Yunanistan’ın birinci, Akdeniz’in beşinci büyük adası Girit, aynı zamanda önemli bir edebiyatçının da memleketi.
20. yüzyılın en önemli Yunan felsefecisi kabul edilen ve eserleri 52 yabancı dile çevrilen Nikos Kazancakis’i çoğumuz, aynı isimle sinemaya da uyarlanan Zorba adlı eseri ile tanıyoruz.
Ada hala Osmanlı yönetimindeyken ve bağımsızlık ayaklanmalarının zirve yaptığı dönemlerde Girit’in Heraklion, Türkçe adıyla Kandiye şehrinde dünyaya gelen; hukuk eğitimi alan, felsefe üzerine çalışmalar yapan, Balkan Savaşları ile orduya katılan Kazancakis, 1922’den ölümüne kadar birçok ülkeyi dolaşarak, gezi yazıları formatında hayranlıkla okuduğumuz eserler yayımladı.
1956 yılında Viyana’da Uluslararası Barış Ödülü’nü alan ve 1957’nin sonlarına doğru, lösemi hastalığına yakalanmasına rağmen Çin ve Japonya’ya son bir geziye çıkan Kazancakis, dönüş yolunda iyice hastalanarak Almanya’nın Freiburg kentinde hayatını kaybetti.
Ortodoks kilisesi mezarlıkta defnedilmesine izin vermediğinden, Kandiye’yi çevreleyen Venedik surlarının kale burçlarından birinin altına gömüldü.
Girit’te bulunan havaalanlarından birine de ismi verilen Kazancakis’in, şehrin en yüksek tepesi olan Martinego’daki mezar taşında, kendi eseri Çileci’den alıntılanan şu cümleler yazıyor:
“Hiçbir şey ummuyorum,
hiçbir şeyden korkmuyorum,
özgürüm.”
