Atlanta’daki Hartsfield-Jackson son 20 yıldır dünyanın en yoğun havalimanı ünvanını elinde bulunduruyor. Madeira’daki havalimanını hepimiz uçakların yaptığı zorlu inişlerle hatırlıyoruz. Bhutan’daki Paro Havalimanı, pistin etrafında yükselen Himalayaların dramatik zirveleriyle biliniyor. Peki dünyada en fazla acil durum ve olağanüstü inişle meşgul olan havalimanı hangisi diye sorsam ne dersiniz?
Sorunun cevabı, belki de bugüne kadar adını hiç duymadığınız bir yer. ABD’nin Maine eyaletinde bulunan Bangor Havalimanı…
ABD’nin kuzey-doğu köşesinde yer alan havalimanı, Atlantik istikametinden gelen uçaklarda ortaya çıkan acil durumlarla başa çıkmak için mükemmel bir konuma sahip.
2005 yılından bu yana Bangor Havalimanı’na 1,170 uçak acil durum deklare ederek iniş yaptı. Bu inişlerin 22’si güvenlik sebepliydi. 709 uçak yakıt kritiğine girdiği için Bangor’a indi. 254’ünün iniş nedeni hava koşullarıydı. 95 uçak medikal sebepler 90’ı ise mekanik gerekçelerle Bangor’a teker koydu.
Bir Bakışta | 2005’ten Bu Yana Bangor’a Yapılan Acil İnişlerin Nedenleri
1996’dan bu yana havalimanının müdürü olan Tony Caruso, uçak havadayken uyarıları alıyoruz diyor. Bazen doğrudan uçağın kokpitinden bazense FAA aracılığıyla bildirimler geliyor. Ardından planımız harfiyen işlemeye başlıyor. Acil durum personeli, devlet kurumları, güvenlik elemanları, hastane, itfaiye, polis. Hepsi hazır ola geçiyor.
Eski bir askeri üs olan Bangor Havalimanı, 3.5 kilometrelik pisti sayesinde yolcu, kargo ve askeri olmak üzere her türlü yardıma ihtiyacı olan uçağa destek olmak için iyi bir donanıma sahip. Havalimanının coğrafi konumu bu durumun en büyük sebebi. Uzun ve geniş bir piste sahip olması; hava sahasının tıkalı olmaması ve FAA’dan iyi destek alıyor olmaları ile altyapısının da güçlü olması havalimanını adeta uçaklar için can simidi durumuna getiriyor.
Havalimanının bilinirliği ise, havacılık sektörüne olan faydası ile taban tabana zıt. Planlanmamış acil durum inişlerinin dışında, Bangor, yılda 10.000 transatlantik uçuşun yakıt ikmalini gerçekleştiriyor. ABD Hava Kuvvetleri’nin aktif hizmetten dönen uçaklarının da ABD’ye giriş noktası olması sebebiyle mutlaka uğradıkları ve sonra kendi üslerine devam ettikleri bir havalimanı olması nedeniyle de çok özel.
Ama havaalanını ününü hala plansız inişlerle yürütmeye çalışıyor. Eylül 2004’te, ABD hükümetinin ülkeye girişini yasakladığı Cat Stevens, bilinen adıyla Yusuf İslam’ın Londra’dan Washington’a giden bir uçakta olduğunu öğrenen Amerikalı yetkililer, uçağı Bangor Havalimanı’na indirtti. İslam, sınır dışı edildi.
ABD başkanlığı için yarışan Clint Eastwood ve Harrison Ford’u taşıyan uçaklar da mekanik problemler nedeniyle Bangor’a indi.
2001 Mayıs’ında bir Pazar günü üç saat içinde İngiltere’den Meksika’ya giden iki uçak kuralsız yolcu davranışları nedeniyle Bangor’a divert etti.
Havalimanı için en kabus dolu gün ise, 2007 yılındaki St. Patrick Günü’ydü. ABD’nin doğu yakasını tamamen etkisi altına alan kar fırtınasıyla nedeniyle, Boston, New York, Philadelphia havaalanları tamamen kapandı. Havadaki tüm uçaklar Bangor’a yönlendirildi. 1000’den fazla havalimanı personeli, bu karışık trafiği ve krizi yönetmek için saatlerce büyük bir mücadele verdi. En son havalimanının pist ve taksi yolları bile uçaklarla doluydu.
Havalimanı sürekli tetikte. Düzenli testler ve tatbikatlarla personel sürekli eğitiliyor ve hazır tutuluyor. Çalışanlar farklı görev tanımlarına da sahip. Örneğin pistin yanındaki çimleri kesen bir görevli dakikalar içinde acil durum sebebiyle inen bir uçağa hizmet vermek için hazır tutuluyor.
Anlaşılan ABD’nin giriş kapısı Bangor, bundan sonra da olağanüstü durumların havalimanı olarak anılmaya devam edecek gibi görünüyor.
Bir Bakışta | ETOPS Nedir?
ETOPS (Genişletilmiş Operasyonlar), genel olarak, uzun mesafeli bir uçağın rotası üzerinde, uçuş süresince meydana gelen acil durumlarda inebilecek yedek havaalanları belirleme kuralının pratiğidir. ETOPS, bir sayı birlikte anılır. örneğin ETOPS120, rota üzerinde belirlenen herhangi bir yedek havalimanından en fazla ne kadar uzaklaşılabileceğini belirtir. Bu sayılar uçak tipine göre belirlenir.
Bir uçağın sahip olduğu motor sayısına göre farklı seviyelerde ETOPS kuralları vardır. Bir veya daha fazla motorun arızalanması durumunda, uçağın ne kadar uçabildiğine dair önemli bir faktördür. Örneğin, bazı uçaklar, bir yedek havaalanından 120 dakikadan fazla sapılmaması gereken bir rotaya tabi tutulurken, bazılarına 180 dakikalık bir sapma hakkı verilebilir.
Resmi olmayan havacılık çevrelerinde ETOPS için (Engines Turn Or Passengers Swim) yani “Motorlar Döner veya Yolcular Yüzer” şeklinde bir kullanım bulunmaktadır. Ancak ETOPS kavramının, uçağın su veya kara üzerinde olup olmadığı konusunda hiçbir dayanağı veya farklılığı bulunmamaktadır.
En Çok Acil İniş Yapılan 10 Havalimanı
- Henderson Field – Midway Atoll, ABD
- Mataveri Havalimanı – Easter Adası, Şili
- Ted Stevens Anchorage Havalimanı – Alaska, ABD
- Tenerife North Havalimanı – Tenerife, İspanya
- Shannon Havalimanı – İrlanda
- Gander Havalimanı – Newfoundland, Kanada
- Keflavik Havalimanı – İzlanda
- Cold Bay Havalimanı – Alaska, ABD
- RAF Ascension Adası
- Yakutsk Havalimanı – Rusya
