5 Haziran’da bir test uçuşu Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) doğru yola çıkan Amerikalı astronotlar Barry “Butch” Wilmore ve Sunita Williams’ın birkaç gün içinde Dünya’ya geri dönmesi planlanıyordu. Ancak işler beklendiği gibi gitmedi. 61 yaşındaki Wilmore ve 58 yaşındaki Williams, iki aydır uzayda ve şu an için ne zaman geri dönecekleri meçhul. İki astronotun, 2025 yılına kadar, uzayda mahsur kalabilecekleri iddia ediliyor.
ABD’li astronotlar Barry “Butch” Wilmore ve Sunita Williams, Boeing Starliner uzay aracının ilk insanlı uçuşunu gerçekleştirmek üzere uzay yolculuğuna çıktı. Bu yolculuktan edinilecek en kritik detay, kapsülün düzenli kullanıma sokulmasından önce, yaşanabilecek sorunların tespit edilecek olmasıydı.
Ancak , Boeing Starliner, uzay istasyonuna yaklaşırken, itki sisteminde sızıntı da dahil olmak üzere çeşitli sorunlar yaşadı. Uzay aracında bulunan Wilmore ve Williams, uzay istasyonuna güvenli bir şekilde ulaştı. Fakat iki astronot, Starliner güvenli olmadığı için, Dünya’ya başka bir yolla dönmek zorunda.
ISS’ye yapılan yolculuk sırasında, Starliner’ın 28 adet itki gücü ateşleyicisinden beşi, aşırı ısınma nedeniyle kapatıldı. Zamanla bunların dördü düzeldi.
Mevcut tahminler, uzay aracındaki teflon contaların, hem itki gücü üretiminde buharlaşmaya hem de tıkanıklıklara yol açtığı yönünde.
BREAKING 🚨: The two NASA astronauts who have been stranded on the ISS since June due to Boeing Starliner issues may not return until Feb. 2025, says NASA
They were only supposed to be there for less than a week pic.twitter.com/F7Z20r4L43
— Latest in space (@latestinspace) August 7, 2024
NASA yetkileri tarafından yapılan basın toplantısında, bundan sonra nasıl bir adım atılacağı ile ilgili henüz net bir karar alınmadığı bilgisi paylaşıldı.
Şimdilik eldeki ilk seçenek, Butch ve Sunita’nın, Starliner ile geri dönmesi şeklinde. Ancak farklı olasılıklar için de planlamalar yapılıyor.
BOEING İLE GİTTİLER SPACEX İLE DÖNECEKLER!
Seçenekler arasında en çok öne çıkanlardan biri de iki astronotun, Eylül ayında yapılması planlanan uzay misyonuna dahil edilmesi. Bu sayede, bu misyonda görev alacak diğer astronotlar ile Şubat 2025’te Dünya’ya dönebilirler.
Eylül ayındaki misyon kapsamında, uzay istasyonuna Space X Crew Dragon uzay aracı gönderilecek. Normalde dört mürettebat taşınması planlanan misyon kapsamında, gerekirse iki koltuk boş bırakılacak. Eğer bu plan hayata geçerse, Wilmore ve Williams, sekiz gün için gittikleri Uluslararası Uzay İstasyonu’nda sekiz ay kalmış olacak. Starliner aracı ise Dünya’ya insansız bir şekilde, bilgisayar kontrolünde dönecek. NASA ayrıca, SpaceX’in Crew-9 görevini de 18 Ağustos’tan, en erken 24 Eylül’e erteleme planlarını doğruladı.
Bu senaryonun gerçekleşme olasılığı, son birkaç haftada yaşanan gelişmeler nedeniyle, çok daha güçlü görünüyor.
Eğer iki astronot, Boeing ile gittikleri uzaydan, Dünya’ya SpaceX aracı ile dönerse, yıllardır rekabet halinde olan iki şirketten biri olan Boeing için büyük bir darbe olacak. NASA, geçtiğimiz günlerde, ISS’deki astronotlar için ekstra gıda ve giysi göndermek için de bir SpaceX roketi kullandı.
Boeing, Starliner’ı uzay istasyonuna mürettebat taşımak için düzenli olarak kullanmayı umuyordu. The Space X Crew Dragon, 2020 yılından bu yana NASA’nın operasyonlarında kullanılabilmesi için için onaylı durumda.
İticiler sıcak ateşlendiğinde, araçtaki tüm iticilerin nominal itki seviyesinde olmaası, oldukça ilginç değerlendiriliyor.Boeing, Starliner’a olan güvenini açıkladı ve uzay aracının güvenliğini destekleyen “bol miktarda” test verisine işaret etti. Starliner, artık mürettebatlı bir yapılandırmayla programlandığı için, otonom olarak kendini ayırma kapasitesine sahip değil. Yaşanan sorunun, bazı yazılım parametrelerini yapılandırarak çözülebileceği ve bu işlemlerin de yaklaşık dört hafta sürebileceği tahmin ediliyor.
UZAYDA EN UZUN SÜRE KALAN ASTRONOTLAR KİM?
Geçtiğimiz ay, iki astronot, gazetecilere yaptıları açıklamada, Dünya’ya geri döneceklerine dair “inançlarının tam olduğunu söylemiş ve Starliner aracının etkileyici olduğuna vurgu yapmıştı.
Donanma helikopteri pilotu Williams’ın ISS’teki üçüncü görevi. Wilmore ise daha önce iki kez uzaya gitmiş bir pilot. İki pilot da uzayda daha fazla zaman geçirmek zorunda olmaktan rahatsızlık duymadıklarını da söyledi.
Williams ve Wilmore uzayda planlanandan uzun kalacak olsa da geçmişte yeryüzünden uzakta daha uzun vakit geçirenler oldu.
Rus astronot Valeri Polyakov, 1990’ların ortasında, Mir Uzay İstasyonu’nda 437 gün kaldı.
Geçtiğimiz yıl Frank Rubio, ISS’te 371 gün kalarak, Amerikalıların en uzun uzayda kalma rekorunu kırdı.
Bugün hala ISS’te olan Rus Oleg Kononenko ise kariyeri boyunca uzayda 1.000 günden fazla kalan ilk kişi.
