PEGASUS TRABZON’DA NEDEN KAZA YAPTI?
13 Ocak 2018’de ”PC8622” sefer sayılı Ankara-Trabzon seferini yapan Pegasus Havayolları’na ait Boeing 737-800 Trabzon Havalimanı’na inişinin ardından, pist başında kontrolden çıkıp bir anda hızlanarak pistin kuzeyine yönelmiş ve denize 25 metre kala çamura saplanarak durabilmişti. 162 yolcu, 2 pilot ve 4 kabin görevlisi güvenli bir şekilde tahliye edildiği olayda kullanılamaz hale gelen uçak, 20 saatlik bir çalışmayla bulunduğu yerden çıkarılabilmişti.
Kazaya dair ilk resmi rapor hafta içinde açıklandı. Rapora göre uçak indikten sonra iki numaralı motorun itiş gücü bir anda yüzde 94’e kadar yükseldiği görülüyor. Uçuşun başından sonuna kokpitin kule ile yaptığı konuşmalar başta olmak üzere hiçbir konuda herhangi bir anormallik gözlenmezken, kulenin uçağın kaptan pilotu ile yaptığı son irtibatta pist ışıklarının maksimum şiddette, havanın yağışlı ve pistin ıslak olduğu bilgisinin iletilerek inişe izin verdiği anlaşılıyor.
Uçağın küçük sapmalar, limit dışı yatış ile indiği daha sonra 2 numaralı motor gaz kolunun ileriye hareketiyle yüzde 94’e kadar artan gücü nedeniyle sürüklenmeye başladığı belirtiliyor. Burada da insan faktörü kaynaklı bir hatanın kazaya neden olduğu görülüyor.
Raporda ayrıca uçak için yapılan bir hasar tespiti de yer alıyor. Uçağın 2 numaralı olarak adlandırılan sağ motorunun koparak denize düştüğü, sağ ana iniş takımının koptuğu, sol ana iniş takımını hasarlanarak toprak zemine gömüldüğü, burun iniş takımının hasarlandığı, sol motorun toprak alana gömüldüğü ve gövdenin toprak alana temas ettiği belirtildi. Uçakta yaşanan bu hasarların, yönetmeliğe göre ağır hasar sınıfına girdiği belirtilen raporda, uçağın ağırlık limitinin aşılmadığına da yer verildi. Can kaybı olmaması nedeniyle çok ucuz atlatılan bu kaza için bir kez daha geçmiş olsun diliyor; bir daha böylesi olayların tekrarlanmamasını umuyoruz.
Öte yandan bilmeyenler için kazaya karışan uçak, Trabzon’un Yomra Belediyesi tarafından ‘Millet Kıraathanesi’ olarak kullanılmak üzere alındı. Uçak parçalara ayrılarak bir gece operasyonuyla havalimanına 15 km uzaklıkta bulunan Yomra ilçesine karayolu ile taşındı.
THY’NİN BOEING 787 DREAMLINER UÇAĞI İLK UÇUŞUNU YAPTI!
Türk Hava Yolları’nın geçtiğimiz haftalarda teslim alarak Türkiye’ye getirdiği ilk Boeing 787 Dreamliner uçağı ilk uçuşunu Trabzon’a gerçekleştirdi. Sosyal medyada başlatılan bir kampanya ile uçağa 2 yıl önce Trabzon’da şehit edilen Eren Bülbül’ün adı verilmesi istenmişti. Ancak prensip olarak uçaklara şahıs isimleri vermeyen THY, uçağa Eren’in memleketi Maçka adını verip; ilk uçuşun da Trabzon’a yapılmasını kararlaştırdı. 8 Temmuz sabahı Trabzon’a yapılan charter uçuşta başta Eren Bülbül’ün ailesi, çok sayıda özel davetli, THY yöneticileri ve basın mensupları yer aldı. Elbette şaşırmayacağınız üzerine davetliler arasında ben yoktum. Trabzon’da bir havacılık geleneği olan su takıyla karşılanan uçağı pist başında Türk Yıldızları karşıladı.
Daha sonra 9 Temmuz günü ise Dreamliner ile ilk tarifeli uçuş planlanandan 1 gün sonra Antalya’ya gerçekleştirildi. Yüzde 100 dolulukla gerçekleştirilen ilk seferle birlikte THY’nin rüya uçağı tarifeli uçuşlarına resmi olarak başladı. 787, tarifeli ilk yurt dışı uçuşunu ise 17 Temmuz’da havayolunun yeni uçuş noktası Bali’ye yapacak. Bu özel uçuş için davetliler arasında tahmin edeceğiniz üzere ben yine yokum.
Öte yandan geçen hafta 787 ile ilgili tam bir Türkiye komedisi yaşandı. Filoya katılacak ilk 787 için tanıtım filmi çekimleri sırasında yüksek ısı veren spot ışıkları uçakta hasar oluşmasına neden oldu. Boeing 787 uçaklarında manuel olarak açılıp kapanan güneşlik bulunmuyor. Bu işlem iki cam arasındaki özel filtre aracılığıyla gerçekleştiriliyor. İşte o özel film tabakası spotların uzun süre aynı noktaya tutulması nedeniyle aşırı sıcaktan eridi. Böyle bir olay dünyada ilk kez yaşandığı için ne yapacağını bilemeyen THY Teknik ekibinin imdadına ABD’den gelen Boeing ekipleri yetişti. Uçağın eriyen camı gelen ekip tarafından değiştirildi.
THY’nin filosuna katacağı ikinci 787 de hafta içinde İstanbul’a geldi. TC-LLB tescilini alan uçak kısa süre içinde İstanbul-Antalya arasında operasyonlara başlayacak. THY uçak için Boeing’e 25 kesin 5’i opsiyonlu olmak üzere toplam 30 tane 787-9 siparişi verdi. Ağustos ayı sonuna kadar filoya toplam 6 uçak katılmış olacak. Normalde havayolları bu tip durumlarda ilk kez filoya girecek yeni uçak tipini teslim almaya imalatçının merkezine giderken özel organizasyonlar düzenler. Ancak THY yöneticileri için ilk 787’nin teslim alındığı dönemde gündem Genel Kurul’du. Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı ve ekibinin genel kuruldan güçlenerek çıkmasının ardından teslim alınacak dördüncü 787 Dreamliner uçağı için temmuz ayının sonuna doğru bahsettiğim tören düzenlenecek. Boeing’in merkezi Seattle Everett tesislerinde düzenlenecek törenle filoya katılacak 4’üncü Dreamliner teslim alınarak Seattle’ye götürülen özel davetli grubunu da alarak Türkiye’ye gelecek. Evet tahmin ettiğiniz üzere bu törenin davetlileri arasında da ben yine yokum. Dolayısıyla size bu uçakla ilgili aktarabileceğim bilgiler ve gelişmeler şimdilik bu kadar. Uçakların THY’ye Türk havacılığına hayırlı olmasını diliyorum herkese emniyetli ve keyifli uçuşlar diliyorum.
TÜRKİYE’DEN CATHAY PACIFIC’E REKOR CEZA!
Kişisel Verileri Koruma Kurulu, geçen hafta çok ilginç bir karara imza atarak Hong Kong merkezli havayolu Cathay Pacific’e yüklü bir ceza kesti.
Şirketin yolcu bilgilerini içeren bilgi sistemlerine 13 Mart 2018’de siber saldırı yapılmış ve şirket bu saldırıyı 7 Mayıs 2018 tarihinde kamuoyu ile paylaşmıştı.
İlk belirlemelere göre Türkiye’den 1286 kişinin kişisel verileri ve pasaport numaraları bu saldırılarda hackerlar tarafından ele geçirildi. Siber saldırıdan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının etkilenmesi üzerine harekete geçen kurul, Cathay Pacific Havayolları’na 100 bin lirası “En kısa sürede bildirimde bulunma yükümlülüğü”ne aykırı hareket etmesi nedeniyle olmak üzere toplam 550 bin TL idari para cezası kesti.
AIRBUS BOEING REKABETİNDE SON DURUM!
2017 yılında faaliyete başlayan Suudi Arabistan’ın düşük maliyetli taşıyıcısı olan flyadeal, geçtiğimiz Aralık ayında verdiği liste fiyatı 5,9 Milyar Dolar olan 50 tane Boeing 737 MAX siparişini iptal ederek Airbus A320neo siparişi vermeye karar verdi. Bu gelişme üzerine birkaç aydır tarihinin en türbülanslı dönemini yaşayan Boeing çok büyük bir darbe daha yemiş oldu.
2019’un geride bıraktığımız ilk yarısına şöyle bir dönüp baktığımızda çok önemli gelişmeler yaşandığını görüyoruz. Yeni uçak lansmanları, teknolojik gelişmeler, ilk uçuşlar, Paris Air Show, trajik uçak kazaları ve bu kazalarda hayatını kaybeden yüzlerce insan. Ama sektörün bu süreçte en çok odaklandığı konular arasında Boeing Airbus rekabetinin durumu da var. 5 ay içinde iki ölümcül kazaya karışan en yeni uçağı 737 MAX ile Boeing, tarihinin en zorlu dönemini geçiriyor. 737 MAX uçaklarının tamamı hala yerde, yenilerinin üretimleri ise bir yandan devam ediyor. Boeing fabrikadan çıkan uçakları koyacak yer bulamıyor. Araçlar için ayrılan otopark alanlarını kullanıyor. Üstelik bu uçakları yeniden gökyüzüyle buluşturmak için attığı her adım da başarısız oluyor. 737 MAX’ların ne zaman yeniden uçacağı belli değil. Belki de hiç uçamayacak. Her geçen gün Boeing’e yüzbinlerce dolar zarar yazıyor. Boeing yılın ilk 6 ayında sadece 108 yeni sipariş alabildi. Ancak sipariş iptalleri ve değişiklikleri de üst üste konulduğunda yılın ilk 6 ayında, Boeing’in sipariş karnesinde -119 yazıyor. Korkunç! Gelecek bu açıdan Boeing için karanlık görünüyor. Şirket yılın ilk yarısında teslimat konusunda da geçen yıla göre yüzde 37 düşüş yaşadı ve sadece 239 uçak teslimatı yapabildi. Karşılaştırma yapabilmek için 2018 yılında Boeing’in 806 teslimat yaptığını söyleyebiliriz. Üstelik bunların 580’i 737 ailesi uçaklarıydı.
Bu esnada kararlı emin adımlarla ilerleyen Avrupalı imalatçı Airbus ise sektörün zirvesine oturmuş durumda. Yılın ilk yarısında Airbus 213 brüt sipariş aldı. Sipariş iptalleri ve değişiklikleri de eklendiğinde yılın ilk yarısını 88 net siparişle kapattığını görüyoruz. Ancak elbette bu da gurur duyulacak bir sipariş miktarı değil. Uçak siparişlerindeki azalma ve yeni uçaklara olan talebin zayıflaması dünya genelinde göze çarpıyor.
Teslimat konusunda ise sonuçlar Airbus için gerçekten harika. 20 Temmuz itibariyle 389 Airbus uçağı teslim edildi. Boeing, 737 MAX’in sorunlarıyla uğraşırken, rakibi Airbus, 737 MAX’in muadili A320 ailesi uçaklardan tam 315 tane teslim etti.
Yılın ikinci yarısı ve havacılıkta geleceğin bize neler getireceğini kestirmek zor. Çünkü havacılık sektöründe dengeler tahmin etmeye izin vermeyecek kadar dinamik.
HAVACILIKTA EN ÇOK PAYLAŞILAN VİDEOLAR
Hafta boyunca havacılık dünyası iki önemli görüntüyü konuştu ve sosyal medyada çokça paylaştı.
İlki Amerikalı Delta Havayolları’nın Atlanta-Baltimore seferini yapan 32 yaşındaki MD-88 uçağında bir yolcu tarafından çekildi. Uçuş sırasında motorun parçalarından biri büyük bir gürültüyle koptu. Ardından kabinin içi dumanla doldu. Kokpit ekibi Kuzey Karolayna’daki Raleigh-Durham Havalimanı’na acil iniş yaptı. Uçaktaki 148 yolcu ve mürettebat yara almadı.
Diğer video ise Amsterdam Schiphol Havalimanı apronunda çekildi. Londra seferi için push back yapan Easyjet’e ait A320 ile KLM Havayolları’na ait Boeing 737-800 tipi uçak çarpıştı. Kaza sonrasında iki uçakta da hasar meydana gelirken, yolcular uçaklardan tahliye edildi. Benzer vakalar geçen yıl Atatürk Havalimanı’nda THY uçaklarının başına iki defa gelmişti. Her iki olay için de geçmiş olsun diliyoruz.
