Dar gövdeli uçaklar, havayolları tarafından genellikle kısa ve orta menzilli hatlarda kullanılıyor. Ancak bazı havayolları (özellikle düşük maliyetli havayolları) tek koridorlu uçaklarını, uzun mesafeli hatlarda uçurmayı da tercih edebiliyor.
Bunun en önemli nedeni, küçük uçakların daha düşük olan kapasitelerinin bazı uzun ama çok büyük doluluk oranlarına sahip olmayan rotalar için daha uygun olması. Yani, büyük şehirlerdeki ikincil havaalanları veya daha az talep gören destinasyonlar arasındaki uzun mesafeli uçuşlarda, geniş gövde uçaklarla operasyon yapmak pek mantıklı gelmiyor.
Havayolları, filolarındaki dar gövde uçakları, aynı zamanda büyük uçuş merkezlerinden (hub) icra ettikleri yoğun talep gören hatlarında kapasite veya frekans artışlarını optimize etmeye yardımcı olması için birer yardımcı görevinde de kullanabiliyor.
2018 yılında en çok uçuşun yapıldığı haftada, dünya genelinde tüm uçuşlar incelendikten sonra, dar gövde-uzun menzil uçuşlarını en fazla gerçekleştiren havayolunun Panamalı Copa Airlines, böyle operasyonların en fazla gerçekleştirildiği havalimanının da Panama City olduğu görülüyor. Ancak buna rağmen uzun menzilli uçuşların dar gövdeyle icra edildiği pazarın en büyük olduğu ülke ise Amerika Birleşik Devletleri.
COPA AIRLINES ZİRVEDE
Panama’nın milli havayolu Copa Havayolları, dar gövde uçaklarla en fazla uzun menzilli uçuş yapan havayolu. Copa, ikinci sıradaki United’tan bir hafta boyunca tam 127 tane daha fazla uçuş yapıyor. Listenin üst sıralarını Amerika’nın önde gelen havayolları kaplamış durumda. Zira ilk 15 içinde 5 tane Amerika kıtasından havayolu yer alıyor. İlk 15’in geri kalanında, Asya’dan iki (Citilink ve Air Astana) Rusya’dan bir (S7 Havayolları) Afrika’dan bir (Kenya Airways) havayolu var. Milli havayolumuz Türk Hava Yolları da listenin beşinci sırasında.
Copa Airlines bahsedilen uzun menzilli 16 hattında Boeing 737-700 ve 737-800 uçaklarını kullanıyor. Havayolunun, dar gövde uçaklarla icra ettiği uzun menzilli hatlarının sayısı ise şöyle: Panama’dan Brezilya’ya 7; Arjantin’e 4; ABD’ye 3; Şili ve Uruguay’a birer uçuş hattı. Bu 16 rota içinde en uzun menzilli olan 5,462 kilometre ile Panama City ile Uruguay’ın başkenti Montevideo arasında. En kısa olanı ise 4,693 kilometre ile Las Vegas’a gerçekleştiriliyor. Copa’nın bir hafta boyunca bu hatlar arasında en sık uçtuğu hat ise haftalık 38 ile Panama City – Sao Paulo Guarulhos hattı.
ABD’nin en büyük üç havayolu (American Airlines, Delta Air Lines, United Airlines) ilk altı içinde kendine yer bulurken; İzlanda’dan iki havayolunun (WOW, Icelandair) ilk 15’te kendine yer bulması ilginç. Orta Doğu’dan da başka şaşırtıcı detaylar var. Körfez’in üç büyük havayolu (Emirates, Etihad, Qatar Airways) listede kendilerine yer bulamadı. Emirates’in tüm filosunun Boeing 777 ve Airbus A380’den oluşması yani sadece geniş gövde uçak bulundurması nedeniyle durum aslında şaşırtıcı değil. Ancak, Etihad Havayolları ve Katar Havayolları, filolarında dar gövdeli A320 ailesi uçaklara sahip olsa da, uzun mesafeli hatlarda geniş gövdeli uçakları kullanmayı tercih ediyor. Qatar Airways araştırmanın yapıldığı hafta boyunca dar gövdeli uçaklarıyla sadece 14 tane uzun menzilli uçuş yaptı. Etihad ise aynı sürede hiç bir uzun menzilli uçuşunda tek koridorlu uçaklarıyla hizmet vermedi.
Bu yaz pek çok yeni havayolu uzun menzilde dar gövde uçaklarla uçmaya başladı. Ancak listenin ilk 15 sırasında bulunan havayollarından sadece dördü ucuz maliyetli yani low cost statüsünde: Norwegian, Citilink, Primera Air ve WOW.
Norwegian haftalık 86 operasyonunu uzun menzilli hatlarda dar gövde uçaklarla icra ederek listenin yedinci Sırasında ve en Üstteki low cost havayolu durumunda. Havayolu pek çoğu transatlantik olan bu uçuşlarını Boeing 737 MAX 8 ile gerçekleştiriyor.
ABD PAZARIN HAKİMİ
ABD’nin dar gövdeli uçaklarla uzun mesafeli uçuşlar pazarının lideri olduğunu söylemiştik. Haftalık 668 uçuşun yüzde 60’ını Amerika’nın üç büyük havayolunun Boeing 757’ler ile yaptığı uçuşlar oluşturuyor. Alaska ve Hawaii de dahil olmak üzere, uzun mesafeli iç hatlarda da dar gövde tercih edilebiliyor. Amerika kıtası ve Avrupa en yoğun hatları oluşturuyor.
Pazarın en yüksek olduğu ilk 15 ülke içinde 5’er tane Amerika ve Avrupa kıtası ülkesi yer alıyor. Türkiye’de bu listede haftalık 55 uçuş ile 11. sırada kendine yer buluyor.
Avrupa’nın zirvesinde İngiltere’nin yer aldığı listede, çoğunluğu ABD ve Kanada’ya gerçekleştirilen haftalık 132 uçuşun hiç birini İngiliz merkezli taşıyıcıların gerçekleştirmiyor olması ilginç bir başka detay. Orta Doğulu ülkeler, bu listede yine kendine yer bulamadı. Orta Doğu ülkeleri arasında zirve, her biri haftalık yedi uçuşa sahip olan, Bahreyn, Katar ve BAE’nin olurken; Kenya, haftalık 26 uçuş ile bu alanda en iyi Afrika ülkesi oldu.
PANAMA CITY İKİYE KATLIYOR
Uzun mesafeli uçuşlarda dar gövde kullanımını havalimanları penceresinden incelersek zirvede; en yakın rakibini 2’ye katlamış olan Panama City’i görüyoruz. Copa Airlines’in merkezi olan havalimanı Amerika kıtası içinde pek çok uzun menzilli destinasyona dar gövde uçaklarla operasyon yapılan bir nokta.
Bu alanda en iyi 15 havalimanından dokuzu Amerika kıtasında; altısı ABD’de olmasında rağmen hiçbirinin Kanada’da olmaması ilginç başka bir detay. Uzun mesafeli tek koridor uçuşları için ABD’de en yoğun kullanılan havalimanı New York’taki Newark Havalimanı. Newark’a yapılan uçuşların birçoğu United’ın Boeing 757’leri ile icra edilen Avrupa’ya yapılan transtlantik uçuşlar olarak öne çıkıyor. En iyi 15 havalimanından beşi Avrupa’da ve bir tanesi Asya Pasifik’te. Reykjavik’teki Keflavik Havalimanı, sıralamada Amerika kıtası dışında en yüksek sıralamaya sahip havalimanı durumunda. İzlanda’nın başkentindeki havalimanı, Icelandair ve WOW’un uçuşlarına ev sahipliği yapıyor. Her iki taşıyıcı da havaalanını, Kuzey Amerika ile Avrupa arasındaki uçuşları için bir bağlantı noktası olarak kullanıyor. İstanbul Atatürk Havalimanı da haftalık 55 uçuş ile sekizinci sırada.
Bu listenin ilk 15 sırasında yine Orta Doğu ya da Afrika havalimanları yer almıyor. Uzun menzilli dar gövdeli uçuşlar konusunda en yoğun Afrika havaalanı haftalık 17 uçuşla Cape Verde’de bulunan Ilha do Yani olurken; Orta Doğu’daki en yoğun havalimanları ise haftada yedişer uçuşa Bahreyn, Doha ve Dubai Al Maktoum oldu.
Şu anda en uzun menzilli hatta dar gövdeli uçak kullanan havayolu Amerikalı United. Havayolu, New York’taki Newark Havalimanı ile Stockholm Arlanda Havalimanı arasında her gün yaptığı 6304 kilometrelik uçuşlarını, Boeing 757-200 uçaklarıyla gerçekleştiriyor. İzlanda’nın düşük maliyetli (low cost) havayolu WOW ise İzlanda’nın başkenti Reykjavik’teki Keflavik Havalimanı ile Los Angeles arasındaki 6,923 kilometrelik hatta bazen Airbus A321neo uçaklarını kullanıyor. Ancak bu operasyonlar şu anda havayolunun geniş gövde Airbus A330’ları ile icra ediliyor. Listenin ikinci sırasında ise Filipin Havayolları’nın Airbus A321 uçakları ile gerçekleştirdiği 6257 kilometrelik Manila-Sidney uçuşları yer alıyor.
anna.aero tarafından yapılan bu çalışmada sadece non-stop ve direkt uçuşlar dikkate alınmış. Çalışma kapsamında 7 Ağustos 2018 haftasındaki uçuşlar incelenmiştir. 4500 km’nin üzerindeki hatlar uzun menzilli olarak kabul edilmiştir.
