Aynı hava koridoru üzerindeki iki uçağın arasında bulunması gereken minimum yükseklik bellidir.
Standart dikey ayırma olarak ifade edilen bu mesafe:
- 29 bin ft irtifa altında: 1.000 ft
- 29-41 bin ft aralığında: 2.000 ft
- 41 bin ft üzerinde: 4.000 ft şeklindedir.
Bu uygulamanın sebebi, uçaklardaki altimetrelerin hassaslığının, yüksekliğe bağlı olarak azalmasıdır. Uçuş sistemlerinin gelişmesi ile birlikte, Hava veri bilgisayarı (Air Data Computer) ile birleştirilmiş altimetreler ve oto pilotların daha hassas uçma kapasiteleri ile modern uçaklar için bu mesafelerin gereğinden fazla olduğu sonucuna varıldı.
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü ICAO’nun 1988’de yaptığı teknik çalışma sonucunda, dikey ayırmanın düşürülmesine karar verildi. Böylece havacılıkta RVSM (Reduced Vertical Separation Minima-Azaltılmış Dikey Ayırma Minimumu) kavramı ortaya çıktı.
RVSM’e göre 29-41 bin ft aralığındaki irtifada seyreden uçaklar arasında standart dikey ayırma, 2.000 ft’den 1.000 ft’e indirildi. Yani RVSM hava sahalarında 8.900 ile 12.500 metre arasındaki irtifada uçan iki uçak arasındaki dikey mesafe, 600 metreden 300 metreye indi. Böylece RVSM hava sahalarında uçabilen uçak sayısı, güvenli bir şekilde arttırılabildi.
1997 ile 2005 yılları arasında RVSM tüm Avrupa Hava Sahası, Kuzey Afrika, Güneydoğu Asya, Kuzey Amerika, Güney Amerika ve Kuzey Atlantik, Güney Atlantik ve Pasifik Okyanusu üzerine uygulamaya konuldu. İlk olarak uçan uçak modelleri ve uçuş saatlerinin karakteristiği de göz önünde bulundurularak Kuzey Atlantik Hava Sahası’nda Mart 1997’de 330 ile 370 uçuş seviyeleri arasında uygulamaya konuldu. Kuzey Yarımküre’nin büyük bölümünde RVSM usulleri FL 290 – FL 410 arasında 20 Ocak 2005’te uygulamaya başlandı. Afrika’da ise 25 Eylül 2008’de uygulandı. Rusya, RVSM ve uçuş seviyesi uygulamasında 17 Kasım 2011’de geçti.
RVSM Gereksinimleri
Sadece özel olarak RVSM sertifiyesi almış olan uçaklar bu hava sahasına girebilir. Eğer uçak RVSM şartlarını taşımıyorsa ve uçuş anında kaybetmiş ise, tırmanarak ve alçalararak RVSM hava sahasından çıkmalı veya hava trafik kontrolörüne durumu ileterek özel muafiyet talep etmelidir. Buna ek olarak, havayolu şirketleri ülkenin Sivil Havacılık Yetkili Kurumu’ndan RVSM havasından operasyon yapabilmesi için yetki belgesi alması gerekir.
Onaylanmış şirket ve ülke belgelerine göre gereksinimler bunlardan fazlasını isteyebilse de, RVSM için genel olarak minimum şartlar şu şekildedir:
- 2 bağımsız altimetre
- Önceden belirlenmiş ve ulaşılmış seviyeden ayrılma durumda uyarı verecek ekipman
- Otomatik pilot
- Altimetreye bağlı yükseklik iletimi ve bağlantısı olan bir transponder
