20 Ekim 2025’te Emirates SkyCargo adına UAE9788 sefer sayılı uçuşla Dubai’den Hong Kong’a uçan Türk kargo şirketi ACT Havayolları’na (Air ACT) ait Boeing 747-400 kargo uçağı, Hong Kong Uluslararası Havalimanı’na 07L pistine iniş yaptıktan sonra pistten çıkıp denize düşmüştü. Kaza ile ilgili ön rapor açıklandı.
Rapora göre, iniş sırasında uçağın kontrolü yardımcı pilottaydı ve kaptan pilot Pilot Monitoring olarak görev yapıyordu. Uçak iniş yaptıktan sonra yavaşlamaya başladığı sırada, kokpitteki Motor Gösterge ve Mürettebat Uyarı Sistemi (EICAS) ekranında AUTOBRAKES mesajı belirdi. Bunun üzerine kaptan pilot, uçağın kontrolünü yardımcı pilottan devraldı. Uçak sola doğru yönelerek kontrolden çıktı ve C6 taksi yolu hizasında pistten çıktı.
Park halindeki devriye aracına çarpan uçak, devriye aracını da denize sürükledi
Uçak pistten çıktığı esnada, havalimanındaki meteoroloji sensörlernii, işaret ve yönlendirme tabelalarını, yer hizmetleri ekipmanlarını ve havalimanını çevreleyen çitlerin bir bölümünü tahrip etti. Çarpma sırasında kuyruk bölümü kopan uçak, denize düştü ve kullanılamaz hale geldi. Uçakta bulunan dört mürettebatın sağ kurtulduğu kazada, devriye aracındaki iki güvenlik görevlisi yaşamını yitirdi.
Kaza anında hava koşulları uçuş operasyonları için uygundu. Görüş mesafesi, 10 km’nin üzerindeydi. İlgili tüm iletişim, navigasyon ve gözetim ekipmanları ile hava trafik kontrol hizmetleri çalışır durumdaydı ve normal şekilde çalışıyordu.
Kaza öncesinde pist üzerinde yabancı cisim bulunduğuna dair bir rapor yoktu ve Hava Trafik Kontrol kulesi ile devriye aracı arasındaki iletişim normaldi.
07L pisti ve ilişkili yönlendirme sistemi, Kasım 2022’de Yeni Kuzey Pisti’nin (07L/25R) hizmete girmesinden bu yana operasyonel olarak kullanılmaktaydı. Kazanın yaşandığı gün de bu yönlendirme sistemiyle ilgili bir arıza bildirimi yoktu.
Rapora göre, kalkış öncesi uçağın Minimum Ekipman Listesi’nde (MEL) yer alan maddeler şu şekildeydi:
- Kokpit göstergelerinde görüntülenen Hidrolik Sistem 1 Rezervuar arızası, günün ilk uçuşundan önce bakım personeli tarafından giderilmişti.
- 4 numaralı motorun ters itki sistemi (thrust reverse) çalışmıyordu.,
Dubai’den kalkış yapan Boeing 747, pistten çıktığı ana kadar sorunsuz bir uçuş gerçekleştirdi. Kokpit ekibi, Autobrake 2 ve Flap 25 konfigürasyonu ile iniş planlamıştı.
Uçak, 07L Pisti’ne Aletli İniş Sistemi (ILS) ile yaklaşmalarını tamamladıktan sonra, Hava Trafik Kontrol Kulesi’nden (ATC) uçağa iniş izni geldi.
Kule iniş sırasında rüzgârın 30 dereceden, 18 knot şiddetinde estiğini bildirdi ve kokpit ekibinee, inişten sonra pisti terk edene kadar hızlarını korumalarıı talimatı verildi. Mürettebat bu uyarıları harfiyen tekrar etti ve ellerinden gelenin en iyisini yapacaklarını bildirdi.
Uçak piste teker koyduktan sonra Speed Brake kolu uygun şekilde açıldı. 2 ve 3 numaralı motorlarda yaklaşık %95 N1 seviyesinde ters itki sistemi devreye alındı; 1 numaralı motor ise idle reverse (boşta ters itki) konumuna getirildi.
EICAS ekranında bir AUTOBRAKES mesajı belirdi. Otomatik fren sistemi devreden çıktı. Bunun üzerine kaptan pilot uçağın kontrolünü devraldı.
Kara kutuda yer alan Uçuş Veri Kaydedicisi’nden (FDR) elde edilen verilere göre:
- 4 numaralı motor, %90 N1 ileri itkiye hızlandı.
- Seçilmiş tüm ters itki sistemleri kapatıldı.
- 4 numaralı motor hızlanmaya devam ederek yaklaşık %107 N1 ileri itki değerine ulaştı.
- 2 numaralı motorda yaklaşık %92 N1 ters itki yeniden seçildi.
- 1 ve 3 numaralı motorların ters itki sistemleri de devreye alındı ve sırasıyla yaklaşık %83 N1 ve %91 N1 ters itki değerine ulaşıldı. Bu ters itki hamlelerinin tamamı, uçağın pistten sola doğru çıktığı andan sonra gerçekleşti.
Kokpit incelemesinde:
- Otomatik fren ayarının (Autobrake selector) Disarmed (devre dışı) konumunda olduğu tespit edildi.
- Speed Brake kolu, Flight Detent pozisyonundaydı.
- 1, 2 ve 3 numaralı motorlarını besleyen gaz kolları kapalıydı ve ters itki kolları maksimum ters itki konumuna seçilmişti.
- 4 numaralı motorun gaz kolu tam ileri itki (full thrust) pozisyonundaydı.
- 4 numaralı motorun ters itki kolu tamamen ileri (full thrust) konumdaydı (ters itki kapalı).
- Motora yakıt beslemesini gerçekleştiren Yakıt Kontrol Anahtarları (Fuel Control Switches) Run konumundaydı.
Soruşturma kapsamında, kaza inceleme ekibi, ekstra veri ve bilgi toplamaya devam edecek. Özellikle aşağıdaki konulara odaklanarak ayrıntılı analizler yapılması planlandı:
- Uçağın sistemleri ve performansı ile ilgili teknik konular; kaza anındaki motor koşulları ve performansı; 4 numaralı motorun gaz kolunun ileri yönlü hareketi; iniş takımları ve ilgili fren sistemleri vb.,
- Uçağın sistemlerine ilişkin mühendislik sorunları ve bakım kayıtları,
- Uçuş ekibinin nitelikleri ve deneyimi dahil olmak üzere operasyonel konular ve uçağın yaklaşma, iniş ve pistten çıkma safhalarındaki kontrolü,
- İnsan faktörleri,
- Emniyet Yönetim Sistemi (SMS) ile ilgili konular,
- Soruşturma sürecinde ortaya çıkabilecek diğer tüm konular.
Hazırlanan ön raporda, ‘Yapılacak detaylı analizlerin sonuçlarının, soruşturma ekibinin bu kazanın koşullarını, oluşma nedenlerini ve kazaya katkıda bulunan faktörlerini belirlemesini sağlayacağı; ayrıca daha fazla araştırılması gereken hususların tespit edilmesine de yardımcı olacağı’ ifadeleri kullanıldı.
