Biman Bangladeş Havayolları, Amerika Birleşik Devletleri’ne yaptığı uçuşlara kaldığı yerden devam etme planlarının ana hatlarını çizdi. Planın ayrıntılarında hepimizi heyecanlandıran bazı detaylar var.
Biman Bangladeş Havayolları, yabancı hava taşımacılığı izni alma sürecini başlatmak için Amerika Birleşik Devletleri Ulaştırma Bakanlığı’na (DOT) başvurdu. Havayolu, ülkenin başkenti Dakka (DAC) ile New York (JFK) veya Newark (EWR) arasında, Boeing 787-9 uçaklarını kullanarak operasyonlarına yeniden başlamak istiyor.
En önemli sorun, Bangladeşli havayolunun, Amerika Birleşik Devletleri’ne uçmasını engelleyen ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA) Kategori 1 derecelendirmesine sahip olmaması. Ancak bu başvuru, FAA ve Bangladeş Sivil Havacılık Otoritesi (CAAB) arasındaki ortak çalışmalar devam ettikçe, ülkenin ve havayolunun, Kategori 1 seviyesine yükseltileceği inancına dayanıyor. Bunun için kesin bir zaman çizelgesi belirlenmedi.
Biman Bangladeş’in ana planı, Boeing 787-9 uçaklarını kullanarak, Dakka ile New York arasındaki uçuşların, İzmir’de bir ara durak ile gerçekleştirilmesini içeriyor. Dakka-New York rotasında, ara durak olarak İzmir’in seçilmesi oldukça ilginç bir karar. Türkiye ile ABD arasındaki uçuşun beşinci trafik hakkı kapsamında gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ise henüz belli değil.
Dakka-New York arasındaki aktarmasız uçuşların menzili yaklaşık 12.680 km. Ancak uçuş, İzmir üzerinden gerçekleşirse menzil yaklaşık 14.300 km’ye yükseliyor. Ancak bu hamlenin olumlu sonuçlanması, havayolunun Rus hava sahası ve Kutup Rotası’ndan kaçınmasına; bunun yerine Atlantik üzerinden çift yönlü uçabilmesine olanak tanıyacak.
Yapılan başvuruda ayrıca bu operasyonların, Amsterdam (AMS), Abu Dabi (AUH), Birmingham (BHX), Brüksel (BRU), Delhi (DEL), İstanbul (IST), Manchester (MAN) veya Roma (FCO) gibi farklı noktalar üzerinden gerçekleştirilmesine yönelik haklar da talep ediliyor. Yani havayolu, yaptığı başvuruda sadece kendi adına esneklik talep ediyor.
Biman Bangladeş Havayolları, New York’a en son 2006 yılında, Manchester ara durağı üzerinden operasyon yapabiliyordu. Dolayısıyla havayolu, bu rotadaki uçuşlarını, yaklaşık 20 yıl sonra, farklı bir ara durak üzerinden gerçekleştirmeye devam etmek istiyor.
Biman Bangladeş yıllardır New York’a dönme niyetini dile getiriyor; ancak DOT’a başvuruda bulunmaktan hep son anda vazgeçiyordu. Yapılan başvurunun olumlu sonuçlanmasının düşük bir ihtimal olduğu söyleniyor. Bangladeş’in, FAA Kategori 1’e dahil olabilmesinin neredeyse imkansız olduğunu düşünenler bir hayli fazla.
Biman Bangladeş yılda 53 milyon Dolar kaybedebilir
Biman Bangladeş’in DOT’a sunduğu başvuru, rota için yapılan planlama içindeki finansal bilgileri de içeriyor. Buna göre havayolunun ilk yıl, 53 milyon Dolar’dan fazla zarar edebileceği belirtiliyor. Yıllık 260 gidiş-dönüş uçuşu (haftada 5 frekans) ve bu uçuşlarda %70 doluluk oranı yakalanabilirse, havayolunun, 100 milyon Dolar’a yakın gelir elde etmesi ve 153 milyon Dolar’ın üzerinde maliyet ile karşı karşıya kalması bekleniyor.
Yani Dakka-New York hattında uçuşların başlaması havayolu için çok maliyetli, riskli ve kârsız olacak. Ancak Biman Bangladeş, devlete ait olduğu için, bu rotada uçuşlara yeniden başlamanın ana motivasyonunun, ticari karlılıktan ziyade, prestij kazanmak ve yeni iş bağlantıları yaratmak olduğu söyleniyor.
Havayolu bu uçuşları zararına da olsa gerçekleştirmeye başlarsa, mesafe uzun olduğu için, şirketin toplam varlıklarının önemli bir kısmını oluşturan bir buçuk uçağın, sadece bu rotaya tahsis edilmesi gerekiyor.
Şirketin filosunda üç farklı kabin konfigürasyonunda, toplam 298 koltuk bulunduran yalnızca iki adet 787-9 uçağı bulunuyor. Havayolunun filosu, bu 2 787-9’un yanı sıra, altı adet Boeing 737, dört adet Boeing 777, dört adet 787-8 ve beş adet De Havilland Dash 8 Q400 dahil olmak üzere, toplam 21 uçaktan oluşuyor. Biman Bangladeş’in, yakın gelecekte 10 adet Airbus A350 sipariş etmesi bekleniyor.
Haftada karşılıklı beş yerine üç uçuş gerçekleştirilmesi senaryosunda yıllık net zararın ise tahmini 19 milyon Dolar’a düşüreceği hesaplandı. Bu senaryoda filodaki uçaklardan yalnızca birinin bu rotaya tahsis edilmesi yeterli oluyor.
Dakka-New York Rotasında Uçan Yolcu Sayısı Yüksek
Bangladeş’in başkenti ile New York JFK arasında seyahat eden insan sayısı oldukça fazla. 2019’da bu rotada rezervasyon yapan yolcu sayısı 152 binin üzerindeydi. Toplam yolcu hacmi çok iyi olmasına rağmen, bu rotada seyahat eden yolcuların yüzde 90’ı arkadaş ve akraba ziyaretleri ile tatil amaçlı uçuyor. Kalan %10’luk kesim ise iş amaçlı seyahat edenlerden oluşuyor.
Havayolunun bu rotada nasıl bir rekabet avantajına sahip olacağı da oldukça önemli bir soru işareti. Bir ara durakta yapılacak aktarma ile Dakka ve New York arasındaki uçuş için satılacak biletlerin, direkt New York uçuşlarından çok daha uygun olmayabileceği belirtiliyor.
Bu rotadaki trafik rakamları, ultra uzun mesafeli bir pazar için fiyatların piyasa geneli ile aynı düzeyde olduğunu gösteriyor. 2019 yılında, tüm havayollarındaki tüm yolcular tek yön için vergiler hariç ortalama 730 Dolar ödedi. Bu sebeple, havayolunun bu rotada nasıl bir rekabet avantajı yaratabileceği de oldukça önemli bir soru işareti. Bir ara durakta yapılacak aktarma ile Dakka ve New York arasındaki uçuş için satılacak biletlerin, direkt New York uçuşlarından çok daha uygun olmayabileceği belirtiliyor.
Bangladeş vatandaşlarından gelen talebin düşük olacağı sezon dışı dönemde, Dakka üzerinden transfer yolcuları bağlantılı uçuşlarla dağıtmak istemek gibi bir hedef belirlenerek, trafik ve gelir artışı sağlanabilir. Ancak havayolunun iş modeli, koordineli bir merkez operatörü olmaktan oldukça uzak.
Dakka-New York uçuşları için, Londra Heathrow-JFK uçuşu yapan şirketlerle codeshare anlaşması yapmak çok daha mantıklı ve düşük riskli bir seçenek gibi görünüyor. Londra- New York rotasında mil başına ortalama %31 daha yüksek gelir elde edildiği görülüyor. Üstelik uçulan mesafe, %37 daha kısa.
Sonuç olarak İzmir üzerinden Dakka ve New York’u birbirine bağlamak bürokratik olarak izin alınması zor bir senaryo. Ancak her şey yolunda gitse bile uçuşların başlamasının şirkete finansal açıdan büyük bir zarar vereceği kesin. Bakalım Biman Bangladeş’in başvurusu nasıl sonuçlanacak…
