29 Ekim 2018’de ilk 737 MAX kazasını gerçekleştirerek, Boeing’in tarihindeki en türbülanslı sürecini başlatan Lion Air, şimdi de 737NG uçaklarındaki çatlağın kapsamını genişlettirecek gibi görünüyor!
ÇATLAKLARIN PERDE ARKASI
Geçtiğimiz haftalarda, Boeing 737 Next Generation modellerinde, kanat ile gövdenin birleştiği noktada yer alan ve turşu çatalı (pickle fork) olarak adlandırılan parçada tahmin edilenden daha erken çatlaklar oluştuğu gözlenmiş ve Boeing tarafından havayollarına uçakların kontrol edilmesi talimatı gelmişti.
Talimatın yayımlandığı gün itibariyle 30.000’den fazla uçuş yapan 737NG modelleri yedi gün içinde; 22.600 ile 29.999 arasında uçuş yapan uçaklar ise 1000 uçuş daha yapacak süre içinde kontrolden geçmek zorunda denildi. Uçakta ciddi bir yük ve gerilime maruz kalan parçada yaşanabilecek çatlak, uçağın kontrolden çıkmasına ve olumsuz sonuçlara neden olabilirdi.
Dünya genelinde 7000’in üzerinde Boeing 737NG modeli operasyonlarını sürdürüyor. Havayolları tarafından kontrol amaçlı yere indirilen NG serisi uçakların yaklaşık yüzde 5’inde çatlak tespit edildi. Çeşitli havayolları da uçaklarda çatlak kontrolü yapmayı sürdürüyor. En son geçtiğimiz hafta 50 uçağını kontrol amaçlı yere indiren Avustralyalı Qantas, 3 uçakta çatlak tespit edip; gerekli çalışmalara başladı.
LION AIR SÜRPRİZİ
Endonezya Sivil Havacılık Genel Müdürü Polana B. Pramesti, Endonezya basınına, Lion Air’ın 22.000 uçuş döngüsünün altındaki iki Boeing 737’de çatlak bulduğunu bildirdi.
Yaşanan gelişmeler üzerine, Avustralya Lisanslı Uçak Mühendisleri Birliği Sekreteri Steve Purvinas, 737 NG uçaklarının tamamını acil bir şekilde gözden geçirildiğini ifade etti. Ardından Amerikan Federal Havacılık İdaresi FAA’ya, gerekli incelemenin yapılmasını emreden uçuşa elverişlilik direktifinin (AD) acilen değiştirmesini ve “dünya çapındaki tüm havayollarının, kaç yaşında olduklarından bağımsız olarak tüm 737’lerini çatlaklar için derhal kontrol etmelerini istemesi” için çağrıda bulunduklarını açıkladı.
FAA’nın direktifinin genç uçakların da incelenmesini zorunlu kılmak için güncellenmesinin ve sürecin proaktif olması gerektiği düşünülüyor. Uzmanlar, ‘sadece üç saat uçmuş yeni bir uçakta da aynı semptomları görmemek için bir garanti yok; çünkü buna neyin neden olduğunu bilmiyoruz’ görüşünde.
TÜRKİYE’DE DURUM NE?
Türkiye’de ise, THY filosunda 98 adet, SunExpress’te 65 adet, Pegasus’ta 39 adet ve Corendon’da 7 adet olmak üzere, havayollarının filolarında toplam 209 adet 737 NG modeli var. Havayollarımızın yaptığı incelemelerde sadece THY’nin TC-JGF tescilli uçağında çatlak tespit edildi ve uçak üzerinde gerekli çalışmalar yapılmaya başlandı. Çatlağın giderilip, uçağın tekrar operasyonlara başlaması 2-3 haftalık süreyi bulabiliyor.
Muhammed YILMAZ
