Öyle yolcu uçakları var ki diğerlerine göre çok daha fazla tercih edildi. Haliyle daha fazla üretildi. İşte havacılık tarihinde en fazla üretilen 10 yolcu jeti.
10. Boeing 767: Yaklaşık 1200 Adet
Airbus A300’ün ortaya koyduğu yenilikçi yaklaşımlar arasında yer bulabilmek ve yarışta geri kalmamak için Boeing, 80’lerin ortasında, çift motorlu ilk geniş gövdeli uçağını hizmete soktu. Daha küçük ve daha az sayıda üretilen Boeing 757 ile birlikte 767, yıllar boyunca küçük uçaklar ve jumbo jetler arasındaki boşluğu çok iyi bir şekilde doldurdu. Başarılı bir yolcu taşımacılığı hayatı geçiren 767’ler, yerini Boeing 787 Dreamliner’a bırakırken kargo hizmeti için görev almaya devam ediyor.
9. Embraer ERJ Ailesi: Yaklaşık 1250 Adet
Brezilyalı üreticinin bölgesel jet ailesi ERJ135, ERJ140, ERJ 145 modelleri ve bu modellerin çeşitli varyantlarından oluşuyor. Bu varyantlar farklı havayollarının ihtiyaçlarını karşılamak için modifiye edilmiş (uzatılmış veya kısaltılmış menziller, gövdeler gibi çeşitli modifikasyonlar) aynı temel gövdenin varyasyonlarıdır. 80’lerin sonuna gelindiğindr EMB 120 Brasilia’nın uzatılmış ve yeni motorlu bir versiyonu olarak tanıtılan ERJ, hızla dünya çapında en popüler bölgesel uçaklardan biri haline geldi.
8. Airbus A330: 1500’den Fazla İmal Edildi
Dünyada en çok üretilen geniş gövdeli jetlerden biri olan Airbus A330, uzun çalışmalar sonunda Airbus A300’ün gövdesinin genişletilip, yolcu kapasitesinin arttırılması ile ortaya çıktı. Uçak, 1994 yılında piyasaya sürüldüğünde, hızlı bir şekilde bir çok uçak modellerinin önüne geçti. Bugüne kadar, A330 satışları, Airbus’ın gelirinin önemli bir bölümünü oluşturdu.
İlgili Haber | Airbus A3XX ve Boeing 7X7 Uçakları Nasıl İsimlendiriliyor?
7. Boeing 747: 1550’nin Üzerinde Üretim
Efsanevi Boeing 747 jumbo jet, şimdiye kadar üretilen geniş gövdeli ve çift koridorlu uçaklar arasında 1.000 adet üretime ulaşan ilk uçak ünvanını kazandı. 747’lerin kargo versiyonu hala üretimde olduğu için, çoğu rakibinden daha uzun ömürlü oldu. Bu durum bir süre daha devam edecek gibi görünüyor. Yeni nesil 747-8, Boeing’in umduğu kadar popüler olamasa da, başlangıçta orijinal jumbo jet kadar gelecek vaadediyordu. Fakat havacılığı derinden etkileyen Covid-19 salgını nedeniyle büyük ölçekli uçaklar, artık gökyüzüne öngörülenden daha erken veda ediyor.
İlgili Haber | 747’ler Neden Artık Tercih Edilmiyor?
6. Embraer E-Jet Ailesi: 1570’den Fazla Üretim
Embraer’in oldukça popüler bir kreasyonu olan E-Jet ailesi, bölgesel jetlerden biraz daha büyük ve Airbus A320 ve Boeing 737 modellerinin çeşitli küçük modelleriyle rekabet halinde. Asıl büyük rakibi ise Airbus A220. E-Jet ailesi E170, E175, E190 ve E195 modellerinden oluşuyor. Son zamanlarda, imalatçı, elden geçirilen ve geliştirilen E-jet E2 ailesi uçakları ile başarılı oldu. Yeni uçaklar üretim bandına girmesine rağmen, Embraer eski modelleri de üretmeye devam ediyor. Üretim sayısının gelecekte artması muhtemel görünüyor.
İlgili Haber | A220’nin Dünya Lansmanından Öne Çıkanlar
5. Boeing 777: 1670 Adetin Üzerinde
Devrim niteliğindeki Boeing 777, dünyanın en büyük çift motorlu jeti olmasının yanında en çok üretilen geniş gövdeli uçaktır. Hatta 777-9 versiyonu “mini-jumbo” olarak adlandırılıyor. 777, kısa süre önce büyük kardeşi 747’nin üretim sayısını da geride bırakmayı başardı. Covid-19 salgınının yanı sıra, en yeni nesil versiyonu 777X ile ilgili sorunlar üretim oranlarını önemli ölçüde etkiledi. Ancak krizden sonra uzun menzilli seyahat tekrar yoğun bir şekilde talep edilmeye başlandığında, 777 büyük olasılıkla ivmeli bir yükseliş yaşayan modellerin başında gelecek.
4. Boeing 727: 1830’dan Fazla İmalat
1960’ların başında Boeing’in orijinal 707’sine daha küçük bir muadili olarak doğan 727, kısa ve orta menzilli rotalarda inanılmaz derecede popüler oldu. Üreticinin en çok talep gören modellerinden biri haline geldi. 80’lerin ortasında üretilen son 727 uçağı son ticari uçuşunu 2019 yılında yaptı.
İlgili Haber | Boeing 727’nin Tarihi
3. Bombardier CRJ Ailesi: 1900 Adetten Fazla
Kanadalı Bombardier, CRJ uçaklarının, dünyanın en çok üretilen bölgesel jeti olduğunu iddia ediyor. Embrear’le birlikte bölgesel jet pazarına hakim olan CRJ ailesi iki nesilden oluşuyor: İlk nesilde CRJ100, CRJ200 ve ikinci nesilde CRJ700 serisi. (CRJ700, CRJ800, CRJ900 ve CRJ1000) modelleri bulunuyor. Üretim sayısı açısından, birçok rakibi geride bırakan ve uzun süredir üretimi devam eden CRJ programı, 2020 ortalarında Japon Mitsubishi Heavy Industries tarafından satın alındı. Son CRJ’nin üretimi de bir kaç hafta önce tamamlandı. Japonlar artık yeni CRJ üretmeyip, mevcut uçaklara parça üretimi yapacak.
2. Airbus A320 Ailesi: 9500’den Fazla Üretim
Kısa sürede üretim sayısını beş kat artırarak zirveye göz kırpan A320, ne kadar popüler olduğunu ve pazarın ne kadar büyük bir oyuncusu olduğunu ortaya koydu. Airbus, ilk dar gövdeli jetini 80’lerin sonlarında üretmeye başladı. Pandeminin başlangıcından önce ayda 60’tan fazla A320 ailesi uçaklarını imal ederek inanılmaz bir üretim hacmine ulaşmayı başarmıştı. Aile, A318, A319, A320, A321 jetlerinden ve bunların yenilenen motor ve sistemleri ile donatılan “neo” nesli dahil olmak üzere çeşitli varyasyonlardan oluşuyor. Daha küçük ve daha büyük modelleri dışarıda tutulsa bile, yalnızca ailenin A320 modeli bile bu listede ikinci sırayı almak için yeterli görünüyor. Zira neredeyse 6.000 adet A320 bugüne kadar havayollarına teslim edildi.
1. Kadim ve İkonik Boeing 737 Ailesi: 10500’den Fazla Üretim
Dört nesil, on üç model ve sayısız varyasyon. 60’lardan beri havada olan 737, dünyanın dört bir yanındaki havayollarının filosunda uçan bir emektar. En son modeli olan 737 MAX ile karşılaştırıldığında, orijinal Boeing 737-100 neredeyse bölgesel bir jetti.
İlgili Haber | Orijinal’den MAX’e Boeing 737 Modelleri Arasındaki Farklar
Ancak yıllar geçtikçe, eskiyen gövdenin değiştirilmesi ve çağa göre uyarlanması gittikçe zorlaşıyor. Bu nedenle Airbus A320 hızla listenin zirvesine doğru yükselirken yakında birinciliği 737’den alması muhtemel görünüyor. Boeing’in A320’ye karşı rekabette geri kalmamak için pazara sürdüğü, ailenin 4’üncü nesli olan 737 MAX, 5 ay içinde yaşadığı iki kaza ile Boeing’i tarihinin en türbülanslı dönemine soktu. Büyük olasılıkla, MAX uçakları, efsanevi 737 ailesinin son nesli olacak.
Bilal Çakmak
