Havacılık Bülteni-288

BOEING 777X’İN İLK TESLİMATI YİNE ERTELENDİ

ABD’li imalatçı Boeing, 33.000’den fazla çalışanın grev yapması nedeniyle, büyük bir kriz yaşıyor. Boeing yönetimi tarafından alınan yeni kararlar doğrultusunda, personelin %10’u işten çıkarılacak ve en yeni geniş gövde uçak ailesi olan 777X’in ilk teslimatı da ertelenecek. Bu kararlar, ABD’li şirketin, 2024’te 10 milyar Dolar zarar açıklayabileceğine yönelik tahminlerin hemen üzerine alındı.

Boeing CEO’su Kelly Ortberg, hafta içinde çalışanlarına gönderdiği mesajda, “Boeing’in zor bir dönemden geçtiğini” söyledi. “Şirketi yeniden canlandırmak için zor kararlar almaları gerektiğini aktaran Ortberg, rekabetçi kalabilmek ve uzun vadede müşterilere hizmet sunabilmek için, yapısal değişiklikler gerektiğine vurgu yaptı.

Ortberg ayrıca, şirketin geliştirme sürecinde karşılaştığı zorluklar, uçuş testilerinin duraklaması ve devam eden grev nedeniyle, 777X’in ilk teslimat tarihinin 2026’ya ertelendiğini de açıkladı.

Dünyanın en büyük ve en verimli çift motorlu uçağı olarak lanse edilen 777X’in başlangıçta 2020’de ticari hizmete başlaması bekleniyordu. Ancak uçağın teslimatı ve piyasaya sürülme tarihi, son altı yıldır sürekli ertelendi. Uçağın lansman müşterisi Emirates CEO’su Tim Clark başta olmak üzere, uçak için sipariş veren havayollarının yöneticileri, her fırsatta bu erteleme kararından duyduğu rahatsızlıkları dile getiriyor.

Airbus A350 XWB’ye yanıt olarak 2010’ların başında üzerinde çalışılmaya başlanan 777X, başlangıçta 777-300ER’nin menzilini uzatan, yeni nesil motorlarla güçlendirilen, A350’den %10 daha iyi operasyonel maliyet sunmayı hedefleyen ve 400’den fazla yolcu kapasitesine sahip olması beklenen bir uçaktı.

Boeing, ayrıca Everett tesislerinde 40 yılı aşkın süredir devam eden 767’nin kargo versiyonunun üretiminin de planlanandan daha erken bitirileceğini duyurdu. Sipariş edilen 767 kargo uçaklarının üretimi tamamlanıp, sahiplerine teslim edildikten sonra, uçakların üretiminin 2027’de tamamen sona ermesi planlanıyor. KC-46A Pegasus isimli tanker uçak üretimi ise devam edecek.

Boeing önümüzdeki aylarda toplam iş gücünün %10’una karşılık gelen, yaklaşık 17.000 personelin işine son vermeyi planlıyor. İşten çıkarma kararı, yöneticiler, müdürler de dahil tüm çalışanları ilgilendiriyor.

Sendika, grev kararının, 33.000 çalışanın sesini duymazdan gelmeye devam eden Boeing yöneticilerinin, aldığı kötü kararların bir sonucu olduğu görüşünde. Sendika, Boeing’in, grevi istediği zaman sona erdirme gücüne sahip olduğunu söylüyor.

Boeing yönetimi ise geçtiğimiz hafta, Ulusal İşçi İlişkileri Kurulu’na (NLRB) bir şikayette bulundu. Boeing yönetimi, çalışanların ve sendikanın “kötü niyetli pazarlık” yaptığını iddia etti.

SUNEXPRESS YOLCU REKORUNU KIRDI!

SunExpress CEO’su Max Kownatzki ve yardımcısı Tuncay Eminoğlu, şirketin 2024 yaz performansı ve yaklaşan kış sezonuna yönelik planlarını, Antalya’da düzenlenen ve Boarding Info’nun da davetli olduğu bir toplantıda aktardı.

SunExpress’in 2024 yılı başından bu yana taşıdığı yolcu sayısı 12 milyonu aştı ve havayolu, 2023 yılında taşıdığı toplam yolcu sayısını neredeyse şimdiden yakaladı. Ayrıca önümüzdeki kış sezonu için uçuş ağına 15 yeni rota ekleyen hava yolu, şirket tarihindeki en geniş kış uçuş ağına ulaştı.

SunExpress CEO’su Max Kownatzki, yıl başından bu yana %87 gibi güçlü bir doluluk oranı yakaladıklarını söylerken; yıl sonuna kadar 15 milyon yolcu taşıma hedefine ulaşmayı öngördüklerini belirtti. Ülkenin bir turizm elçisi olan SunExpress’in, Türkiye’nin bu yıl 60 milyon turist ağırlama hedefine güçlü bir katkı sunacaklarını vurguladı.

SunExpress, turizmi tüm yıla yaymak için, kış sezonuna ciddi bir yatırım yaptı. Bu kapsamda havayolunun uçuş planına, kış sezonu için 15 yeni rota ekledi.

SunExpress, bu kış ilk defa Kayseri-Prag, İzmir-Rovaniemi, İzmir-Şarm El Şeyh ve Trabzon-Maskat rotalarında uçacak.

İç hat uçuş ağına da 11 yeni rota ekleyen havayolu, böylece iç hatlarda toplam 32 noktaya uçacak.

SunExpress, iç hatlarda Antalya’dan Bursa, Erzurum ve Şanlıurfa’ya, İzmir’den Elazığ, Nevşehir, Sivas ve Şanlıurfa’ya; Çukurova Havalimanı’ndan Bursa, Samsun, Trabzon ve Van’a uçmaya başlıyor. Havayolu, Kasım ortasından itibaren haftada iki kez Antalya-Rize uçuşlarına da başlayacak.

SunExpress, tüm bu hatlardaki uçuş talebini karşılamak için 2025 yılında filosunu büyütmeyi sürdürecek. 2025 yılında SunExpress filosundaki uçak sayısının 85’e yükseltilmesi planlanıyor.

Havayolu, 2025 yılı için planladığı filo büyümesine paralel olarak, yaklaşık 800 yeni istihdam sağlamayı da hedefliyor. Bu doğrultuda, 170 pilot, 400 kabin görevlisi ve 200’ün üzerinde yer personelinin işe alınması amaçlanıyor.

LUFTHANSA’YA YAHUDİ YOLCULARI UÇAĞA ALMAMA CEZASI!

ABD Ulaştırma Bakanlığı, Almanya’nın ulusal havayolu Lufthansa’nın, 2022 yılında, Yahudi yolcuların uçağa binişine izni vermediği gerekçesiyle 4 milyon Dolar para cezası ödemeyi kabul ettiğini açıkladı.

Mayıs 2022’de, çoğu geleneksel Ortodoks Yahudi kıyafetleri giymiş olan 128 yolcu, New York JFK Havalimanı’ndan Lufthansa uçağına bindi. Yolcular, nihai varış noktaları olan Budapeşte’ye uçmak için, Frankfurt’ta aktarma yapacaktı. Lufthansa, Frankfurt Havalimanı’na inişin ardından, bu yolcuların bağlantılı uçuşlarına devam etmesine izin vermedi. Uçuşa kabul edilmeyen 40’ın üzerinde Yahudi yolcu, kendilerine yönelik ayrımcılık yapıldığı gerekçesiyle ABD Ulaştırma Bakanlığı’na başvurdu.

ABD Ulaştırma Bakanlığı tarafından hafta içinde yapılan açıklamada, Lufthansa’ya verilen cezanın, bir havayoluna sivil yolcu hakları ihlali gerekçesiyle verilen en büyük ceza olduğu bilgisi yer aldı. Bakanlık tarafından yürütülen soruşturmada, Lufthansa’nın savunmasında, bazı yolcuların, New York-Frankfurt uçuşunda uygunsuz davranışlar sergilemesi nedeniyle devam uçuşuna alınmadığı ifadesi yer aldı.

New York-Frankfurt uçuşunda görev yapan kaptan pilot, mürettebatın talimatlarına uymadıkları ve uçuş emniyetini tehlikeye atan davranışlar sergiledikleri için yolcuları uyardığı, ancak talimatlara uymayan yolcuların tespit edilemediği aktarıldı.

Soruşturma kapsamında görüşlerine başvurulan yolcular, birçoğu birbirini tanımasa ve birlikte seyahat etmiyor olsa bile, havayolunun tüm Yahudi yolculara tek bir grupmuş gibi davranmasından şikayetçi oldu.

ABD Ulaştırma Bakanı Pete Buttigieg, “Seyahat ederken hiç kimse ayrımcılıkla karşılaşmamalı. Bugün aldığımız karar, havayolu endüstrisine karşı, yolcuların hakları ihlal edildiğinde, harekete geçmek için ne kadar hazır olduğumuza dair net bir mesaj veriyor” şeklinde konuştu.

Ulaştırma Bakanlığı Havacılık Tüketici Koruma Ofisi’nden yapılan açıklamada ise “tüm yolcuların ayrımcılıktan uzak bir şekilde uçmasını sağlamak için yetkilerimizi güçlü bir şekilde kullanmaya devam edileceğiz” denildi.

HİNDİSTAN’DA GÜNDEM: UÇAKLARA YAPILAN BOMBA İHBARLARI!

Hindistanlı havayolları adeta kabus gibi günler yaşıyor. Hintli havayollarının uçuşlarına sürekli olarak bomba ihbarı yapılıyor. Bu durum, uçuşlarda gecikme ve iptallere, bazı uçakların da havadayken farklı meydanlara yönlendirilmelerine neden oluyor.

Son 1 hafta içinde Hindistan’da 70’ten fazla uçuş için bomba ihbarı yapıldı. Ancak bunların tamamının asılsız olduğu ortaya çıktı.

Pazartesi günü en az üç, Salı günü en az 10 ve Çarşamba günü en az yedi uçuşta bomba paniği yaşanırken; sayılar haftanın son günlerine doğru daha da arttı. Bu olaylar arasında belki de en çok ilgi gören vaka, Delhi’den Chicago’ya uçan ve bomba ihbarı nedeniyle Kanada’nın Iqaluit şehrine acil iniş yapan Air India’nın 777’si oldu. Uçuş ekibinin görev süresi dolması nedeniyle, yaklaşık 200 yolcunun Iqaluit’te mahsur kalma ihtimali ortaya çıktığı için, Kanada Hava Kuvvetleri’nin tahsis ettiği bir A330 ile gerçekleştirilen kurtarma uçuşu ile yolcular Chicago’ya ulaştırıldı.

Yapılan soruşturmalarda, tüm bomba ihbarlarının, doğrulanmamış ve yeni oluşturulmuş sosyal medya hesapları üzerinden anonim olarak yapıldığı tespit edildi.

@adamlanza111 kullanıcı adına sahip bir X hesabı tarafından onlarca uçuş için bomba ihbarı yapıldığı tespit edildi. Bu hesabın sahibi, yalnızca Hindistan’daki uçuşlar için bomba ihbarı yapmakla kalmadı; pek çok yabancı havayolunun uçuşları için de benzer iddialarda bulundu. Hesap daha sonra askıya alındı.

Her seferinde ihbarın şekli ve içerdiği tehditlerin birebir aynı olduğu görüldü. İhbarlarda her havayolu için beş farklı uçuş numarası veriliyor; bu uçuşlardan kimsenin canlı çıkamayacağı söylenip, acele edin ve uçağı boşaltın uyarısı yapılıyordu.

Hindistan havacılık otoritesi, uçaklar için yapılan tüm bomba ihbarlarının ciddiye alınması konusunda oldukça hassas. Ancak bu politikanın bu şekliyle daha ne kadar daha devam edeceği merak konusu.

Yetkililer, bomba ihbarları yapan bir çocuğu yakalamayı başardı. Ancak diğer ihbarların kim tarafından yapıldığı henüz bulunamadı. Onların da büyük ihtimalle çocuk olduğu düşünülüyor.

Yetkililer, VPN kullanan, anonim çevrimiçi hesaplara sahip kişileri takip etmenin oldukça zor olduğunu söylüyor. Ancak, hükümet ve ilgili kurumlar, bu ihbarları yapan kişilere verilen cezaları artırmak da dahil olmak üzere, asılsız bomba ihbarlarını durdurmak için ne yapılması gerektiğinin belirlenmesi için birlikte çalışıyor. Hindistan hükümeti, bu kişileri süresiz uçuş yasağı listesine almayı düşünüyor. Ancak bu hamlenin de böyle bir davranış için yeterli ve caydırıcı olmadığı düşünülüyor.

ÇİN’İN BÖLGESEL UÇAĞI ARJ21’İN İSMİ C909 OLDU!

Çin’in devlete ait uçak üreticisi COMAC, ürettiği ilk modeli olan ARJ21-700 bölgesel uçağını, ürün gamındaki tek koridorlu C919 ve çift koridorlu C929 uçaklarının isimleriyle uyumlu hale getirmek için, C909 olarak yeniden markalamaya karar verdi. Şanghay Pudong Havalimanı’nda C909 olarak boyanmış bir ARJ21 uçağı görüldü.

Uçağın, COMAC’ın Şanghay Havalimanı’na yakın tesisinde boyandığı düşünülüyor. Önümüzdeki ay Zhuhai’de düzenlenecek 2024 China Air Show’da C909’un resmen tanıtılması bekleniyor.

Raporlar, C909’un, ARJ21’in “Pro” versiyonu olduğunu söylüyor. Uçakta yakıt verimliliğinde iyileştirmeler, aviyonik sistem geliştirmeleri, optimize edilmiş uçuş kontrol sistemleri, 97 koltuktan oluşan artırılmış maksimum oturma kapasitesi ve birkaç yüz kilogram artırılmış maksimum yük kapasitesi gibi geliştirmeler yapıldığı iddia ediliyor. Ayrıca uçak, yüksek irtifada, kısa ve dar pist operasyonlarında da daha iyi performans sunuyor. Uçağın motoru olarak ise ARJ-21’de kullanılan CF34-10A korunuyor.

Bugüne kadar COMAC 146 adet ARJ21-700 uçağını müşterilere teslim etti. ARJ21 uçakları, 11 farklı Çinli havayolu ile beraber, Endonezya’nın TransNusa Havayolları tarafından kullanılıyor. Uçağın en büyük operatörleri, her biri filolarında 30 uçak bulunan Air China ve Chengdu Havayolları. Bu rakamlar, uçağın Çin’in bölgesel havacılık pazarındaki etkisini net şekilde ortaya koyuyor.

COMAC, ARJ21’i C9X9 notasyonu altında birleştirmeyi amaçlıyor. Bu sayede ürünlerine tek tip isimlendirme yapan şirket, daha tanınabilir ve tutarlı bir marka kimliği oluşturmayı, küresel pazardaki konumunu geliştirmeyi amaçlıyor.

Bu yeniden markalama çabasının, yurtiçi başarısına rağmen uluslararası arenada beklediği ilgiyi göremeyen ARJ21’e pazarda daha fazla tanınırlık getirmesi bekleniyor. Uçağın C909 olarak yeniden markalaşması, Güneydoğu Asya ve Afrika dahil olmak üzere daha fazla yurtdışı pazarına kapı açabilir.

146 adet ARJ21 uçağı başarıyla müşterilere teslim edilmesine rağmen, program, üretim kapasitesinin aşılması sorunuyla karşı karşıya. COMAC beş yıl üst üste yılda 20’den fazla uçak teslim etmiş olsa da birikmiş sipariş sayısı hızla azalıyor. Air China, China Southern Airlines ve Chengdu Airlines gibi ARJ21’in en büyük müşterileri siparişleri tamamlanmaya yakın. 2021’den bu yana bu uçak için kayda değer sipariş alınamadı. Yeni müşteriler veya ek siparişler olmadan COMAC, 2025 ortasına kadar satılmayan uçakların birikmesi ve fazla üretim riskiyle karşı karşıya kalabilir.

Bu yüzden COMAC, ARJ-21 ile ilgili aşırı kapasite sorunlarını ele almak için yeni siparişlere, müşterilere veya çözümlere ihtiyaç duyuyor.

adbanner