İrlandalı düşük maliyetli havayolu Ryanair, şimdiye kadarki en büyük uçak siparişini açıkladı. Havayolu, filosuna 228 koltuklu Boeing 737 MAX 10 uçaklarını ekleyecek.
Ryanair, 150 kesin ve 150 opsiyon olmak üzere toplam 300 adet Boeing 737 MAX 10 siparişi verdiğini duyurdu. 737 MAX 10, Boeing’in tek koridorlu uçak ailesi 737 MAX’ın en büyük varyantı. Havayolu, bu uçakları 228 koltukla donatmayı planlıyor.
Yeni sipariş edilen uçaklar, Ryanair’in aktif olarak uçmaya devam ettiği önceki nesil 737-800 uçaklarıyla karşılaştırıldığında, %21 daha fazla koltuk kapasitesi, %20 daha az yakıt tüketimi ve %50 daha sessiz olmak gibi avantajları beraberinde getirecek. Bu da yeni gelecek uçakların ekonomik ve verimli olması anlamına geliyor.
Ryanair, 2034 yılına kadar yılda 300 milyon yolcuya hizmet vermeyi planladığı için, sipariş verdiği uçakların 150’sini mevcut 737-800 uçaklarının yerine; kalan 150 uçağı (opsiyonlu siparişler kesinleşirse) filoyu büyütmek için kullanmayı planlıyor.
Ryanair, sipariş ettiği 737 MAX 10 uçaklarını, 2027 – 2033 arasında teslim almayı planlıyor. Ancak, 737 MAX 10 uçakları henüz uçuşa elverişlilik sertifikası alamadı. Uçağın üretim programında, şu ana kadar çok ciddi gecikmeler yaşandı. Bu nedenle, Ryanair’in hedeflediği takvimin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği büyük bir soru işareti.
Ryanair filosunda şu anda 500’ün üzerinde Boeing 737 uçağı bulunuyor. Filodaki uçakların 400’den fazlası 737-800 ve yaklaşık 100 adet de 737 MAX 8 modeli. Havayolunun geçmişte verdiği siparişler kapsamında, teslim almayı beklediği 100’ün üzerinde 737 MAX 8 de bulunuyor.
Ryanair aslında 737 MAX 8-200 olarak anılan, 737 MAX 8 uçaklarının biraz modifiye edilmiş bir versiyonu ile uçuyor. 197 koltuğu bulunan bu uçaklar için Ryanair, olabildiğince yoğun bir konfigürasyon istiyor. Ancak uçağın fabrikadan standart çıkış konfigürasyonu, istenilen sayıda koltuğu yerleştirmek için yeterli değil. Bu nedenle bu modifiye edilmiş 737 MAX 8 uçaklarında, kabinin arkasına doğru ek bir çıkış var. Bu nedenle, 737 MAX 8’in standart versiyonunda, uçağın her iki tarafında karşılıklı iki kapı ve iki kanat üstü acil çıkış bulunurken; 737 MAX 8-200 uçaklarında her iki tarafta üç set kapı ve iki kanat üstü acil çıkış bulunuyor.
Ryanair, Boeing’e siparişi nasıl verdi?
Ryanair, havacılık sektöründe hemen hemen her alanında fırsatçı bir havayolu şirketi olarak lanse ediliyor. Havayolunun son Boeing 737 MAX 8 siparişlerini verdiği zamanlama oldukça manidardı. Aralık 2020’de, FAA tarafından, 737 MAX uçaklarının “20 aylık aranın ardından, yeniden gökyüzüyle buluşturulması kararı vermesinden” kısa bir süre sonra; yani piyasadaki pek çok havayolu ve yolcu uçakları güvenilir bulmadığı dönemde verildi.
Havayolunun o günden bu yana yeniden Boeing 737 MAX satın almak için, ABD’li imalatçı ile pazarlık yaptığı biliniyordu. Ancak Boeing ve Ryanair arasında devam eden görüşmeler, yaklaşık bir yıl önce, uçakların fiyatı üzerinde anlaşılamadığı gerekçesiyle durdurulmuştu.
Ryanair CEO’su Michael O’Leary’nin 300 uçak siparişinin açıklandığı basın toplantısında “yaklaşık bir yıl önce fiyatlandırma konusunda biraz anlaşmazlık yaşadık, ancak şimdi bu sorunu çözdük.” diyerek konuya açıklık getirdi.
Uzlaşma ve siparişin alınabilmesi için Ryanair müzakerelerde üstünlük sağladı mı, yoksa havayolu sonunda daha iyi bir anlaşma yapamayacağına ikna mı oldu? Bu sorununun cevabı net değil.
Boeing 737 MAX 10’un henüz otoriteler tarafından resmi onayı alamamış olması ve 737 MAX uçaklarının son dönemde yaşadığı üretim sorunları ve teslimatların durdurulmak zorunda kalınması gibi nedenlerle, ABD’li imalatçı Boeing için işlerin pek iyi gittiği söylenemez. Bunlar sipariş için pazarlık yapılırken Ryanair’in elini güçlendiren detaylar.
Öte yandan, tüm yaşanan problemlere rağmen, 737 MAX üretim slotları hızla doluyor ve havayolları yeni uçak siparişleri vermeye devam ediyor. Bu nedenle Ryanair filo yenileme planını gerçekleştirmek için er ya da geç bu siparişi vermek zorunda kaldı. Bu da pazarlık masasında Boeing’in elindeki kozdu.
