Türk Hava Yolları’nın İstanbul – New York seferini yapan Boeing 777-300ER tipi uçağı, New York’a iniş için yaklaşma sırasında şiddetli bir türbülansa girdi. Olayda 28 yolcu ve 2 mürettebat yaralandı.
İnişe 45 dakika kala türbülansa giren TC-JJG tescilli uçak güvenli bir şekilde inişini tamamladı. Hava trafik kontrol merkezi ile irtibata geçen pilotlar yerde sağlık ekiplerinin hazırlanmasını talep etti. Uçağın teker koymasının ardından yaralı yolcular ve kabin ekibine ilk müdahale JFK Havalimanı sağlık ekipleri tarafından yapıldı.
Bir kabin memurunun ayağı kırılırken, 4 yolcu ise havalimanı yakınındaki hastanelerde tedavi altına alındı.
İnişin ardından uçakta yapılan teknik kontrollerin ardından herhangi bir sorunla karşılaşılmadı ve uçak New York-İstanbul seferi için yola çıktı.
Türbülans yaşanan seferde yer alan bazı yolcuların cep telefonu kameralarıyla çektiği görüntüler ise hem türbülansın şiddetini hem de yaşanan korkuyu gözler önüne seriyor. Oksijen maskelerinin açıldığı, kabin tavanındaki bazı panellerin düştüğü; yiyecek içeceklerin dağılarak etrafa sıçradığını videolarda görmek mümkün.
Ayağı kırılan kabin memuruna uçaktaki doktor yolculardan birinin müdahalesi sırasında yaşanan genel panik hali; sağlık kitinin ve aranan bazı tıbbi malzemelerin bulunması için yaşanan gerilim ise insanı biraz korkutuyor.
TÜRBÜLANS NEDİR?
Bilinen en yaygın yanlış kullanımı “hava boşluğu” olan türbülans, aslında uçakların aniden irtifa kaybetmesine neden olan atmosferik bir durum. Uçaklar, pürüzsüz ve konforlu bir uçuş deneyimi için rüzgar ve hava akımlarına göre gökyüzünde seyrediyor. Ancak bazen pürüzsüz hava bir anda dalgalı hale gelebiliyor. Bunu denizde yüzerken bir anda oluşan dalgalar gibi düşünebilirsiniz. Oluşan bu dalgalar, uçağın gökyüzünde yükselmesine, düşmesine ve sallanmasına neden oluyor.
Uçağın irtifa, performans ve uçuş güvenliğini etkileyen düzensiz hava akımları olan türbülanslar, seyahat konforunu azaltıyor ve yaşanan ani düşüş hissiyatı ile yolcuya korku dolu anlar yaşatıyor.
TÜRBÜLANS NEDEN OLUŞUYOR?
Türbülansı meydana getiren üç temel faktör var:
Termal faktör: Sıcak havanın yükselerek soğuk hava ile buluşması
Mekanik faktör: Dağlar veya insan eliyle yapılmış büyük yapıların havayı aşağıdan yukarı doğru bastırarak akışını değiştirmesi
Üçüncüsü ise tersine hareketli iki havanın bir sınır boyunca meydana getirdiği; hızı, yönü ani ve güçlü şekilde değişen akımların oluşturduğu Wind Shear dediğimiz Rüzgar Makasları.
Amerikan Federal Havacılık İdaresi (FAA)’e göre her yıl yaklaşık 58 yolcu türbülans sebebiyle yaralanıyor. Ancak her gün yaklaşık sekiz milyon insanın uçtuğu düşünüldüğünde bunun oldukça iyi bir oran.
Türbülans korkutucu olsa da, uçaklar türbülans ve etkilerine dayanacak şekilde tasarlanmış durumda. Uçaklar, üretim esnasında karşılaşma ihtimalleri olmayacak kadar ağır türbülans şartlarını test ediyor. Yani havada koşullar rahatsız edici duruma gelse de endişe etmeyin uçağınız düşmeyecek! Bakımı iyi yapılmış bir ticari uçağın, türbülans nedeniyle sorun yaşaması pek olası değil
Pilotlar da, genellikle hava durumu raporları ve önlerindeki radar ekranları sayesinde türbülansın durumu hakkında fikir sahibi oluyorlar. Ancak beklenmedik durumlarda, yani uçak dalgalı bir hava akımına girdiğinde, hava trafik kontrolörleri veya aynı rotada uçan havadaki diğer pilotlar tarafından da uyarılıyorlar.
Pilotlar ya da onlara yer desteği veren ekipler, genellikle radardaki türbülanslı havaya ya da aniden değişen hava koşullarına dikkat çekebiliyor. Hem pilotları hem de uçaktaki yolcuları yaklaşan potansiyel tehlikelere karşı uyarıyorlar. Pilotlar da tehlikenin durumuna göre, uçağı “türbülans hızına” almak veya rotada değişiklik yapmak gibi alternatifler üzerinde düşünüp aksiyon alıyor.
TÜRBÜLANS ÇEŞİTLERİ
Türbülansın 4 ayrı çeşidi var:
Hiç kimsenin öngöremeyeceği ve en tehlikeli türbülans çeşidi açık hava türbülansı olarak adlandırılıyor. Ani başlangıçlı olan bu türbülansa girildiğinde, uçuş ekibinin yolcuları koltuklarına geri dönmeleri ve kemerlerini takmaları konusunda uyarmaları için zaman bırakmaması nedeniyle, en tehlikeli türbülans çeşidi olarak biliniyor. Tüm dünyayı saran, jet stream hava akımlarının hızı ve yönünde ani bir biçimde değişiklik yaşanması sonucunda ortaya çıkan dairesel hava akımları kaynaklı oluşan bu türbülanslar, türbülans kaynaklı yaralanmaların da büyük kısmını oluşturuyor.
Kuyruk Türbülansı, uçak kanatlarının uçlarında basınç farkı sebebiyle meydana gelen dairesel hava hareketi yani girdaplar sonucu ortaya çıkıyor. Özellikle geniş gövdeli uçakların arkasından gelmekte olan dar gövdeli uçaklar, bundan etkilenebiliyor.
Taşıyıcı Türbülans, yeryüzünün ısınması sonucu meydana gelen türbülans çeşidi. Yükselen sıcak hava, rüzgârın hızı ve yönünde değişikliklere yol açıyor. Uçuş planını yapan dispatcherler ve seyir esnasında bu tarz hava akımlarıyla karşılaşan pilotlar, rotayı türbülanslara girmeyecek şekilde ayarlıyor.
Dağ Dalgası Türbülansı ise Kuvvetli rüzgâr akımlarının dağların tepesinden veya kenarlarından hızlı bir biçimde geçmesi sonucunda ortaya çıkan türbülans çeşidi. Dağların yeri belli olduğu için bu tip türbülanslardan kaçınmak oldukça kolay.
YOLCULAR TÜRBÜLANSTA NE YAPMALI?
Peki biz yolcular türbülans anında ne yapacağız? Türbülanstan korunmanız için uçuş esnasında oturduğunuz süre boyunca kemerlerinizin bağlı olması çok önemli bir detay. Eğer kemeriniz bağlı şekilde uçarsanız türbülans konusunda çok fazla endişelenmenize gerek yok. Unutmayın pilotlar da daima emniyet kemerleri takılı şekilde uçarlar.
