Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA tarafından geliştirilen, yolcuların seyahatlerini kolaylaştırmak üzere, Covid-19 karneleri de dahil olmak üzere, tüm sağlık bilgilerinin işleneceği mobil uygulama kısa süre içinde piyasaya sürülecek.
IATA’nın 23 Şubat tarihli medya brifinginde, ‘Travel Pass isimli seyahat sağlık karnelerinin, hem yolculara hem de hükümetlere, yolcular tarafından yapılan testlerin ve aşıların geçerli olduğuna dair güven vermesinin umulduğu’ vurgulandı. IATA, bu konuda kağıt üzerindeki testlerin ve aşı sertifikalarının sahtekarlığa son derece açık olduğunu öne sürerek, mobil uygulamanın güvenirliğinin de kağıt üzerindeki bilgilere göre daha üst düzeyde olacağını vurguluyor.
Uygulama hakkında, IATA Havalimanları ve Dış İlişkiler Bölge Müdürü Vinoop Goel, “Bugün kullanılan kağıt sertifikalara bakarsanız, uzun ve neredeyse imkansız bir doğrulama sürecinden geçmeden, sahte olup olmadığını söylemek neredeyse imkansız” diyor. “Bununla çözmeye çalıştığımız sorunlardan biri de bu.” diyerek Travel Pass uygulamasının neden önemli olduğunu aktarıyor.
Singapur Havayolları, Etihad, Emirates, Qatar Airways, Copa Airlines ve Air New Zealand gibi havayolları, uygulamayı destekleyenler arasında şimdiden yerini aldı. Ülkeler bazında ise Latin Amerika ülkesi Panama, şu ana kadar bu uygulamayı destekleyeceğini kamuoyuna açıklayan tek ülke durumunda. Ancak IATA, bu uygulamanın hükümetler tarafından yararları anlaşıldıkça yaygın olarak kabul gören bir uygulama olacağından emin.
Uygulamada ilk adım, 23 Aralık’ta Singapur Havayolları’nın Kuala Lumpur ve Cakarta’dan yaptığı uçuşlarda, IATA Travel Pass çerçevesine dayalı yeni bir dijital sağlık doğrulama süreci ile atıldı. Malezya ve Endonezya’nın başkentlerinde seçilen kliniklerde Covid-19 testlerini yaptıran yolculara dijital veya kağıt sağlık sertifikaları QR kod ile verildi. Singapur Havayolları yöneticileri: “bu sistem ile bir yolcunun sağlık bilgilerini doğrulamanın mevcut protokollerden daha hızlı ve daha güvenli olduğunu, havaalanında check-in sürecini de hızlandırdığı” görüşünde.
Singapur Havayolları’nın yaptığı bu deneme, IATA’nın Travel Pass uygulaması için ilk örnek niteliğindeydi. Goel bu konu hakkında yeni bir teknoloji olduğunu ve onu sürekli olarak geliştirmeye devam ettiklerini söylüyor. Goel aynı zamanda bu konu hakkında; “Tüm ayrıntılara giremiyorum, ancak bundan çıkan en önemli şeylerden biri, Singapur’da kabul edilenlerin diğer ülkelerde de kabul edilmesini sağlamak için standardizasyon ve sınır ötesi çabalara duyulan ihtiyaç’ diyerek sistemin tüm dünyada kabul görmesi için yetkilileri göreve davet ediyor.
Goel, havayollarının kendi şirket içi uygulamalarına bu sistemi entegre etmesinin, hükümetlerin aksine, süreçte çok daha aktif rol oynayacağını söylüyor. IATA süreci hızlandırmak için hükümetler ile görüşmelerini sürdürürken, Güney Kore bu konuda net bir şekilde kağıt sertifika istediğini açıklayarak, IATA’nın süreci ile çelişen bir yaklaşım sergiliyor.
IATA’nın Seyahat Karnesi Nasıl Çalışacak?
Apple iOS ve Android sistemlerinde kullanıma sunulacak olan IATA’nın uygulaması, dört “açık kaynaklı ve birlikte çalışabilir modülden” oluşuyor. Uygulamaya kayıt olan yolcular, dijital pasaport veya kimlik oluşturup, testlerini ve aşı sertifikalarını profiline ekleyebilecek. Yolcular daha sonra profillerine kayıtlı olan bu sertifikaları basit bir şekilde havayollarına ve hükümetlere sunabilecek.
Uygulamanın bir diğer özelliği ise, yolcuların yapacağı seyahat rotalarını belirledikten sonra, gereken test ve aşı sertifikalarını da yolcuya sunup kolaylaştırıcı bir etken oluşturması. Bu doğrultuda IATA’nın halihazırda kullandığı IATA Timatic uygulaması, gerekli bilgileri arka planda sağlayacak. Goel, “Yolcular gidecekleri ülkeler için test gerekliliklerinin neler olduğu konusunda doğru bilgiye ihtiyaç duyuyor. Öünkü her ülke farklı testlere ve şimdi farklı aşı gerekliliklerine sahip,” diyerek bu konuyu açıklıyor.
Uygulamanın bir diğer yararlı mekanizması, kullanıcılara Travel Pass ile uyumlu aşı merkezlerinin bilgilerini de sunuyor olması. Kişiler telefonlarını bu aşı merkezlerine götürecek ve aşı olduktan sonra sertifikanın uygulamaya eklenmesi orada bulunan bilir kişiler tarafından yapılacak. Goel, sertifikayı yüklemek için yolcunun telefonuyla bir “güvenli bağlantı” kurulacağını söylüyor. Laboratuvar uygulamasının bağımsız bir uygulama veya “işlevselliğinin laboratuvarın kendi sistemlerine entegre edilebileceği bir şey” olabileceğini ekliyor.
Yolcular bu bilgileri profiline ekledikten sonra kolaylıkla yolculukları sırasında havayolu çalışanları ve hükümetlerle bilgilerini paylaşabilecek. IATA tüm bu bilgilere yüksek düzeyde veri gizliliği ve güvenliği sunacağını temin ederken, bu bilgilerin data merkezleri yerine her kişinin telefonunda özel olarak saklanacağını belirtiyor.
Berkcan Mertoğlu
