ve periyodik muayeneleri sırasında aldıkları ilaçları açıklamalarını gerektiriyor. Pilotlar ayrıca süreç boyunca fiziksel, zihinsel ve psikolojik koşullarını da rahatlıkla ifade edebiliyor olmak zorunda.
Aktif olarak görevlerine devam eden pilotlar, yaşadıkları zihinsel problemleri kabul etmenin, onları otoritelerin istediği tıbbi sertifikaları almaktan diskalifiye edebileceği konusunda ciddi bir korku yaşıyor. FAA ise çoğu zihinsel problemin, meslekten uzaklaştırılma sonucu doğurmadan tedavi edilebileceğini öne sürüyor.
Bu konuda çok ciddi bir çalışma yürüten FAA, pilotların destek almasına yardımcı olmak için, zihinsel sağlık konusundaki damgalamayı azaltmak gerektiğine inanıyor. FAA, tüm pilotları, zihinsel sağlık sorunları varsa, bu konuda yardım almaya teşvik ediyor. Çünkü, tespit edilen sorunların çoğu, tedavi edilirse pilotun uçuştan men edilmesini gerektirecek sorunlar olmaktan çıkıyor.
Psikoz ve bipolar bozukluk gibi bazı zihinsel sorunlar, kişinin pilotluk görevlerinden otomatik olarak diskalifiye edilmesiyle sonuçlanacak kadar ciddi. Joseph David Emerson örneğinde olduğu gibi, depresyon benzeri ruh sağlığı sorunlarının da mutlaka tedavi edilmesi gerekiyor.
5000 Pilotun Sağlık Raporu Şüpheli!
Geçtiğimiz Ağustos ayında The Washington Post’ta yer alan bir habere göre FAA, bazıları aktif olarak uçuşa devam eden yaklaşık 5000 pilotun, sağlık raporunda usulsüzlük yaptıkları ve ruhsal sorunlar yaşadıklarını gizlediklerinden şüphelendi ve geniş kapsamlı bir soruşturma başlattı.
FAA sözcüsü Matthew Lehner tarafından yapılan açıklamada, usulsüzlüklerin ilk olarak iki yıldan uzun bir süre önce keşfedildiği, şu ana kadar yaklaşık 4.800 pilotun soruşturulduğu ve bu vakaların yarısının kapatıldığı bilgisi paylaşıldı.
Lehner, incelenen vakalar arasından yaklaşık 60 pilotun, havacılık emniyeti için açık bir tehlike oluşturduğunu söylerken, bu pilotlara, kayıtların incelendiği süreçte uçmayı bırakmaları emredildiğini ekledi.
Lehner, hâlâ soruşturması devam eden pilotlarla ilgilli olarak “bu pilotların büyük çoğunluğu, kayıtların incelenmesi sürecinde emniyetli bir şekilde uçmaya devam edebilir” dedi.
