Rus havayollarının filosunda uçan, 100’den fazla uçak için Batılı uçak kiralama şirketleriyle anlaşmaya varıldı. Rusya Ulusal Varlık Fonu, uçak alımlarını finanse etmek için, havacılık firmaları NLK-Finance ve Avia Capital Services’e ödenmek üzere bir fon ayırdı. NLK-Finance, Batılı kiralayanlardan uçak satın alıyor ve yeniden tescil edilen uçaklarla ilgili hak taleplerini çözüyor.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından, batılı ülkeler tarafından uygulanan yaptırımlar, ülkedeki havacılık endüstrisini, uçak kiralama şirketleri ve üreticiler de dahil olmak üzere, Batı’nın desteğinden tamamen mahrum bıraktı.
Rusya Federasyonu Maliye Bakanlığı, Rusya Ulusal Varlık Fonu adına yeni bir duyuru yaptı. İki havacılık firması, NLK-Finance ve Avia Capital Services şirketlerinin tahvillerine para aktarıldı.
Batılı Kiralama Şirketlerinden Uçak Satın Almak
NLK-Finance şirketi, 107,7 milyar RUB (1,2 milyar Dolar) alırken, Avia Capital Services ise 34,4 milyar RUB (385,6 milyon Dolar) ödeme aldı. Bakanlık, ‘Yerli Uçaklar için Tercihli Kiralama Projesi’ isimli altyapı projesini finanse etmek için bu fonun dağıtıldığını duyurdu.
Devlete ait sigorta şirketi NSK’nin bir yan kuruluşu olan NLK-Finance, Batı merkezli kiralama şirketlerinden uçak satın alıyor. Örneğin Aralık 2023’te GA Telesis, ülkenin ulusal havayolu Aeroflot grubunun bir üyesi olan Rossiya’ya kiralanan iki Airbus dar gövde uçağı için nakit sigorta anlaşması aldığını duyurdu. Anlaşma sonucunda GA Telesis, NSK, Aeroflot ve Rossiya’ya yönelik iddialarından vazgeçti. Anlaşmalar ve fon transferi ABD Hazine Bakanlığı (USDT) tarafından da onaylandı.
Aralık 2023’ün sonunda Rus Kommersant, Aeroflot, S7 Airlines ve Ural Airlines’ın filosundaki 147 adet Airbus ve Boeing uçağı için, aralarında AerCap’in de bulunduğu Batı merkezli çeşitli uçak kiralama şirketleriyle hak talepleri konusunda uzlaşma sağlandığı bildirildi.
Ancak Kommersant, Aralık 2023’teki farklı bir raporda, Ayrılan fondaki 300 milyar RUB (3,3 milyar Dolar) miktarı içinden, uçak kiralama şirketlerinden uçakları satın almak için yalnızca 3,5 milyar RUB (39,2 milyon Dolar) kaldığını açıkladı. Fonun rezervleri, Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından Federal Hava Taşımacılığı Ajansı tarafından yönetilen NLK-Finance şirketine tahsis edildi.
O tarihten bu yana Batılı hükümetler ülkeye ve havacılık sektörüne yaptırım uygulayarak Rus filosunun Airbus, ATR, Bombardier, Boeing, De Havilland Canada ve Embraer gibi üreticilerin desteğini kesti. Buna yanıt olarak Rus havayolları, uçakları millileştirerek Rusya tesciline geçirdi. Bu durum, uçak kiralama şirketlerinin, ülkenin havayollarına karşı dava açmasına neden oldu.
Avia Capital Services, kendisini deneyimli bir uçak yöneticisi ve kiralama şirketi olarak tanımladı. Şirketin sahibi, 2007 yılında kurulan, devlete ait savunma holdingi Rostec. Ch-aviation verilerine göre, şirketin filosunda Batılı ülkelerde üretilen bir uçak yok. Ancak MC-245, Sukhoi Superjet 100 ve Tupolev Tu-214 de dahil olmak üzere 423 adet Rus yapımı uçak için birikmiş bir sipariş listesi bulunuyor.
Uçakların Millileştirilmesi
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Ukrayna’daki savaşın başlamasından sonraki ilk halka açık basın toplantısında, ülkenin Batı yapımı uçaklara güvenmemesi ve bunun yerine yerli imalat ve uçak sanayisini geliştirmesi gerektiğini söyledi. Putin, Rusya Federasyonu Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile birlikte Rusya’nın 2030 yılına kadar 1.000’den fazla yerli üretim uçak üretmeyi planladığını ve yerel havayollarının filosunun %80’inden fazlasının bu uçaklardan oluşmasını planladığını da sözlerine ekledi.
Ancak S7 Havayolları’nın sahibi olan Rusya’nın S7 Grubunun Yönetim Kurulu Başkanı Evgeny Elin, yerel havayolu endüstrisini ayakta tutmak için, yerel endüstrinin Batı yapımı uçak parçalarında, tersine mühendislik konusunda ustalaşması gerektiği konusunda uyardı. Elin, yerel olarak üretilen parçaların, bakımlar arasında Batılı muadillerine göre çok daha kısa bir hizmet ömrüne sahip olduğu ve bunun da yolcular için potansiyel aksamalara yol açabileceği konusunda uyardı.
